7. Uluslararası %100 Yenilenebilir Enerji Konferansı Sonuç Raporu

Kategori : BİYOKÜTLE & BiYOGAZ ENERJİSİ, ENERJİ GÜNDEMİ, GÜNEŞ ENERJİSİ, RÜZGAR ENERJİSİ & RES - Tarih : 27 Mayıs 2017

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP-  United Nations Environment Programme ) kapsamındaki   21. Yüzyıl Yenilenebilir Enerji Politikaları Ağı – Renewables  Energy Policy Network  for 21 st Century (REN21),  Yüzde 100 yenilenebilir enerjiye yönelik Dünyanın dört bir köşesinden 114 yenilenebilir enerji uzmanın katıldığı ve 21. yüzyılın ortalarına doğru yüzde 100 yenilenebilir enerji kullanılmasına ulaşmada fırsatlar ve zorluklar hakkında tartışma zemini oluşturarak zaafiyet ve fırsatları içeren fizibiliteyi yansıtan  REN21 Renewables Global Futures Report (GFR)  “Yenilenebilirlerin Küresel Gelecek Raporu: [i]Renewables Global Futures Report: Great debates towards 100 per cent renewable energy” başlığı ile yayımladı.

[ii] Sadece müspet  dileklerin hedefe ulaşılmada yetersiz kalacağını, hükümetlerin ancak zorlukların neler olduğu ve bunların üstesinden ne şekilde  gelinebileceği tam olarak anlamaları durumunda yenilenebilir enerji için doğru politikalar ve mali girişimleri benimseyeceklerini vurgulayan REN21 Üst Düzey İcra Sekreteri Christine Lins, [iii]2016 yılında da son 3 yıldır olduğu gibi küresel ekonominin büyümeye devam ettiğini, ancak enerji sektöründeki emisyonların azaldığını, dünyanın enerji tüketiminin yüzde 20’sinin yenilebilir enerjiden elde edildiğini belirtti. 114 enerji uzmanının görüşlerine yer verilen rapor, uzmanların yenilebilir enerji maliyetinin gelecek 10 yılda tüm fosil yakıtlardan daha ucuz seviyeye gelerek düşmesini beklediklerini, Uzmanların yüzde 70’inin  yüzde 100 yenilebilir enerji kullanmanın hem gerçekçi hem de tatbiki mümkün olduğunu benimsediğini ve özellikle Avrupa ülkeleri ve Avustralya’dan olanların  bu görüşü desteklediğini  ortaya koydu. Yüzde 100 yenilenebilir enerjiye erişilmesinde karşılaşılabilecek zorlukların da  yer aldığı raporda, konvansiyonel enerji sanayinin çıkarlarının yarattığı şüphe nedeniyle özellikle Afrika, ABD ve Japonya’da 2050 yılında kadar yüzde 100’e ulaşma konusuna temkinli yaklaşılıyor. Diğer yandan uzun vadeli politikaların eksikliği ve enerji etkinliği ve yenilenebilir enerjiye yatırım için istikrarlı ortam olmaması da bazı ülkelerde bu konuda ilerlemenin önünde engel teşkil ediyor. REN21 kapsamında hükümetlerin yanı sıra, uluslararası kuruluşlar, sanayi dernekleri, bilim ve akademi çevresi, sivil toplum kuruluşları ve BM kuruluşlarından Kalkınma Programı (UNDP) ve Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO) de bulunmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan 2015-2019 stratejik planı doğrultusunda Türkiye’nin yenilenebilir enerji üretimi ile ilgili koyduğu hedefler Rüzgara dayalı kurulu güç için 2019 yılında 10.000 MW, Güneşe dayalı kurulu güç için ise 3.000 MW olarak hedefleri 2016 gerçekleşmeleri incelendiğinde rüzgar enerjisinde kurulu güç artışı yaklaşık iki kat ve  güneş enerjisinde  yaklaşık dört kat kurulu güç artışına tekabül etmektedir.

