Kısa vadede hayli zor. Elektrik üretimimizin üçte ikisinden fazlası ithal kaynaklara dayalıyken işimiz zor. Hele ki elektrik üretimimizin yüzde 50’si doğalgaz fiyatlarına bağlıyken kısa vadede temel bir indirim beklemek hata olacak. Belki “kayaç gazı” teknolojisindeki gelişmeler, belki yeni Ortadoğu “haritası” bize yardımcı olacak. Ancak bunların hem ne yönde gelişeceğini, hem de ne zaman gerçekleşeceğini bilmek bugünden zor.
Ancak önceki gün ELDER başkanı Nihat Özdemir ve yönetim kurulu üyeleriyle yaptığımız sohbetten minik de olsa birkaç iyi bir haber geldi. Ağustos ayı sonuna kadar Türkiye’nin 21 bölgesinin elektrik dağıtımı özel sektöre devredilmiş olacak. ELDER; Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği; sektördeki 21 bölgeyi işleten şirketlerin sahipleri veya en üst düzey yöneticileri ile TEDAŞ’ın üye olduğu ve sektörünü yüzde 100 temsil eden bir dernek.
Sektörün asıl “müşterisi” nihai tüketici. Tüm elektrik dağıtım sektörü için 2015’ten itibaren hemen her abonenin “serbest tüketici” olacağı dönemdeki rekabetin abonelere memnuniyetin yanı sıra sınırlı da olsa fatura avantajı getirebilmesi mümkün.
Faturalara asıl fayda “kayıp-kaçak” oranının azaltılmasından gelecek. Son olarak özelleştirilen Dicle ve Van Gölü bölgelerini saymazsak kayıp kaçak oranı yüzde 9’lara gerilemiş. Bunda “teknik kayıp” olarak adlandırılan; dağıtım şebekesinin eskiliğinden, verimsizliğinden, yazılım eksiklerinden kaynaklanan kayıpların azaltılması için yapılan yeni yatırımların payı büyük. Hâlihazırda dağıtım lisanlarını devralmış ve faaliyetlerini yürüten 13 şirket geçtiğimiz 3 yılda 2.2 milyar TL yatırım yaparak teknik kayıpları azaltmayı başarmış. Yeni geleceklerin EPDK koordinasyonunda yapacağı yeni yatırımlarla bu oranın daha da azaltılması hedefleniyor.
İstisna olarak belirtilen Dicle Bölgesi’ndeki “kayıp-kaçak” oranı yüzde 70, Van Gölü bölgesindeki oran ise yüzde 50 imiş. Bu bölgeler de dahil edildiğinde Türkiye genelindeki kayıp-kaçak oranı yüzde 13’lere yükseliyormuş. Bu oranın diğer bölgelerin ortalaması olan yüzde 9 seviyelerine çekilmesi ile şu anda hepimize yansıtılan bu “maliyetin” azaltılması söz konusu olacak. Bu da teknik olarak bizlerin de faturalarının azalmasını sağlayabilecek.
Orta vadede “Serbest Elektrik Piyasası’nın” kurulması da bu sürece katkı sağlayabilecek bir adım olacak. 1 megawatt’a kadar herkesin lisanssız elektrik üretebileceği bir döneme girerken bu piyasa herkesi yakından ilgilendirecek. Yakında buna da değineceğim.
Yazan: Ali Ağaoğlu
Kaynak: Enerji Enstitüsü