Petrol fiyatlarının yüzde 60 azalması, gelirinin tamamına yakınını petrolden sağlayan Arap ülkelerinde ekonomiyi sarsmaya başladı.
Özellikle son 10 yılda yüksek seyreden petrol fiyatlarının sağladığı avantajla yaklaşık 2,5 trilyon dolarlık rezerve sahip olan ve Ortadoğu’nun derin krizlerle sarsıldığı bu dönemde, petrol servetinin sağladığı mali güçle siyasi, toplums
Uzun süre mevcut seviyelerinde kalması halinde Körfez ülkeleri açısından bir çeşit “kıyamet senaryosu” anlamına gelecek petrol fiyatlarındaki düşüşün devlet bütçelerinde yol açtığı zarar, son olarak Suudi Arabistan’ın, bütçesindeki devasa açığı kapatmak için dünyanın en büyük fonlarındaki 70 milyar dolarlık yatırımlarını geri çekme kararıyla dikkati çekti.
Söz konusu rakam, Suudi Arabistan’ın kamu fonlarının büyüklüğü dikkate alındığında “okyanusta bir damla” niteliği taşısa da 70 milyar doların son 6 ay içinde çekilmiş olması, petrol fiyatlarının mevcut seviyelerde seyretmesi halinde “rezervleri artırmak” yerine “rezervleri tüketmenin” Suudi Arabistan’ın yeni gerçekliği anlamına geldiği belirtiliyor.
Körfez ülkelerinin varil başına petrol üretim maliyetleri, diğer ülkelere kıyasla bir hayli düşük olsa da Körfez devletlerinin gelirlerinin büyük bölümü petrol satışlarından elde ediliyor. Bütçesinin yüzde 87’si petrol ihracından elde edilen gelirlere bağlı olan Suudi Arabistan, 229 milyar dolar olan 2015 bütçesini karşılayabilmek için petrol fiyatlarının varil başına 89,2 dolar olmasına gerek duyuyor. Uzmanlar, Suudi Arabistan’ın yaklaşık 6 ay önce Yemen’e yönelik başlattığı askeri harekatın etkileri de dikkate alındığında bütçe hedeflerinin tutturulabilmesi için petrol fiyatlarının üç haneli rakamlara ulaşması gerektiğini belirtiyor.
Suudi Arabistan ürettiği petrol için varil başına 25 dolar, Birleşik Arap Emirlikleri 30 dolar, Kuveyt ise 35 dolar harcama yaparken, bu miktar DAEŞ ile mücadele eden Irak’ta 50 dolara, iç karışıklar nedeniyle petrol üretiminde aksaklıklar yaşayan Libya’da ise 60 dolara kadar çıkabiliyor. Öte yandan Goldman Sachs’in geçen aralık ayında yayınladığı rapora göre, ABD, Rusya ve Norveç gibi büyük petrol üreticileri ise varil başına 70 ila 110 dolar arası maliyetlerle karşılaşıyor.
Kaynak: Enerji Enstitüsü