Fosil yakıtlara olan bağımlılığı ve buna bağlı riskleri azaltmak amacıyla yenilenebilir enerji üretim ve tüketimin teşvik edilmesi, yenilenebilir enerji kaynakları (HES dahil) ile elektrik üretiminin payının asgari  yüzde 30 seviyelerinde tutulması, tarım sektörü potansiyellerinden daha fazla istifade ederek biyoyakıt enerjisi kullanımını artırmak, mevcut yenilenebilir enerji kaynakları ile yapılan üretim miktarlarını artırmak Türkiye’de  yenilenebilir enerji politika ve stratejilerinin  temelleri arasında yer almaktadır. Yenilenebilir enerjinin ısı enerjisi elde etmede ve soğutmada kullanımının arttırılmasına yönelik tedbirler tasalanaması,yenilenebilir enerjinin teşvikinde Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’na (YEKDEM) devam edilmesi, Jeotermalde arama aşaması için uygun teşvik yapısının tasarlanması ve diğer tedbirlerle birlikte hayata geçirilmesinin  sağlanmasıda bu stratejilerin esası kapsamındadır.

Uluslararası denetim ve danışmanlık firması Ernst&Young’ın  2017 Mayıs [iv] itibarı ile hazırladığı Yenilenebilir Enerji Ülke Çekiciliği Endeksi(Renewable Energy Country Attractiveness Index -RECAI)’ne 2016 yılı Ekim ayında [v]yılında 21 sırada olan Türkiye,   17’nci basamağa yükseldi Bu bağlamda 2016  ve 2017 de Türkiye’de e YE Mevzuat  Yasa Yönetmeliklerde  ne gibi değiiklik ve düzenlemeler oldu diye baktığımızda;

 23 Şubat 2017 tarihli ve 29988  sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik , 1/10/2013 tarihli ve 28782 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmeliğe Kamu kurum ve kuruluşlarının mülkiyetindeki YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olan üretim tesisinin 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde özelleştirilmesi halinde; özelleştirme sonrasında söz konusu üretim tesisine ilişkin YEK Destekleme Mekanizması kapsamındaki hak ve yükümlülükler, özelleştirme yoluyla üretim tesisini devralan tüzel kişinin üretim lisansı alması kaydıyla, devralan ilgili tüzel kişi nam ve hesabına ilgili takvim yılının sonuna kadar devam eder.” şeklinde değişiklikleri görmekteyiz  [vi]

EPKD ‘den (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan: 3 Mart 2016  tarihli ve 29662  sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin ilk maddesinin  2/10/2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi yürürlükten kaldırırken .aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. “Bu Yönetmelik kapsamında YG seviyesinden dağıtım sistemine bağlanmak isteyen rüzgar ve/veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi bağlantı başvuruları için, 5 inci maddenin dördüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bir transformatör merkezine yönlendirilebilecek toplam kapasite için ilgili dağıtım şirketi veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi TEİAŞ’a kaynak bazında ayrı ayrı bağlantı kapasite bildiriminde bulunur ve TEİAŞ’ın görüşleri alınır. Dağıtım şirketi veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, TEİAŞ’ın bildireceği bağlanabilir kapasiteyi bağlantı görüşlerinin sonuçlandırılmasına esas alır. TEİAŞ,talepleri kendisine geliş tarihinden itibaren bir ay içinde sonuçlandırır.” [vii]

Tüm bu değişikliklerin irdelendiği bir platform idi 18-20 Mayıs 2017 tarihleri arasında gerçekleşen IRENEC 2017 .  “7. Uluslararası %100 Yenilenebilir Enerji Konferansı.

