Petrol ve doğal gaz boru hattı tesislerinde kaçak ve arıza sıklığını sürekli azaltan bir program geliştirilecek. Tesislerin güvenliği için özel güvenlik bölgesi ihdası yapılabilecek. Boru hatlarında oluşabilecek zararı önleyen ya da büyümesini önleyen ihbarlarda bulananlara ödül verilecek.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ Genel Müdürlüğü (BOTAŞ) Ham Petrol Ve Doğal Gaz Boru Hattı Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesine Dair Teknik Emniyet ve Çevre Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelik, BOTAŞ’a ait ham petrol ve doğal gazın (LNG dahil) iletimi ve depolanmasına ait tesislerin tasarımı, inşası ve güvenli işletilmesine dair gerekli çevre ve teknik güvenlik kuralları ile boru hatları güzergahı boyunca oluşan imar planlama çalışmaları, yapılaşma, tesis kurma, ruhsatlandırma gibi durumlar için dikkate alınması gereken emniyet veya yaklaşım mesafelerini kapsıyor.
GÜZERGAH SEÇİMİ VE GÜVENLİ İŞLETİMİ
Yönetmelik ile boru hatları ile tesislerinde uygulanacak mevzuat ve BOTAŞ’ın yükümlülükleri belirlendi. Buna göre petrol ve doğal gaz boru hattı tesislerinde kesintisiz akış ve arz güvenliği ile kaçak olmamasına dayalı, sürdürülebilir, çevreyle uyumlu bir güvenlik kuralı ve politikası yürütü
Boru hatlarında yıllık bazda kaçak ve arıza sıklığını sürekli azaltan bir program geliştirilmesi zorunlu bulunacak. Bu amaçla her bir boru hattı için, boru hatları ile ilgili her bir şube veya işletme müdürlüğü; kendi görev alanı içinde kalan faaliyetleri, bütçeleri ve zamanlamaları içeren planlar geliştirecek. Bu planlar, bir önceki yılda boru hattının maruz kaldığı arıza sonuçlarıyla doğrudan ilgili olacak.
Boru hatları ve tesislerinin sabotaj ve hırsızlık yapılma ihtimali yüksek bölgeleri, ilgili kolluk kuvvetlerinin görüşleri de alınarak belirlenecek ve bu bölgelerdeki boru hatlarının periyodik olarak; kara veya hava araçları, gece görüş dürbünü, termal kamera gibi teçhizatlarla donanımlı devriye ekiplerince kontrolü yapılacak. Bu devriye ekibi uygulaması için BOTAŞ güvenlik birimleri ile birlikte ayrıca teknik birimlerde çalışan personelden de istifade edilecek. Gerektiği takdirde kolluk kuvvetlerinden de yardım istenecek.
Boru hattı tesislerinde hiçbir şekilde standart dışı malzeme ve ekipman kullanılamayacak. Standardı bulunmayan malzeme ve ekipman için kalite uygunluk belgesine sahip olma şartı aranacak. Boru hattı tesislerinin çalışma ömrü boyunca teknik ve çevre güvenliği sağlanacak.
BOTAŞ, petrol tesisleri ile mülkiyet veya emanetlerinde bulunan petrolü, sahiplerince sigortalanmamış ise tüm risklere karşı sigortalatacak. Bunun yanında, LNG ve doğalgaz tesislerinde gerçekleştirilen hizmet ve varlıkların türüne göre olası risklere karşı da BOTAŞ tarafından sigorta yaptırılacak.
BOTAŞ, kendi tesis ve faaliyetlerini önemli ölçüde tehdit eden veya olumsuz yönde etkileyen bir durum oluştuğunda, kamunun can, mal ve çevre güvenliğini dikkate alarak başta mahallin en büyük mülki idare amirini olmak üzere ilgili kamu kurumlarını ve bundan etkilenme ihtimali bulunan diğer kuruluşları haberdar edecek. Ayrıca tehdidin niteliği ve niceliği ile bunu önlemek üzere alınmakta olan tedbirleri EPDK’ya bildirecek ve çevreye zarar vermemek için gerekli diğer tedbirleri alıcak.
Eskiden yapılmış veya yeni yapılacak tüm ham petrol ve doğal gaz boru hatları, bunlara ait tesislerin yerleri ve boru hattı güzergahlarının kamulaştırma planlarına uygunluğu sağlanacak. Bu tesislere ait her türlü haritalar, harita bilgileri, konum bilgileri Coğrafi Bilgi Sistemi (GIS) veri tabanına aktarılarak muhafaza edilecek. Boru hatlarının tamamı SCADA ve telekomünikasyon sistemleri ile donatılarak, bu sistemlerin boru hatlarının inşaatı sonrasında bitirilmesi ve işletmeye alınması sağlanacak. Bu kapsamda boru hatlarının tümü için kaçak tespit programları kullanılacak.
