Balkanlar Sıkıntıda Türkiye Rekor Kırıyor

Türkiye’nin yanı sıra Avrupa ve Balkanlar’ı da yoğun etkisi altına alan kış koşulları, doğalgaz ve elektrik kullanımını artırdı. Rusya’nın zaman zaman gaz veremediği, Avrupa ve Balkanlar’ın yüksek miktarda gaz sıkıntısı çektiği son günlerde Türkiye’de 16 Ocak tarihinde günlük 178 milyon metreküp kullanımla tüm zamanların en yüksek rekorunu kıran doğalgaz miktarı, 27 Ocak Cuma günü ikinci bir rekor kırarak günlük 186 milyon metreküpe çıktı.

GAZ VE ELEKTRİK KULLANIMI TAVAN YAPTI

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı İstanbul’da bir hafta sürmesinin beklendiği olumsuz hava koşulları için ciddi tedbirler aldı. Bu kapsamda bir hafta boyunca yüksek miktarlarda gaz çekilmesinin evsel kullanım ve sanayi kullanımında sıkıntı yaşatması ihtimaline karşı, doğalgaz çevrim santrallerinin ikincil yakıta her an geçebilecekleri pozisyonda olmaları istendi. Böylece, 16 Ocak tarihinde 178 milyon metreküple o zamana kadar ki en yüksek günlük doğalgaz çekiminin yaşandığı ve bazı yerlerde sistem arızasının çıktığı durum, 27 Ocak tarihinde 186 milyon metreküple ikinci zirve yapmasına karşın sistem herhangi bir arıza vermedi. Öte yandan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, sert kış şartları nedeniyle doğalgazın yanı sıra elektrik tüketiminde ciddi artış olduğunu ve Türkiye’de günlük elektrik tüketim miktarının 733 milyon kilovatsaat (kWh) civarına çıktığını bildirdi. Yıldız, ‘Bu yazın tükettiğimiz elektrik miktarından bile yüksek’ dedi.

İKİNCİL YAKITLAR KULLANILIYOR

Yetkililer mevcut gaz stokunu dikkatli kullanmak amacıyla, elektrik üretiminde yoğun gaz kullanan doğalgaz çevrim santrallerinin zaman zaman ikincil yakıta geçmeleri konusunda bir pozisyon almaları uyarısında bulunduklarını kaydettiler.

Gaz arzında sorun yok

Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kazancı da yeni aboneliklerde tereddüt edilmemesini dile getirerek, gaz arzında herhangi bir problemin bulunmadığını kaydetti. Doğalgaz dağıtımı konusunda Türkiye’de yaklaşık 62 adet lisans bulunduğunu, bu lisansların 55′inin dağıtım yaptığını, kalanların da yatırımlarına devam ettiğini bildiren Kazancı, Türkiye’de yaklaşık 10 milyon doğalgaz abonesi bulunduğunu, toplam doğalgazın yaklaşık yüzde 32′sinin sanayide, yüzde 17′sinin konutlarda, kalan kısmının ise elektrik santrallerince tüketildiğini kaydetti. Kazancı, 2011 yılında yaklaşık 39 milyar metreküp gaz tüketildiğini, 2012 yılında tüketim miktarının 41- 42 milyar metreküpe çıkacağını tahmin ettiklerini söyledi.

İran gazı tahkime gidiyor

BOTAŞ, İran gazının kalitesinin düşük olması ve düzenli teslimat yapılmamasını tahkime götürmeye karar verdi. Edinilen bilgiye göre, 2 yıl önce BOTAŞ ile İran arasında gaz ile ilgili bazı uyuşmazlıklar ortaya çıkmıştı. BOTAŞ bu konuları tahkime götürdüğünde, Tahkim Heyeti konuyu ikiye ayırma ve her iki konuda da Türkiye’yi tahkime başvurmada haklı bulmuştu. BOTAŞ’ın alacağı 1,5 milyar dolar karşılığı gaz alınması konusu İran tarafından kabul edilmişti.

İLİŞKİLER BOZULMAMALI

Fakat ikinci konu olan “Eksik teslimat ve gazın kalitesi” meselesinde ise Enerji İran ile olan ilişkilerin bozulmaması için tahkim sürecine iki yıldır yanaşmıyordu. Bu konuyla ilgili görüşmelerde BOTAŞ yetkililerinin, “Biz bir kamu kurumuyuz, tahkim hakkı elde edildiği halde neden tahkime gidilmediği için teftiş geçiririz” serzenişlerine rağmen İran tarafının “giderseniz gidin” yaklaşımı ile bu konuyla alakadar olmadığı öğrenildi. Bu süreç dün İran gazında “Eksik teslimat ve gazın kalitesi” ile ilgili olarak BOTAŞ’ın tahkime başvurmasıyla sona erdi.

Revizyonda nisana kadar süre var

BOTAŞ’ın doğalgaz fiyatlarında indirim konusundaki çalışmalarda Rusya ile yapılan anlaşmanın benzeri İran ile yapılmaya çalışılıyor. Ancak, bu konuda da İran tarafında doğalgaz fiyatlarında indirim yerine artırma eğiliminin olduğu öğrenildi. Fiyat revizyonu konusunda tahkim hakkı elde edildiği halde, Enerji Bakanlığı, ilişkilerin bozulmaması için Mart sonuna kadar olan süreyi beklemekten yana olduğu öğrenildi.

Kaynak: Enerji Enstitüsü