Panelist ve katılımcıların  bilgi, görüş ve deneyimlerin  etkin ve yapıcı olarak sunmalarını sağlayan  bir  platform sunan, Türkiye Yenilenebilir Enerji Birliği (EUROSOLAR Türkiye) vizyonu ve Eurosolar Türkiye Başkanı, Marmara Üniversitesi – Mühendislik Fakültesi / Makine Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Tanay Sıdkı Uyar’ öncülüğünde organize edilen , enerji alanındaki yeşil çözümde, mevcut en iyi teknolojilerin kullanıldığı akıllı şebekelerin, yenilenebilir enerji depolama sistemlerinin ve enerjinin son kullanım verimliliğinin entegrasyonuyla %100 yenilenebilir enerji hedefine ulaşılmasını merkeze alan  ve mevcut enerji ağını gelecekte tümüyle %100 Yenilenebilir Enerjiye dönüştürme yönündeki küresel hedefi , ana teması  olarak belirleyen, küresel yaşam alanımızda geleceğin enerji sistemlerinin geleceğin teknolojileriyle planlanması ve eski teknolojilerin mevcut  pazardan bir  diğerine kaydırılmasının önüne geçilmesi için enerji-ekonomi-ekoloji alanında karar verme modelleri ve dış maliyetlerin içselleştirilmesi gerekliliğini önemseyen, doğru bir perspektif ve enstrümanlarla yukarıda bahsedilen Yenilenebilirlerin Küresel Gelecek Raporundaki vizyondan daha iyimser bir gelecek yaratma kararlılığında olan    IRENEC 2017 “7. Uluslararası %100 Yenilenebilir Enerji Konferansı- International 100% Renewable Energy Conference” İstanbul Maltepe Belediyesi Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekleşti ve üç günün nihayetinde son oturumun da   katılımcıların görüş ve önerilerini de Sonuç Bildirgesi’nin taslağına dahil ederek tamamlandı. Konferans program tema ve oturum konuşmacılarına dair genel bilgilere [viii]resmi sitesinden ulaşılabilir.

YEK ‘in, YEKA , Lisanslı ve Lisanssız Elektrik Üretimi olmak üzere 3 farklı kapsamda değerlendirildiği oturumda panelistler , YEGM Uzman Yardimcisi Hakan Sener Akata Rüzgar ve Güneş Enerjisi YEKA Projeleri, EPDK Enerji Uzman Yrd Mehmet Yalılı  Rüzgar  ve Güneş Enerjisine (RES – GES )  dayalı Lisanslandırma  ve EPDK Yönetim Hizmetleri Uzmanı Hacı Hasan Atug ,Elektrik piyasasinda lisanssız Elektrik Üretimi  konulu sunumlarını izleyici ve katılımcılarla paylaştılar.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması(YEKDEM) yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Dayalı Üretim Tesisleri İçin Lisans Alma Süreçlerine istinaden ,Rüzgar ve Güneş Enerjisine Dayalı Lisans Başvurularının Teknik Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik Gereği İstenen bilgiler , belgeler süreçler , güneş ve rüzgar enerjisinde belli bir bölgede açık eksiltme ile belli bir kapasiteyi kuracak firmalara yerli Ar-Ge şartı koyarak ihale açılması konusu değerlendirildi Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığı asgariye indirmek,, enerji talep artışını problemsiz karşılama ve arz güvenliğini sağlama hedefleri de esas alınarak yenilenebilir enerji alanında teknoloji transferi, AR-GE yatırımı ve yerli üretimi önceleyen yeni ihale modelinin dinamiği de ele alındı.

Diğer yandan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılamada yerli ve yenilenebilir kaynakların ağırlığını artırmaya yönelik dönüşüm hedefinin en önemli bileşenlerinnden biri  ve Türkiye güneş enerjisi sektörü için önemli bir sıçrama noktası yaratması beklenen Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi’nin güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerinin MW bazında tahsis edilmesi sağlanması  kapsamındaki AR-GE süresi 10 yıl olan Konya-Karapınar[ix] de sunumlar arasında idi. Türkiye’nin en büyük güneş enerjisi santrali olacak Karapınar YEKA-1 GES, enerji sektöründe yerlileştirme şartına ve YEKA bazlı fiyat belirlenmesi esasına dayalı ilk uygulama olması, gelecek yıllarda yenilenebilir elektrik ve ekipman üretiminin artırılması, teknoloji transferi yapılması ve dışa bağımlılığının azaltılmasına önemli katkılar sağlanması hedefine yönelik  olması hasebiyle önemine değinildi

 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Dış İlişkiler ve AB Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Ali Murat Becerikli ‘nin  oturum başkanlığını yaptığı “Accelerating Turkey’ Renewable Energy finance,  with GIZ- Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji finansmanının hızlandırılması GIZ isimli özel oturumda , Ali Murat BECERIKLI  ve GIZ Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği, Program Direktörü Alexander Haack Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH, Enerji konularında yaptıkları  işbirliğinin önemini vurguladılar

