ABD’nin günlük ham petrol üretimi geçtiğimiz yıl 1 milyondan fazla arttı. Bu rakam, dünyada ve ABD tarihinde şimdiye kadar kaydedilen en büyük artış. Altmış yıldan uzun bir süredir BP tarafından yayınlanan sanayi trendlerine ilişkin yıllık istatistiklere göre enerji piyasalarında dengeleri değiştiren kaya petrolü üretimi sayesinde ABD’de yapılan ham petrol üretimi geçtiğimiz yıl yüzde 14′lük artışla günde 8.9 milyon varile yükseldi.
BP CEO’su Bob Dudley konu ile ilgili olarak, “Petrol arzında arka arkaya iki yıldır yaşanan aksaklıklara rağmen ABD’nin petrol üretimindeki büyüme, petrol fiyatlarının keskin şekilde yükselmesini önleyen en önemli faktör oldu” diye konuştu.
1967 yılında 640 bin varillik artış, rekor olarak kaydedilmişti. Geçtiğimiz yıl ise günlük üretimdeki artış 1.04 milyon varil olarak belirlendi ve rekor yenilenmiş oldu.
Kuzey Amerika’nın rolü arttı
ABD’nin yanı sıra Kanada’da yapılan petrol üretiminin de yaklaşık yüzde 7 yükselmesi ile Kuzey Amerika’nın küresel bir petrol üreticisi olarak ağırlığı arttı.
Nijerya ve Venezuela’da ise durum tam tersi. Petrol yataklarının yaşlanmasının yanı sıra siyasi alanda yaşanan sorunlar da üretimin keskin şekilde düşmesine neden oluyor.
ABD, petrol üretiminde Suudi Arabistan ile Rusya’nın arkasından üçüncü sırada geliyor. Ancak ABD’nin halen dünyadaki her 10 varilden yaklaşık birini ürettiği düşünüldüğünde üretim artışının fiyatlar üzerinde büyük bir etkisinin olmasını beklemek doğru olmaz. Dahası, ABD’de petrol ihracatına getirilen kısıtlamalar da olası etkileri baskı altına alıyor.
ABD, petrol fiyatlarını etkileyebilir
Yeni petrol boru hatlarının inşa edilmesi ve üretimin artırılması halinde bu durumda değişiklik olabilir. Dünyanın en büyük emtia fonlarından biri olan Pacific Investment Management, yayınladığı bir raporda, “ABD’deki kaya petrolü üretiminin artması piyasayı, uzun vadede on yıllardır hiçbir gelişmenin etkilemediği kadar çok etkileyebilir” ifadesine yer verdi. Ancak şirket, mevcut üretimin petrol fiyatlarının zayıflamasını sağlayacak seviyeye ulaşmadığı görüşünde.
Diğer bölgelerde üretim azaldı
Petrol üretiminin yapıldığı birçok bölgede ise üretim hacmi düşmüş durumda. Kuzey Denizi’ndeki petrol yataklarının ömrü bitmek üzere olduğundan İngiltere’nin üretimi 2012 yılında yüzde 13,4 azaldı. Eski bir OPEC üyesi olan Endonezya’da ise üretim yüzde 3,9 düştü.
İç savaştan kaynaklanan aksaklıkların ardından yeniden üretime başlayan Libya’da ise günlük üretim 479 bin varillik artışla 1.5 milyona yükseldi. Suudi Arabistan’da ise günlük üretim yaklaşık yüzde 4 yükselerek 11.5 milyon varile ulaştı.
Üretim, Arjantin ve Rusya’da da artabilir
ABD’de petrol üretiminin artmasında en büyük pay, kullanılan yeni tekniklere ait. Yapılan son araştırmalara göre Arjantin ve Rusya’da da benzer teknikler kullanılarak işlenmesi mümkün olan petrol yatakları bulunuyor. Bu kaynakların kullanılması; hükümet politikaları, görece daha ucuz olan petrol yataklarının rekabet gücü ve özel ekipman eksikliği nedeniyle yavaşlıyor.
Kuzey Amerika’da petrol üretiminin artması sayesinde ABD ve Avrupa, İran’ın petrol ihracatı konusunda daha sert yaptırımlar uygulayabilir. BP’den yapılan açıklamaya göre İran’ın petrol üretimi yüzde 16′lık düşüşle günde 3.7 milyon varile geriledi. Diğer petrol piyasası analistleri ise geçtiğimiz yıl başlayan yaptırımlardan bu yana İran’ın petrol ihracatının günde bir milyon fazla azaldığını belirtti.
Arz miktarının artması, Çin gibi ülkelerde artan talep artışının karşılanmasını kolaylaştırıyor. Enerji danışmanlık şirketi IHS Başkan Yardımcısı Daniel Yergin, “Arzın iyileştiği bir dünya daha güvenlidir” diye konuştu.
Enerji verimliliğinin artması ile Avrupa ekonomisinin zayıf olması, 2012′de talebi sınırladı. BP verilerine göre dünya tüketimi yüzde 0,9 oranında artış gösterdi. Avrupa ve Kuzey Amerika’da petrol tüketimi azalırken Çin başta olmak üzere diğer ülkelerde ise tüketim arttı.
BP tarafından açıklanan istatistiklere göre geçtiğimiz yıl varil başına ortalama petrol fiyatı 111.67 dolardı ki bu rakam, 2011′de kaydedilen fiyatın yalnızca 2 dolar altında.
“Petrol fiyatı bu yıl gerileyebilir”
Dünya Bankası tarafından dün yayınlanan raporda geçtiğimiz yıl 105 dolar olan petrol fiyatlarının bu yıl 102 dolara gerileyeceği tahmin edildi. Kaya petrolü rezervlerinin artması nedeniyle arzın yükseleceğini düşünen Dünya Bankası raporunda “petrol fiyatları uzun vadede düşebilir” ifadesine yer verildi.
Kaynak: Enerji Enstitüsü