Amerika’da Savunma Bakanlığı Pentagon’a yakın çalıştığı bilinen ABD merkezli Stratfor analiz kuruluşu, Türk-Rus ilişkilerinde son dönemlerde ortaya çıkan bozulmaların, Türkiye’deki seçim sonuçları sayesinde onarılması imkanlarının ortayı çıktığı değerlendirmesi yaptı.
Stratfor’a göre bu onarımda da “enerji” alanı, katkı verebilir. Moskova, Ankara’da görüşebileceği istikrarlı bir hükümet bulacağı için seçim sonuçlarından memnun. Ancak Strafor’a göre iki ülke liderlerinin dostça ilişkilerin
Bu değerlendirmeleri yapan Strategic Forecasting, analitik yayıncılık alanında faaliyet gösteren, ayrıca küresel düzeyde istihbarat çalışmaları yapan bir “özel istihbarat firması.” Bazı çevrelerce “gölge CIA” olarak da adlandırılıyor. Startfor’un seçim sonrası Türk-Rus ilişkilerine ilişkin son analizinin geniş özeti şöyle:
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin çarşamba günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı arayarak, partisinin hafta sonunda yapılan seçimlerdeki güçlü başarısını kutladı. Bu seçim sonucu Rusya’da memnuniyetle karşılandı çünkü “çok önemli bazı sorunların ikili ilişkileri zorlaştırdığı bir dönemde, Moskova’ya, Türkiye’de müzakereler yapabileceği net bir muhatap bulabilmesi imkanı verdi.”
Rusya’nın Suriye’deki artan rolü son zamanlarda Moskova ve Ankara’nın birbirlerini yıpratmalarına yol açıyor. Türkiye Suriye’deki isyancıların önde gelen destekçisi. Türkiye sonuçta Suriye’de bir Sünni yönetim kurulmasını amaçlıyor. İki ülkenin Suriye’de ortak noktaları IŞİD karşıtlığı. Rusya ise Suriye hükümetini destekliyor. Suriye Türkiye’nin arka bahçesi ve Ankara, Modskova’nın, “Rus nüfuz alanının biraz ilerisine geçtiğini” düşünüyor.
Rusya’nın Azerbaycan ile de ilişkileri son dönemde yakınlaştı. Türkiye ve Rusya’nın doğrudan rekabet ettiği bir başka alan Kafkasya. Azerbaycan, Karabağ sorununu çözmek için, Ermenistan’ın güvenlik patronu olan Rusya’nın tutumuna önem veriyor. Türkiye ise çözüm görüşmelerinin içinde kalmak istiyor.
Türkiye ve Rusya arasında doğalgaz ile ilgili de anlaşmazlıklar var. Rusya, Türk Akımı projesini, AKP’nin başarı elde edemediği 7 haziran seçimlerinin hemen sonrasında askıya aldı. Ayrıca Ankara Rusya’dan, doğalgaz fiyatında, geçmişi de kapsayacak bir indirim istiyor.
1 kasım seçiminden sonra göreli olarak istikrarlı bir hükümet imkanının ortaya çıkmasıyla birlikte, her iki taraf da, görüşmelerini daha da ilerletmek için bir alan elde etti.
Enerji sektörü, Rusya ve Türkiye’nin yıpranan ilişkilerinde küçük onarımlar yapabilecekleri bir alan gibi gözüküyor. Putin ve Erdoğan, G20 zirvesi sırasında 15 kasımda yapacakları ikili görüşmede muhtemelen, enerji ilişkilerinin güçlendirilmesini teşvik edeceklerdir. Türk Akımı ile ilgili kapsamlı bir anlaşmaya yıl sonundan önce ulaşılması zor gözüküyor ancak, bu konuda büyük olasılıkla ilerlemeler de sağlanacak.
Fakat iki ülke liderlerinin dostça görüşmelerine karşın, büyük anlaşmazlıklarının görünen gelecek içerisinde varlığını korumaya da devam edecek.
Kaynak: Enerji Enstitüsü