Aynı oturumda,İş Bankası Proje Finansmanından sorumlu Müdür yardımcısı İmge Koç’da İş Bankasının özellikle YE ve EBRD ile olan çalışmalarına değindi. 2016’nın son çeyreğinde Avrupa Kalkınma ve İmar Bankası EBRD, İş Bankası aracılığı ile yenilenebilir projelere 55 milyon dolar kaynak ayırdığını açıklamıştı [x]

İş Bankası ile Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), farklı amaçlara yönelik imzaladıkları   kredi anlaşmaları  içinde  Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programı (TurSEFF) kapsamında enerjinin etkin ve verimli kullanımı ile yenilenebilir enerji alanlarındaki faaliyetlerinin finansmanı mercek altına alındı   EBRD’nin Türkiye`de finansman sağladığı projelerin önemli bir kısmı  sürdürülebilir enerji alanında.   EBRD’nin yakın zaman önce genişlettiği MIDSEFF (Orta-Ölçekli Sürdürülebilir Enerji Finansı Projesi) kapsamında yapılan yatırımların yanısıra  TurSEFF kapsamında kategorize edilen kredi türleri, üst limitleri ve teknik kriterlerine de değinildi  Buna göre   5 milyon EUR’a kadar -Maksimum 15 sene basit geri ödeme süresi ve Maksimum 15 yıl geri ödeme süresi -Net bugünkü değer  (NPV)  pozitif (%7 indirim oranından) -Her 1 EUR yatırımla minimum 1.3 kWh enerji üretimi -Hidro ve rüzgâr projelerinde çevresel kriterler arandığı belirtildi

Özlem Yakut “ The Turkish Sustainable Energy Financing Facility-Accelerating Turkey’s Renewable Energy Finance -Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Olanakları ve içinde  Türkiye’nin Enerji Finansmanın İvmelendirilmesi konulu  sunumunda  içinde  Türkiye’nin  Yenilenebilir Enerji Finansmanının SWOT analizini irdeledi ve finansmanın  önündeki en büyük tehdidin “ Öngrülebilirlik eksikliği”, enerji ithalatından kaynaklanan enerji fiyatlarındaki volatilite  olduğunu vurguladı Diğer yandan zaafiyet alanları içinde Enerji Bankacılık Birimleri konusunda eksiklik olduğunu da belirtirken “Performans Guarantee Insurance’da” düzenlemelerin ve bankalara sağlanacak tevik meknizmalarının da Yenilenebilir Enerji Finansmanının önünü açacağını söyledi .

İzlediğimiz sunumlardaki verilere göre ; MidSEFF Programı, 2011 den bu yana  yedi Türk bankası aracılığıyla 53 proje finanse etmiş, Toplam Yatırım Tutarı 1.466 Milyon EUR  , Güncel Kredi Tahsisi 889,6 Milyon EUR , Yenilenebilir Kurulu Güç 1003 MW (2010-2017 yılları arasında Türkiye’deki toplam YE kurulu gücüne %5.6 katkı) .

MidSEFF kredili[xi] Soho Solar PV Güneş Santralına dair bir sunum da proje tanıtımını, tedbirler ve başarılı uygulamaların  yanısıra İnşaat/işletme süresince kirlilik/kontaminasyon ve emisyon oluşumu;İnşaat ve işletme dönemi boyunca halk/işçi sağlık ve güvenliği; Peyzaj Etkisi;Tarım dışı kullanım izni,Paydaşların Katılımı;Flora ve fauna üzerine etkiler; Parlama ve Parıldama etkisigibi  temel çevresel ve sosyal hususlara işaret edildi.

 TurSEFF Kredi Destek Programı Kategorileri adı altında TurSEFF kapsamında kategorize edilen kredi türleri, içindeki  [xii] Yenilenebilir Enerji Kredileri üst limit kriteri 5 milyon EUR’a kadar -Maksimum 15 sene basit geri ödeme süresi iken    teknik kriterlerinde  maksimum 15 yıl geri ödeme süresi -Net bugünkü değer pozitif (%7 indirim oranından) – Her 1 EUR yatırımla minimum 1.3 kWh enerji üretimi -Hidro ve rüzgâr projelerinde çevresel kriterler) olarak yer almaktadır.

