Kategori : ELEKTRİK ENERJİSİ, ENERJİ GÜNDEMİ - Tarih : 25 Temmuz 2019

Medcezir nam-ı diğer gel-git olayı nedir öncelikle bunu hatırlayarak başlayalım. Gelgit olayı Ay ve Güneş’in konumlarındaki değişmeler sonucu kütle çekimlerinde meydana gelen farklılıklar ile deniz seviyesinde oluşturduğu kabarma ve alçalma olarak açıklanabilir. Gelgit durumunda asıl önemli olan Dünyaya uzaklık konusudur. Ay’ın Dünya’ya Güneş’ten daha yakın olduğu düşünüldüğünde oluşan gücün büyüklüğünün çoğunluğundan Ay’ın sorumlu olduğunu söyleyebiliriz. Gelgit hareketi suyun günde 2 kez kabarması(med) ve 2 kez alçalması(cezir) ile oluşmaktadır. Genellikle 12 saat veya 24 saatlik periyotlar ile kabarma ve alçalma hareketi gerçekleşir.

Gelgit durumunun yaşanmasının bir sonucu olarak bilindiği üzere dalgalar oluşmaktadır. Dalgaların oluşmasıyla bir enerji ortaya çıkacaktır ortaya çıkan bu enerji de gelgit enerjisi olarak tanımlanmaktadır. Temelinde dalga mantığı olan medcezir enerjisi sonuç olarak dalga enerjisi çeşitlerinden birisidir.

Medcezir enerjisini elde etmek için kullanılan birkaç yöntem bulunmaktadır. Bunlardan ilki gelgit barajıdır. Suyun kinetik enerjisi kullanılır ve böylece elektrik üretilmiş olur. Bu yöntemde suyun potansiyel enerjisi kullanılır. Su seviyesindeki farklılıktan yararlanılarak türbinler döndürülür ve elektrik üretimi sağlanır. Bir diğer yöntem ise gelgit akış jeneratörüdür çalışma prensibi ise rüzgar türbiniyle aynı mantıktadır.

Gelgit enerji üretimi tıpkı rüzgar gülleri gibi yenilenebilir enerjiler arasındadır ve kaynağı doğa olduğu için yakıtı bedavadır bununla beraber temiz enerji kaynağıdır ve doğaya zarar vermez. Bu avantajlarının yanı sıra oldukça maliyetli olması ve çok fazla alan kaplaması gibi dezavantajları da bulunmaktadır.

Dünya’nın medcezir kapasitesinin 3000 GW büyüklüğünde olduğu bilinmektedir fakat bu gelgit enerjisi kapasitenin yalnızca %2’sinden yararlanılmaktadır. Genellikle açık denizlerde kurulan bu sistemin Türkiye’de henüz bir örneği bulunmamaktadır. Türkiye’deki denizlerde gelgit olayının fazla hissedilmediği düşünüldüğünde ileriki zamanlarda kurulmasının da pek mantıklı olmayacağı söylenebilir. Türkiye’de şimdilik bir örneği bulunmayan bu enerji üretim şeklinden hangi ülkeler yararlanılıyor diye merak ediyorsanız işte Dünya’da gelgit enerjisi ile elektrik üreten santrallerden bazıları ise şu şekildedir:

– Sihwa Lake Gelgit Enerji Santrali (Kuzey Kore-254MW)
– Uldolmok Gelgit Enerji Güç Santrali (Kuzey Kore-1.5 MW)
– Strangford Lough Gelgit Enerji İstasyonu (İngiltere-1.2MW)
– Swansea Bay Gelgit Göleti, Galler, Üretim kapasitesi: 240MW
– The Rance Gelgit Enerjisi Santrali (Fransa-ilk gelgit santrali-240 MW)
– Annapolis Royal Enerji İstasyonu (Kanada-20 MW)
– Kislaya Guba Gelgit Enerji Santrali (Rusya- 1.7 MW)

Şeyma GÖRÜR – Meteoroloji Mühendisi – seymagorurr@gmail.com