Enerji Bakanlığı ve EPDK’nın çıkışıyla, kamuoyu bayram sonrası akaryakıtta indirim beklerken, dolardaki artış bahanesiyle peş peşe gelen zamlar vatandaşın ve şirketlerin cebini yaktı.
Önceden ham petrol fiyatlarındaki artışı bahane ederek pompa fiyatlarına sürekli zam yapan akayaryakıt sektörü, ham petrol uzun süredir 100-110 dolar aralığında olmasına rağmen bu kez de kuru bahane ederek benzin ve motorine peş peşe zam yapıyor. Dolarda düşüş olduğunda ise bu durum pompaya gecikmeli yansıyor. İş dünyası bu durumu ‘dolar fırsatçılığı’diye nitelendiriyor.
İndirim hayali bitti
Ağustos ayı başında akaryakıt fiyatlarını inceleyen Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) şirketlerden indirim yapmalarını talep etmişti. Aksi takdirde sabit fiyat uygulamasına geçileceği uyarısında bulunmuştu. Şirketler Enerji Bakanlığı ve EPDK yetkilileriyle yaptıkları görüşmeler sonunda bezin ve motorinde 2 ile 6 kuruş arasında indirime gitmişti. Ancak doların hızla yükselmesi peş peşe zamları getirdi.
Bu fırsatçılıktır
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken dolardaki kurun yükselmesi bahane edilerek motorin ve benzine yapılan zammın A’dan Z’ye her şeyin zamlanmasına sebep olacağını söyledi. Palandöken, benzine 11, motorine ise yapılan 8 kuruşluk zammı fırsatçılık olarak değerlendirdi. Palandöken, “Eskiden uluslararası piyasalar bahane edilerek fiyatlar yükseltiliyordu. Şimdi ise dolardaki kurun yükselmesi bahane edilerek motorin ve benzine zam yapılıyor. Çiftçinin tarlada kullandığı traktörden tutun da taksici, dolmuşçu ve kamyoncu esnafına kadar tüm kesimleri bu zam olumsuz etkiler” diye konuştu.
İhracatçı da zorlanıyor
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz’de zamların kendi sektörlerini iki kez sarstığını söyledi. Ham madde ve girdi olarak kullandıkları bazı akaryakıt çeşitleri olduğunu kaydeden Akyüz, ürünlerin nakliyesinden dolayı maliyetlerinin çok yükseldiğini dile getirdi. Türkiye Sebze Meyve Komisyoncu ve Tüccarlar Federasyonu Başkanı Burhan Er, benzin ve motorine yapılan her kuruş zammın sebze ve meyve fiyatlarına artış olarak yansıdığını söyledi.
Pompacı da artıştan şikayetçi
Benzin ve motorin fiyatlarının artmasının tamamen dolar ve ham petroldeki artıştan kaynaklandığını dile getiren akaryakıt sektörü kaynakları, “Artışlar vatandaşın akaryakıt tüketimini azaltmasına sebep oluyor. Satışlar olmazsa biz nasıl ayakta kalırız” dediler. Edinilen bilgilere göre son dönemde ‘sabit fiyat’ uygulamasıyla ilgili çalışmalar, hükümetle akaryakıt sektörünün arasındaki ilişkileri olumsuz etkilemeye başlamış.
İşte petroldeki dolar hesabı
Ham petrol fiyatlarının 147 dolar ile rekor kırdığı 12 Temmuz 2008 tarihinde bezinin litresi 2.73 liradan satılıyordu. O gün dolar ise 1.2223 liraydı. Bugün petrol 111 dolarken, benzinin litre fiyatı ise 5 lira. Ham petrol 147 dolar, dolar ise 1.22 TL iken litresi 2.23 dolara satılan benzin; ham petrol 111 dolar, doların ise 2 lira olduğu bugünse litresi 2,5 dolardan satılıyor.