Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Birleşik Krallık, Türkiye’de 6 Şubat 2023 depremlerinden etkilenen toplulukların acil ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla uygulayacakları 1,9 milyon ABD Doları tutarındaki programın başlangıcı olarak Kilis Belediyesi’ne yeni bir yol süpürme aracı teslim etti. UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, 27 Nisan 2023 günü, yeni aracı Kilis Belediye Başkanı Servet Ramazan’a sundu. Kente daha önce 110 atık konteyneri ve kırılgan haneler için 200 hijyen paketi ve temizlik malzemeleri de gönderilmişti. Ayrıca, Kilis’in dar sokaklarında dolaşabilecek şekilde tasarlanmış küçük bir çöp kamyoneti olan “çöp taksisi” de yakında teslim edilecek.
Yakınındaki diğer illerde yaşanan ağır yıkıma uğramamış olsa da, Kilis bu afetin yükünü başka biçimde çekiyor: Komşu bölgelerden on binlerce depremzede Kilis şehrine sığındı. Kilis böylesine büyük bir göç ile ilk kez karşılaşmıyor. Suriye’deki iç savaşın neden olduğu mülteci krizi boyunca, Kilis’in nüfusu 120.000’den 220.000’i aşkın bir sayıya yükseldi. Depremlerden önce Kilis, nüfus oranı itibarıyla, Türkiye’de tüm belediyeler içinde en yüksek oranda geçici koruma altında Suriyeliyi barındırıyordu. Şimdi de deprem nedeniyle belediye sınırları içinde yaşayan nüfus yaklaşık 300.000’e ulaştı.
“Gururlu ve kadim Kilis şehrinin süregelen cömertliği karşısında saygıyla eğiliyoruz” diyen UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton sözlerini şöyle sürdürdü: “Milyonlarca insanın evlerini ve varlıklarını kaybetmesine, daha güvenli yerlerde dostlarına ve yakınlarına sığınmasına neden olan deprem felaketinin etkisinin tüm ülkede nasıl hissedildiğini Kilis’te görüyoruz. Bu hareketlilik, yeni gelenlere de kamu hizmetleri sağlamak için çabalayan ev sahibi belediyeler için de büyük zorluklar yaratıyor. Atık yönetimi ağır yük altında; işte bu noktada UNDP, Birleşik Krallık finansmanıyla destek sağlıyor.”
“Kilis, depremden sonraki yalnızca 10 hafta içinde nüfusunda yüzde 40 artış yaşadı. Şu an bizim en önemli görevimiz, şehrimizde yaşayan herkes için sağlıklı ve insana yakışır yaşam koşulları oluşturmak.” diyen Kilis Belediye Başkanı Servet Ramazan sözlerini şöyle sürdürdü: “UNDP ile depremden öncesine dayanan yakın bir iş birliğimiz var. Depremden bu yana da bize çöp konteynerleri ve hijyen malzemeleri sağladılar. Bugün teslim edilen yol süpürme aracı ise, atık yönetimimizi daha da geliştirecek ve sokaklarımızı herkes için temiz tutmaya ve sağlıklı hale getirmeye yardımcı olacak.”
Yol süpürme aracı, günde yaklaşık 320-330 ton atık üreten kalabalık bir kentte, acilen ihtiyaç duyulan atık toplama ve sokak temizleme hizmetini sağlayacak. UNDP-Birleşik Krallık ortaklığı, deprem nedeniyle atık yönetim kapasitesinin yıkıma uğradığı yerler dahil olmak üzere, diğer yerlere de benzer destekler sağlayacak.
Birleşik Krallık finansmanı ayrıca, UNDP’nin depremin etkilediği Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş illerinde kırılgan gruplar için temel bakım hizmetleri sunan gezici ve geçici merkezler kurmasına ve depremden en fazla etkilenen bazı bölgelerde, yaşadıkları yerlerden ayrılmak zorunda kalmış kişilerin, hayatlarını yeniden kurmaya başlamasına destek olmak için mesleki eğitimler düzenlemesine yardımcı olacak.
Birleşik Krallık finansmanı, 16 Şubat 2023’te yayınlanan BM Acil Yardım Çağrısı kapsamında UNDP’nin talebine karşılık sağlandı.
“Yıkıcı depremlerin ardından Birleşik Krallık, Türk hükümetinin insani yardım talebine hızla yanıt verdi.” diyen Birleşik Krallık Büyükelçisi Jill Morris, sözlerini şöyle sürdürdü: “Birleşik Krallık hükümeti, tarihindeki en hızlı insani yardım müdahalesini başlattı. Arama Kurtarma Ekiplerimiz (ISAR), depremin ardından 72 saat içinde olay yerindeydi. Birleşik Krallık’ın gönderdiği tıbbi ekip, 18.000’den fazla kişiyi tedavi etti ve ayrıca Türkiye ve Suriye’ye 534 tonun üzerinde yardımın ulaştırılmasına yardımcı olduk. BM kuruluşları ile birlikte çalışarak, uluslararası müdahale desteğimizi sürdürüyoruz. Finansmanımızla sağlanan yol süpürme aracının, şehrin atık yönetimi yükünü hafifletmesine yardımcı olacağını umuyoruz.”
Şubat 2023 depremleri Türkiye’nin güneyinde 110.000 km2 büyüklüğünde bir bölgeyi vurmuş, 50.700’i aşkın insanın ölümüne, 3,3 milyon insanın (bölge nüfusunun yüzde 20’sinden fazlasının) yerinden olmasına, 313.000 binanın yıkılmasına yol açmıştı. UNDP, BM, AB ve Dünya Bankası’nın desteğiyle Türk Hükümeti tarafından hazırlanan afetin mali etkilerine ilişkin analiz raporu “Türkiye Deprem Toparlanma ve Yeniden İmar Değerlendirmesi (TERRA)”ya göre, depremlerin yarattığı toplam hasar ve zarar 103,6 milyar ABD Doları olarak tahmin ediliyor.