ÖZEL GÜVENLİK BÖLGESİ
BOTAŞ veya yetkili makamlarca BOTAŞ ham petrol ve doğal gaz boru hatları ve bunlara ait tesislerin güvenliği açısından özel güvenlik bölgesi ihdası çalışması başlatılabilecek. Kamulaştırma yapılan özel güvenlik bölgelerine ait arazi (tesis dışındaki boru hatları hariç) BOTAŞ tarafından tel ve duvar gibi engellerle çevrilip 100-200 metre aralıklarla uyarı ve bilgilendirme levhaları konulacak. BOTAŞ boru hatları ve bunlara ait tesislerin güvenliği, BOTAŞ Genel Müdürlüğünün kurumsal kalite, boru hatlarının teknik emniyeti ve güvenlikli işletimi faaliyetlerinden sorumlu daire başkanlığı ve işletme birimleri tarafından özel güvenlik bölgesi ilan edilen BOTAŞ tesisleri periyodik olarak denetlenecek ve sonucu izlenecek. Yetkili makamlarca etrafında özel güvenlik bölgesi kurulması uygun görülen boru hattı ve tesisleri için özel güvenlik bölgesi öneri dosyaları hazırlanarak BOTAŞ Genel Müdürlüğünce bir yıl içerisinde ilgili valiliğe gönderilecek.
BORU HATTI TESİSLERİNİN GÜVENLİ İŞLETİMİ
Petrol boru hatlarının güzergahlarında servis ve güvenlik yollarının yapılması ve bu yolların sürekli ıslah edilerek bakımlı durumda tutulması gerekecek. Ham petrol veya doğal gaz boru hatlarındaki sızıntı, yangın ve hırsızlık gibi tehlikeli durumların BOTAŞ’a acilen bildirilmesi sağlanacak.
BOTAŞ, İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik kapsamında tesislerinin her biri için (doğal gaz ve petrol) doğal afetlerden, sabotajdan, bakım ve işletme eksikliklerinden yahut sair sebeplerden kaynaklanabilecek, toprağa, su ve çevresine, havaya, bitki örtüsüne ve hayvanlara, yerleşim birimlerine yönelik tehlikeler için risk değerlendirmesi yapacak. Risk değerlendirmesine göre ortaya çıkması muhtemel acil durumları tanımlayıp tespit edecek. Acil durumların ortaya çıkması durumunda BOTAŞ, krizi yönetecek organizasyonu sağlayacak.
Aydınlatma üniteleri, yıkama makineleri, bariyerler, yağ emici şilteler ve sorbentler, portatif depolama tankları, yangın söndürme tüpleri ve kişisel koruyucu donanımı gibi gerekli acil müdahale donanımlarının istasyonlar ve terminallerde hazır tutulması sağlanacak.
HIRSIZLIĞA KARŞI GÖZETİM VE DENETİM
Ham petrol ve doğal gaz boru hattı tesisleri hırsızlık olaylarına karşı gözetim ve denetim altında tutulması amacıyla telekomünikasyon veya haberleşme ve SCADA gibi gelişmiş son teknolojik teçhizatlarla donatılacak. Hırsızlık olaylarını önlemeye yönelik caydırıcı tedbirler için sorumlu kurum ve kuruluşlarla etkin işbirliği yapılacak.
İHBARDA BULUNANLARA ÖDÜL
Boru hattı tesislerinin doğal afetlerden (toprak kayması, sel, deprem ve benzeri) kaynaklanan hasarlar ile kazı, hırsızlık gibi etkenlerin neticesinde boru üzerinde meydana gelebilecek ezilme ve bükülme veya sızıntı gibi mevcut ve muhtemel tehditlerin ortadan kaldırılması veya zararın artmasının önlenmesi amacıyla yapılacak ihbarlar için BOTAŞ tarafından ücretsiz ihbar hattı tesis edilecek. İhbarda bulunmakla beraber, zararın artmasını veya muhtemel zararın ortaya çıkmasını önleyenlere BOTAŞ Ödül Yönergesine göre ödül verilebilecek. İhbarda bulunanlarla ilgili bilgiler gizli tutulacak. Yönetmelik kapsamında belirtilen faaliyetlerde görevli BOTAŞ personeli ve kendi kuruluş mevzuatı uyarınca bu faaliyetlerin güvenliğinden sorumlu olan diğer kamu personeline bu madde kapsamında ödül verilmeyecek.
Kaynak: Enerji Günlüğü