Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ, ENERJİ VERİMLİLİĞİ - Tarih : 14 Mart 2019

Contrail, uçakların ardında gökyüzünde uçarken bıraktığı ve bazılarımızın gizemli bulduğu beyaz izlerdir. Yoğunlaşma izi veya kuyruk izi olarak da bilinmektedir. Jet motorunun egzosundan karbondioksit gibi atık gazlarla birlikte çıkan su buharının yoğuşmasıyla oluşur.

Çaydanlıktan yükselen buharın yoğuşup sıvı ve katı halde çok küçük parçacıklara dönüşmesiyle oluşan beyaz bulutla aslında tamamen aynı şeydir. Uçağın motorundan çıkan su buharı da aniden daha soğuk bir hava ile karşılaşıyor ve böylece contrail denilen yoğunlaşma izleri oluşuyor. Uçak izleri hakkında başka teoriler de bulunuyor. Bu izlere Türkiye’de Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün (MGM) uçaklarının sebep olduğu ve izlerin havayı kirlettiği düşünülüyor. Oysaki MGM’nin uçakları olmadığı gibi, yoğunlaşma izleri herhangi bir yolcu uçağının veya askeri uçağın ardından da oluşabilir. Zaten her uçağın arkasında da oluşmazken dış ortam uçaktan çıkan su buharının neme doyurabileceği kadar soğuk ve nemliyse meydana geliyor. Tıpkı bulut oluşumunda olduğu gibi yoğunlaşma izlerini görmek içinde uygun koşulların var olması gerekiyor.

Uçak yoğunlaşma izleri nam-ı diğer “Contrail”ler, “Chemtrails” gibi herhangi bir bilimsel değeri olmayan komplo teorilerine de ilham veriyor. Bu komplo teorisyenlerine göre uçaklar arkalarından kimyasallar yayıyor ve bile isteye insanlığa zarar veriyor. Oysa uçak yoğunlaşma izlerinin aynı çaydanlık örneğindeki gibi, atmosferik şartlarla açıklanabilen çok kolay bir mantığı var. Yine atmosferik şartlara bağlı olarak, yoğuşma izleri gökyüzünde birkaç dakikadan birkaç saate kadar olan sürelerde kalabiliyor. Bunlarla birlikte, zehirli kimyasallardan oluşmasa da yoğuşma izleri tamamen masum sayılmaz. Çünkü bunlar da birer bulut ve Güneş’ten gelen ışınımı emerek küresel ısınmayı arttırıcı bir etki doğurmuş oluyor. Yani uçağa her bindiğimizde, karbondioksit salımına ek olarak “Contrail” bulutları ile de dünya iklimine zarar vermiş oluyoruz.

Şeyma Görür – Ozan Mert Göktürk / Meteoroloji Mühendisliği – seymagorurr@gmail.com