Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ, ENERJİ VERİMLİLİĞİ - Tarih : 20 Mart 2023
Avrupa Birliğinin Yeşil Mutabakat süreci kapsamında temiz enerji geçişini sağlamak için attığı önemli adımlardan biri de eski yapıların yenilenme stratejisidir. Hem kamu sektöründe hem de özel mülkiyet statüsündeki bina stoklarının yenilenmesi Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında sektörde enerji verimliliğini artırmak ve nihai hedeflere ulaşmak için kilit bir girişim olarak seçilmiştir.
Yapı yenileme çalışmaları hem daha düşük enerji tüketim seviyelerinde yapılar inşa edilmesini sağlayacak hem de COVID-19 salgını sonrasında Avrupa ekonomisinin toparlanmasında çok önemli bir rol oynayacaktır. Zira, inşaat sektörünün emek yoğun doğası içerisinde sektörde büyük ölçüde yerel işletmeler faaliyet göstermektedir. Avrupa Komisyonu’nun aldığı kararlar, oluşturduğu fonlar, sağladığı teşvikler ve yürürlüğe koyduğu planlar ve regülasyonlar, AB içerisindeki yapıların restorasyonunu da 
büyük ölçüde kapsamaktadır.
Avrupa Komisyonu hem enerji tüketimini azaltmak hem de ekonomik büyümeyi sürdürülebilir hale getirmek için 2020’de bir yapı yenileme stratejisi yayınlamıştır. Bu stratejinin amacı daha yeşil binalar inşa etmek, yeni istihdam alanları yaratmak ve hayat standartlarını yükseltmektir. Önümüzdeki 10 yıllık süreçte yıllık enerji yenileme oranlarının ikiye katlanması hedeflenmektedir. Bu yenilemeler, emisyonları azaltmanın yanı sıra binalarda yaşayan insanların yaşam kalitesini artıracak ve inşaat sektöründe birçok yeni yeşil işler yaratacaktır.
Yapı restorasyon girişimlerinin üç ana odak noktası vardır. Bunlardan ilki enerji kullanım açısından performansı çok düşük olan yapıların ortadan kaldırılmasıdır. İkincisi kamu binaları ve sosyal altyapıdır. Üçüncüsü ise yapılarda karbon arındırılmış ısıtma ve soğutma sistemlerinin kullanılmasıdır. Bu girişimle ilgili oluşturulan stratejiler ve eylem planları, AB’nin mevcut bütçe koşulları ve girişimi destekleyecek finansman çözümleri göz önünde bulundurularak yayınlanmıştır. Bu bağlamda, yapı yenileme çalışmaları doğrudan yatırımlarla veya özel yatırımlar aracılığıyla desteklenebilecektir. Bu süreçte araştırma ve gelişme faaliyetleri ve inovasyon girişimlerine de teşvikler verilecektir. Pazarda konuyla ilgili engeller ve teknolojik eksikliklerle ilgili konular tüm paydaşların katılımıyla ele alınacaktır. AB yapı restorasyon çalışmaları, ulusal ölçekte uzun vadeli bina yenileme stratejilerine, Binaların Enerji Performansına İlişkin Direktifin ilgili maddelerine ve her bir AB ülkesinin ulusal enerji ve iklim planlarının (NECP’ler) bina ile ilgili maddelerine dayanmaktadır.
Yapı yenileme stratejisinin odak noktalarından biri de Avrupa genelinde enerji yoksulluğuyla mücadele etmektir. Zira, kıta üzerinde yaklaşık 34 milyon insan evlerini düzgün bir şekilde ısıtamayacak durumdadır. Aynı zamanda yenileme stratejisinin bir parçası olan enerji yoksulluğuna ilişkin Avrupa Komisyonu tavsiyelerinde belirtildiği gibi, enerji faturalarını azaltırken savunmasız insanların sağlık ve hayat kalitesi üzerinde de olumlu etkiler oluşturacaktır.
Konuyla ilgili halihazırda Horizon Europe araştırma programlarıyla desteklenen birçok araştırma ve inovasyon projesi bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
– BUILD UP: Binaların nasıl daha enerji verimli hale getirilebileceğine dair bilgi paylaşımı için bir portaldır.
– BUILD UP Skills: Avrupa’da yüksek enerji performansı sunan bina restorasyonlarını gerçekleştirebilen ve net sıfır enerjiye yakın yeni binalar inşa edebilen kalifiye bina profesyonellerinin sayısını artırmayı amaçlayan girişimdir.
– 4RinEU: Mevcut binaların kapsamlı bir şekilde yenilenmesini ve yenilenebilir enerjilerin kullanımını teşvik etmek için yeni araçlar ve stratejiler sağlamayı amaçlayan bir projedir.
AB’nin yeni yapı restorasyon girişimi, 2030’da emisyonları en az %55 oranında azaltmak ve 2050’ye kadar iklim nötr bir Avrupa’nın temellerini oluşturmak için 2030’a kadar verimsiz 35 milyon binayı yenilemeyi hedeflemektedir. 2050 yılı itibariyle Avrupa’daki binaların yaklaşk %90’ının hala ayakta olması beklenmektedir. Bu nedenle bu binaları yenilemek, emisyonları ve enerji kullanımını azaltmak için kritik önem arz etmektedir. Bu girişimin doğrudan veya dolaylı olarak sağladığı faydalardan bazıları şunlardır:
– Vatandaşların faturalarını düşürecek enerji yoksulluğuna çözüm
– 2030 yılına kadar inşaat sektöründe 160 bin civarında yeni yeşil istihdam alanları
– İklim hedeflerini desteklemek için azaltılmış emisyonlar ve düşük enerji kullanımı
– Konut sakinleri için yaşam kalitesinin ve sağlığın iyileştirilmesi
– Karbondan arındırılmış, dijitalleştirilmiş ve daha akıllı evler
– İnovasyon çalışmalarıyla uygun fiyatlı sürdürülebilir bina tasarımları
Dilek AŞAN – Taksim Danışmanlık / dilek@taksimdanismanlik.com – www.dilekasan.com
