Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ, PETROL ve AKARYAKIT SEKTÖRÜ - Tarih : 20 Kasım 2013
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre, ülke genelinde bulunan yaklaşık 15 bin istasyonlu akaryakıt bayii ve halen lisanslı olan 53 adet dağıtım şirketi lisansı çeşitli sebeplerle iptal edildi. Petrol Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuata aykırı faaliyette bulunduğu tespit edilen toplam 10 bin 616 gerçek ve tüzel kişi hakkında toplam 1 milyar 674 milyon 43 bin 269 TL tutarında idari para cezası uygulandı.
EPDK’da denetim faaliyetleri, 4628 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, 4646 Sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu, 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu ve 5307 Sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ile ilgili yönetmelikler doğrultusunda yapılıyor. EPDK verilerine göre elektrik piyasasında, Eylül 2002 ile Ekim 2013 döneminde mevzuata aykırı işlemleri sebebiyle soruşturma süreci tamamlanan 396 adet şirkete ihtar cezası verildi. Bu dönemde, 21 adet lisans sahibine ise toplam 8 milyon 508 bin 141 TL idari para cezası uygulandı.
Doğalgaz piyasasında ise aynı dönemde toplam 228 şirkete mevzuata aykırı durumlarını düzeltmeleri için ihtar cezası verildi. Söz konusu dönemde 22 şirkete toplam 12 milyon 70 bin 756 TL idari para cezası uygulandı.
86 bağımsız denetim kuruluşu var
Elektrik ve doğalgaz piyasaları bağlamında olmak üzere, Enerji Piyasasında Faaliyet Gösteren Gerçek ve Tüzel Kişilerin Bağımsız Denetim Kuruluşları Tarafından Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik ve ilgili tebliğler çerçevesinde, EPKD’ya başvuruda bulunan 86 bağımsız denetim kuruluşuna Kurul kararıyla bağımsız denetim yetkisi verildi.
Bu kapsamda, elektrik ve doğalgaz piyasalarında 2004 yılında 60, 2005 yılında 119, 2006 yılında 119, 2007 yılında 94, 2008 yılında 137, 2009 yılında 190, 2010 yılında 229 ve 2011 yılında ise 320, 2012 yılında 369 adet lisans sahibi şirket (üretim, otoprodüktör, doğalgaz dağıtım ve toptan satış), yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşları marifetiyle denetlendi. Söz konusu lisans sahiplerinin 2013 yılına ait iş ve işlemlerinin denetimi ise 2014 yılı içinde gerçekleştirilecek.
10 bin gerçek ve tüzel kişilik hakkında 1 milyar TL idari para cezası
31 Ekim 2013 tarihi itibariyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından, 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuata aykırı faaliyette bulunduğu tespit edilen
toplam 10 bin 616 gerçek ve tüzel kişi hakkında toplam 1 milyar 674 milyon 43 bin 269 TL tutarında idari para cezası uygulandı. Uygulanan idari para cezalarının önemli bir bölümünün konusunu ise ‘lisanssız piyasa faaliyeti’ ile ‘teknik düzenlemelere aykırı ürün ikmali’ fiilleri oluşturuyor.
Lisanssız akaryakıt bayilerine akaryakıt ikmali yaptıkları gerekçesi ile 28 dağıtım şirketi hakkında verilen toplam 1 milyar 666 milyon 835 bin 180 TL idari para cezası Danıştay tarafından iptal edildi. Danıştay kararı doğrultusunda yeniden yapılan soruşturma neticesinde söz konusu dağıtım şirketlerinden soruşturma süreci tamamlanan 21 adedi hakkında toplam 73 milyon 550 bin TL idari para cezası uygulandı. Diğer 7 şirket hakkındaki inceleme ve değerlendirme ise bu firmalara ait yargı kararları kesinleştikten sonra tamamlanacak.
12 bin 900 geçersiz sonuç çıktı
Ülkemiz petrol piyasasında dolaşımda olan akaryakıtın, piyasaya yasal yollardan girip girmediğinin tespit edilerek, kaçak ve standart dışı ürün satışının önlenmesi amacıyla 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 18′inci maddesi ile Petrol Piyasasında Ulusal Marker Uygulamasına İlişkin Yönetmelik uyarınca, ulusal marker uygulaması 1 Ocak 2007 tarihinde başladı.
Bu kapsamda, yurt genelinde bulunan yaklaşık 15 bin istasyonlu akaryakıt bayii ve halen lisanslı olan 53 adet dağıtım şirketinin lisansı çeşitli sebeplerle iptal edildi. 46 dağıtım şirketi tarafından piyasa faaliyetine konu edilen akaryakıtın yeterli şart ve seviyede ulusal marker içerip içermediğinin tespit edilmesi amacıyla Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin katılımıyla denetim programı hazırlandı ve 14 Haziran 2007 tarihinde denetimler başladı.
14 Haziran 2007 tarihinden 31 Ekim 2013 tarihine kadar, tüm lisans sahipleri ile lisans sahibi olmadan akaryakıt ikmal eden diğer kişiler de dâhil olmak üzere, sahada toplam 562 bin 891 adet ulusal marker ölçümü yapıldı. Bu ölçümlerin 484 bin 236′i (yüzde 86) geçerli, 78 bin 655′i (yüzde 14) ise geçersiz çıktı.
Bahse konu denetimler kapsamında, her yıl olduğu gibi, son bir yıl içinde de rafinerici, dağıtım ve depolama lisansları kapsamında bulunan 131 farklı tesisteki 990 adet tank ve antrepo ile bu tesislerde bulunan ürünler, protokolcü kuruluşların katılımı ile ulusal marker ve teknik düzenlemelere uygunluk denetimlerine tabi tutuldu. Ayrıca, protokolcü kuruluşlarca çeşitli illerde oluşturulan ortak ekipler marifetiyle depo ve antrepolarda benzer denetimler uygulanıyor.
2013 yılının ilk 10 aylık bölümünde saha kontrol cihazları ile yapılan toplam ulusal marker ölçümü 75 bin 417 adet olup, bunlardan 62 bin 517 (yüzde 82,9) adedi ‘geçerli’, 12 bin 900 (yüzde 17,1) adedi ‘geçersiz’ sonuç aldı.
Bin 600 gerçek ve tüzel kişi hakkında idari para cezası uygulandı
Geçersiz çıkan sonuçların toplam ölçümlere oranı geçen yılın aynı döneminde ise yüzde 12,3 iken, bu oran 2013 yılının ilk on aylık döneminde yüzde 17,1′e yükseldi. Bunun yanı sıra 31 Ekim 2013 tarihi itibariyle ulusal marker denetimleri neticesinde yeterli şart ve seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıt ikmalinde bulunan bin 684 gerçek ve tüzel kişi hakkında kaçak veya menşei belli olmayan akaryakıt ikmalinden dolayı idari para cezası uygulandı.
25 Ocak 2007 tarihli ve 5576 Sayılı Kanunla, 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle, yeterli şart ve seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıt ‘kaçak petrol’ olarak tanımlandığından, söz konusu şahıslar hakkında ayrıca adli işlem yapılmak üzere cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunuldu.
Kaynak: Enerji Enstitüsü