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), 27 Ocak 2015’te, EBRD’nin mevcut ve öngörülen faaliyetleri ile ilgili konularda görüşmek üzere İstanbul’da bir sivil toplum kuruluşları (STK) toplantısı düzenlenmiş ve . Banka’nın Türkiye Stratejisinin gözden geçirilmesi,Stratejinin amacı, operasyonel ortamı değerlendirmek ve Banka’ya stratejik rehberlik gibi konuları sivil toplumun önerilerine açan bu etkinliğe 19 sivil toplum kuruluşundan gelen etkinliğe 21 katılımcı katılmıştı EBRD, Türkiye Direktörü Michael Davey ,EBRD Ankara Ofisi Başkanı Engin Göksu,;Sivil Toplumun Yöneticisi Luisa Balbi ile Türkiye Sivil Toplum temsilcisi statüsü ile katıldığım [xiii] bu toplantıda  IRENEC 2017 de konu edinilen enerji verimliliği, sürdürülebilir enerjinin teşvik edilmesi,iklim değişikliğinin  yönetilmesi konusu masaya yatırılmıştı, Yüksek enerji bağımlılığının aşılmasında . STK’lar yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesinde yattığına inandığı toplantıda EBRD, TurSEFF (Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Tesisi) gibi özel finansman olanakları yoluyla enerji verimliliği için kredi sağlamaya devam edeceğini doğrularken hali hazırda Türkiye’de karbon ekonomisi sürdüğünden yeşil bond projelerine yönelik bir planı bulunmamaktaydı .Bir süre sonra aynı yıl  Romanya ‘daki diplomatik temas ziyaretlerim sonrasında Bükreş Athenee Palace Hilton’da  (EBRD Romanya’da Sustainable Energy Excellence Awards (ödül törenine )iştirak ederek EBRD ‘nin pek çok yurtdışı temsilcisi ile de tanışarak projeleri dinlemem  Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası çalışmaları ve işbirliktelikleri konusundaki algımın seçici olmasında etkili. Bu nedenle IRENEC 2017 de görüşülen konular içinde, Sivil Toplum Katılımı – EBRD işbirliğinin Türkiye’nin   %100 Yenilenebiir Enerjiye geçiş yolculuğunda önemli kilometre taşlarından biri olduğunu düşünüyorum.

