Kategori : ELEKTRİK ENERJİSİ, ENERJİ GÜNDEMİ - Tarih : 29 Ocak 2019

Öne çıkan piyasaya dair güncel haberler şöyle; Türkiye’nin İran’dan ham petrol ithalatı ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarının açıklandığı 2018 Mayıs ayından bu yana giderek azaldı ve Kasım ayında tamamen sıfırlandı, SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi ile Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) işbirliği ile 22 Ocak 2019 günü İstanbul’da “Düşük karbonlu ve dirençli bir geleceğe yatırım yapmak: Türkiye için fırsatlar” toplantısı düzenlendi. Toplantı aynı zamanda SHURA’nın ‘Türkiye’de Enerji Dönüşümü: Yatırımlar ve Fırsatlar’ etkinlik serisinin başlangıcını oluşturdu, İngiltere meteoroloji kurumu Met Office atmosferdeki karbondioksit miktarının 2019’da, 62 yıldır yapılan ölçümlerdeki en yüksek yıllık artış değerlerinden birine ulaşacağını öngördü.

Gün öncesi elektrik piyasasında yarın için oluşan megavat saat (MWh) başına piyasa takas fiyatı ortalaması 234.34 TL olarak belirlendi. Fiyatlardaki dağılıma bakıldığında, günün maksimum fiyatı 323.28 TL/MWh olarak 18:00 – 19:00 saat aralığında, minimum fiyatı 41.64 TL/MWh olarak 04:00 – 05:00 saat aralığında gerçekleşti. Puant saatlerde (17:00 – 22:00) ortalama piyasa takas fiyatı ise 296.33 TL/MWh olarak hesaplanabilmektedir.

Bir önceki gün ile kıyaslandığında ortalama piyasa takas fiyatında –16.85 TL düşüş gözlemlenmektedir. Kesinleşmiş Günlük Üretim Planı (KGÜP) verilerine bakıldığında termik enerji dahilinde doğal gaz % 17, linyit % 14, ithal kömür % 19 oranında üretimin gerçekleşmesi beklenirken, yenilenebilir enerji dahilinde ise hidro % 33, rüzgar % 13, jeotermal % 3 oranında üretimin gerçekleşmesi beklenmektedir. Bununla birlikte fiyatlardaki düşüş, hafta içi olmasından dolayı tüketim talebindeki artış ve hidro elektrik ile rüzgar santrallerinde üretim artış beklentisi ile açıklanabilmektedir. Yarın için planlanan üretim bazlı Kesinleşmiş Günlük Üretim Planı (KGÜP) aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

Tahminleme Modeli* analizi sonucu ortalama piyasa takas fiyatı 246.39 TL/MWh ve ortalama tüketim 35,802 MWh olarak öngörülmektedir. Modelin piyasa takas fiyatına dair başarı oranı günlük % 81, tüketime dair başarı oranı** ise günlük % 92 olarak hesaplanırken, bugüne kadar yapılan piyasa takas fiyatına dair analizlere göre başarı oranı % 88, tüketime dair başarı oranı ise % 94 olarak hesaplanmaktadır. Saatlik yarın için oluşan ve tahmin edilen piyasa takas fiyatları ile haftalık bazda tahmin edilen ve gerçekleştikçe yer alacak günlük ortalama tüketim değerleri aşağıdaki grafiklerde yer almaktadır.

Yarından sonraki gün için oluşacak ortalama piyasa takas fiyatı 229.52 TL/MWH olarak tahmin edilmektedir. Buna bağlı olarak günün maksimum fiyatı 319.92 TL/MWh olarak 10:00 – 11:00 saat aralığında, minimum fiyatı 31.84 TL/MWh olarak 03:00 – 04:00 saat aralığında gerçekleşeceği öngörülmektedir. Puant saatlerde (17:00 – 22:00) tahmini ortalama piyasa takas fiyatı ise 271.46 TL/MWh olarak hesaplanabilmektedir. Saatlik oluşacak piyasa takas fiyatı tahminleri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası (OTSP) dahilinde 01.12.2018 – 28.01.2019 tarihleri arası ortalama Gaz Referans Fiyatı (GRF) 1,558.68 TL/1000 sm3 olarak belirlenirken, aynı tarihler arasında toplam gerçekleşen eşleşmelerin miktarı ise 65,058 x1000 sm3 olarak belirlendi. İlgili tarihler arasında günlük Gaz Referans Fiyatı (GRF) ile Eşleşme Miktarı verileri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.

*Tahminleme Modeli; istatistiksel tahminleme metodu olan SARIMA (Seasonal Autoregressive Integrated Moving Average) kullanılarak MATLAB yazılım geliştirme platformunda hazırlanmıştır. Model ve diğer tüm kullanılan veriler dahilinde girdi verileri olarak EPİAŞ Şeffaflık Platformunda günlük yayınlanan piyasa takas fiyatları ve gerçekleşen tüketim verileri kullanılmaktadır. Model ile ilgili detaylı bilgi alabilmek için lütfen iletişime geçiniz.

**Tüketime Dair Başarı Oranı; tüketim bazında yapılan haftalık tahminlerde Pazar günleri yayınlanan raporda henüz gerçekleşen veri olmadığı için Salı günü itibari ile başarı oranı günlük olarak hesaplanarak, raporda güncellenecektir.

Tümay Solak – Risk Yönetimi Uzmanı – tumay.solak@enerjigazetesi.ist