Yenilenebilir Enerjinin İktisadi, Çevre ve politikalara ilişkin meseleleri, YE(Yenilenebilir Enerji)Sistem ve Teknolojileri,  Sektörde  100% Yenilenebilir Enerjiye nasıl geçilebileceğinin yöntemleri  Enerji Verimliliği ,  Mimaride “Enerji Verimliliği” ve “Sıfır/Artı Enerji” Kavramları , %100 Yenilenebilire Geçişte Yerel veya Küresel Faaliyetler,  , YE kullanmının makro ekonomik ve sosyal etkileri,  YE Proje Finansmanı, İhale Yöntemleri,  Ulusal Biyoenerji Politikaları ve Uluslararası İşbirliği Stratejileri.,Biyokütle ve Teknolojileri, Jeotermal ve Teknolojileri , Avrupa´daki Deneyimler.,Küresel  ve Yerel Deneyimler, Yenilenebilir Enerjinin Ticarileşmesi.,Enerji Politikaları, Karar Destek Modelleri.Yasal Çerçeve.YE Enerji Entegrasyonun Önündeki Engeller.İklim Değişikliğinin Etkileri, Azaltımı ve Adaptasyonu.,Karbon Yönetimi ve Finans,Küresel Isınmaya Yenilenebilir Çözümler, Enerji  Arz Güvenliği, Solar Enerji ,Jeotermal, Hidrojen Enerji Sistemleri. Hidrojen Üretimi. Hidrojen Tedariği ve Depolaması, Hidrojen Son KullanımTeknolojisi, Hidrojen Üzerine Uluslararası Perspektifler,Rüzgar Enerjisi Politikalar Saha Değerlendirmeleri ve Tahminleri, Açık Deniz Rüzgar Enerjisi,Rüzgar Türbini Teknolojisi,Tesis Tasarımı ve Yönetimi.,Şebeke Bağlantısı ve Elektrik Sistemleri.,Küçük ila Orta Rüzgar Türbinleri,Büyük Rüzgar Türbini ve Rüzgar Çiftlikleri Uygulamaları.,Rüzgar Enerjisi Aeroakustiği, Enerji Karması,%100 Yenilenebilir için İnovatif Depolama Teknolojileri, Yük Dengeleme ve Metodolojiler.,Çevre ve Havacılık ile Uyumlu Rüzgar Teknolojisi, Ulaşım Sektöründe Yenilenebilir Enerji.,Ulaşım Elektrifikasyonu ve Yenilenebilir Enerjinin Entegrasyonu., Hidrojen ve Yakıt Hücreleriyle  Temiz Ulaşım Teknoloji ve Stratejileri,Güneş Enerjisine dair Işınım,  Parıldama ölçümü ve enerji potansiyeli hesaplamaları,güneş pilleri, tipleri, Sıcaklık ve Işınım Düzeltmeleri, Fotovoltaik Güç Sistem, Bileşen ve Modüller Karakteristikleri,Seçimleri  ve Boyutlandırılması Bileşenlerin Seçimi ve BoyutlandırmaŞebeke tasarım ve planlamaya  dair kritik mevzuların yanısıra  ,Solar Enerjili Taşıtlar.,Hidrojen Taşıtları.Yenilenebilir Enerjiye Dayanan Sürdürülebilir Nakliye.Enerji Eğitimi ve Öğrenimi. Yenilenebilir Enerjiler ve Toplum., Her Seviyede Kapasite Geliştirme.,Yenilenebilir Enerji Kaynak Değerlendirmesi.gibi pek çok  konunun 360 derece   mercek altına alındığı Konferans  sayesinde  Temiz ve Yenilenebilir Enerji konusundaki farkındalığın  ve  yerel, bölgesel, küresel çapta Enerji güvenliği, Yenilenebilir, Sürdürülebilir Enerji meselelerine stratejik, etik  ve çözüm odaklı  yaklaşım ve eylemin daha etkin, verimli ekonomik ve sosyal getiriler sağlanabileceğinin altı çizilmiş oldu.

Yatırımcılar, Uygulayıcılar, Akademisyenler ve Medya mensupları  100% Yenilenebilir Enerjiye pürüzsüz geçilebimesinin önünde engel teşkil etmemesi için   Enerji Piyasalarında Öngörülebilirliğin artırılması , Yaygınlaştırmada Lokalizasyon ve  İnovasyona  dair meseleleri  , Enerji Depolaması ve Enerji Dönüşümündeki sorunsalları, Enerji sisteminin fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye tamamen geçişini sağlamak için  fosil yakıtlara teşvik ve sübvansiyonların kaldırılması gerekliliği ,Yerlileştirme, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) Yönetmeliği’nde  YEKA kapsamında  üretilecek elektriğin belirlenen fiyattan alınması taahhüdünün süresi mücbir hallere ilişkin  düzenlemeler, Yerli Ürün Kullanım Taahhüdü (YÜKT) başvurusu yapacak isteklilerin tüzel kişi olma şartı kaldırılarak, 5746 Sayılı Kanun kapsamında ve/veya ihale şartnamesinde belirlenen koşul ve sürelerde sunacakları Yıllık Ar-Ge planı çerçevesinde AR-GE faaliyetlerinde bulunmalarına ilşkin piyasa realitelerine uygun geçiş planlaması, Milli Fosil yakıt Y.E maliyetleri açısından uygun benchmarklar için  gizli maliyet ve dışsalların da hesaba katılması gerekliliği,  Lisanslı ve Lisanssız  Süreçlerinin uzunluğu, bürokrasinin  fazlalığı gibi geliştirilmesi  gereken pek çok alan olduğunun altını çizerken , ilgili konuların muhatabı olan yetkili ve sorumlular da diğer oturumlarda  makro ekonomik ve siyasi  politika ve hedefler doğrultusunda  ilgili bakanlık ve kurumarın önceliklerinin,  yerli ve milli bir yenilenebilir  enerjisi sanayisi oluşturma hedeflerinin çerçevesini çizerek  mezkur engellerin  kaldırılmasına ilişkin  diğer kurumlar ve birimlerle yapılan işbirliği, koordinasyon ve konsolidasyonlarda alınan yollara dair bilgiler naklettiler.

Yenilenebilir Enerjinin yaygınlaşması ve kamuoyunda ve tüm paydaşlarda muteber bir algıya kavuşturulabilmesi ve için de demokrasinin teminatı olarak adledilen, ilkeli, adil tarafsız habercilik ve, özgür,bilgili, araştıran bir basının  ve basın mensubunun olması gerekliliğinin  yanısıra dezenformasyon , suni, aparagas, kaygı yüklü  haber ve sebebiyet verdiği galeyana itibar etmemek , manipülasyona maruz kalmamak açısından 100% Yenilenebilir Enerjiye geçiş başarısı için  seviyesi yükseltilmiş bir bilinçle ve anlayışla, şahsi hassasiyetlerine ragmen objektif bir perspektiften olaylara yaklaşan ve irdeleyen , analitik düşünen, sorgulayıcı  bir medya okur yazarlığına  erişmek için  “Algı yönteimi ve  Etkin İletişim”  eğitimin de güçlü bir karar destek sağlayacağı konularına değinildi.

Müzakere eğitimleri esnasında Yenilenebilir Enerjiyi de işlenen konulara katma isteğimi de ateşleyen   ( IRENEC 2017 )Konferans’ında  değinilen konuların verdiği esinin yarattığı izlenimlerin kıvılcımıyla daha evvel Uluslararası Politika Akademisi (UPA) Genel Koordinatörü ve Beykent Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç.Dr. Ozan Örmeci ile Girne Amerikan Üniversitesi  (GAÜ) Uluslararası İlişkiler bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Hüseyin Işıksal’ın editörü olduğu ve AB Enerji Politikalarında Türkiye’nin Yeri (Çiğdem Yorgancıoğlu) konu başlığındaki mevzulara dair   (Sayfa 23- 44)  kendiminde  içinde bulunduğu ve   birçok UPA yazarının makaleleriyle katkıda bulunduğu “Mavi Elma: Türkiye-Avrupa İlişkileri” adlı Ankara Gazi Kitabevi tarafından yayınlanan, bir yılı aşkın süreyle devam eden yoğun bir çalışma sürecinin neticesi  olan,  (“Önsöz” bölümü, önceki Dış İşleri Bakanlarımızdan Sn.Yaşar Yakış ve Sn. Murat Karayalçın tarafından yazılmış )    kitapta [xiv] , kendime ayrılmış bölümün ana başlıklarından biri olan İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ve YENİLENEBİLİR ENERJİ kısmını da  bundan sonra  Yenilenebilir Enerji ‘nin yaygınlaştırılmasının rasyonalize edilebiecek pek çok müspet etkisinin yanısıra “Dünya Barışı”ına da olumlu yönde etki edeceğine olan inancımla;    makale, analiz, araştırma, derleme  çalışmaları ile genişletme kararıma yansıması, kitabın hazırlanması sonrası gerek ihaleller ,  2015 tarihinde yayımlan “Türkiye Ulusal Yenilenebilir Enerji Eylem Planı” sonrası gelişmeler, yeni yatırımlar Elektrik Enerjisi Üretimine Yönelik Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanlarının Belirlenmesine dair EPDK yeni yönetmelikler gerekse de başya (COP21) Paris 2015 İklim zirvesinin kitabın hazırlanmasından sonra gerçekleşmesi  hasebiyle  tamamlayıcı ve güncel çalışmalar  olarak düşünülebilir.

UPA Temsilcisi olarak katıldığım bu Konferansta işlenen Yenilenebilir Enerjiyi dair konuların   analizleri ve IRENEC 2017 ye  iştirak  eden  akademisyenlerin  röportajlarında görüşmek üzere bol güneşli ve rüzgarlı güzel bir hafta diliyorum..

H.Çiğdem Yorgancıoğlu