DEİK Enerji İş Konseyi ve Gürcistan Stratejik Analiz Merkezi (GSAC) iş birliğinde “Bölgesel Enerji Güvenliği: Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan” webinarı GSAC Kurucusu Nodar Kharshiladze moderatörlüğünde, DEİK Enerji İş Konseyi Başkanı Haluk Kalyoncu, DEİK Enerji İş Konseyi Başkan Yardımcısı Mustafa Tırıs, GSAC Yönetim Kurulu Üyesi Eski Büyükelçi Valeri Chechelashvili, Erivan merkezli Siyasi ve Ekonomik Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Benyamin Poghosyan ve Bakü merkezli Uluslararası Analiz Merkezi Başkanı Fuad Chiragov’un katılımlarıyla 23 Haziran 2022 tarihinde çevrim içi olarak gerçekleştirildi.
Güney Kafkasya bölgesindeki enerji güvenliğine dair tehditleri ve fırsatları analiz etmek, Karadeniz’in güvenliği ile bölgedeki iş birliklerinin geleceğini ve Güney Kafkasya‘daki enerji iş birliği fırsatlarını değerlendirmek amacıyla düzenlenen Bölgesel Enerji Güvenliği Webinarı, Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan’dan sektörün uzman isimlerini ve iş dünyası temsilcilerini bir araya getirdi.
Kalyoncu: “Yenilebilir enerji alanında Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan ile iş birlikleri yapabiliriz”
Webinarın açılış konuşmasını yapan DEİK Enerji İş Konseyi Başkanı Haluk Kalyoncu, DEİK Enerji İş Konseyi’nin misyonu ve üyeleri hakkında bilgi vererek, Güney Kafkasya’daki iş birliği fırsatlarının yanı sıra, Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanındaki hızlı yükselişine dikkat çekerek bu alanda Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan ile iş birlikleri için önemli fırsatların olduğuna vurgu yaptı.
Tırıs: “Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasındaki üçlü iş birliği, enerji alanındaki bölgesel ve küresel iş birlikleri bakımından en başarılı örneklerden biri”
DEİK Enerji İş Konseyi Başkan Yardımcısı Mustafa Tırıs ise, dünyanın büyük bir enerji krizi ile karşı karşıya kaldığını belirterek yaşanan sürecin, enerji güvenliğini sağlamanın ve enerji kaynaklarını çeşitlendirmenin ne denli önemli olduğu bir kez daha gözler önüne serdiğini söyledi. Bölgesel ve küresel iş birlikleri bakımından enerjinin önde gelen sektörlerden biri olduğunu ifade eden Tırıs, Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan üçlü iş birliğinin enerji iş birlikleri bakımından en başarılı örneklerden birini teşkil ettiğini belirtti. Tırıs ayrıca, Ermenistan hükümetinin, yerli ve özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarını geliştirme ve enerji verimliliğini sağlama planları olduğunu, Ermenistan ile enerji alanında ikili ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi için çok önemli fırsatlar gördüğünü söyledi. Yakın gelecekte, yenilenebilir enerji ve yeşil hidrojenin Avrupa ve dünyanın geri kalanı için stratejik öneme sahip enerji kaynağı olacağını söyleyen Tırıs, “Yeşil hidrojen, enerji arz güvenliği için çok önemli olacak. Yenilenebilir ve yeşil hidrojen konularında küresel faaliyetler yaratmak üzere iş birlikleri yapabiliriz” ifadesini kullandı.
Chechelashvili: “Rusya-Ukrayna arasındaki kriz, Avrupa ile Güney Kafkasya arasında iş birliği perspektifinin oluşmasına yol açtı”
GSAC Yönetim Kurulu Üyesi Eski Büyükelçi Valeri Chechelashvili ise, Rusya ile yıllar içinde yaşanan krizler sonrasında, AB ve ABD’nin Rusya’ya karşı bir ticaret izolasyonu planını ortaya çıkardığını ifade ederek, bu durumun Güney Kafkasya’da ticaret ve enerji rotalarının çeşitlendirilmesi fırsatını ortaya çıkardığını ifade etti. Avrupa Birliği’nin Rusya’ya şimdiye kadar 6 paketlik bir yaptırım planı uyguladığını ifade eden Eski Büyükelçi Valeri Chechelashvili petrol ticaretine gelen yaptırımdan sonra sırada gaz ticaretine yönelik yaptırımların olduğunu belirtti. Bu durumun Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’nin doğudan batıya doğru giden hem mal hem enerji ticareti için rota olabileceğini belirtti. Ermenistan ile Azerbaycan arasında yaşanacak barışın stratejik olarak bölgenin güçlenmesine büyük katkı sağlayacağını ifade etti. Rusya ile yaşanan krizden dolayı, Avrupa’nın daha fazla gaz tedariğine ihtiyaç duyduğunu söyleyen Eski Büyükelçi Valeri Chechelashvili, Türkmen gazının TANAP aracılığıyla Avrupa’ya taşınması çok önemli bir hale geldi. Bu alanda bir iş birliği için Türkiye-Azerbaycan ve Gürcistan’ın Türkmenistan ile bir araya gelip bu iş birliği modelini görüşmesi gerektiğini vurguladı.
Poghosyan: “Türkiye, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ilişkileri normalleştirmek Güney Kafkasya’nın enerjideki rolünün artırılması için stratejik bir öneme sahip”
Ermenistan Siyasi ve Ekonomik Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Benyamin Poghosyan ise, Ermenistan’ın enerji ihtiyacının yüzde 40’ının nükleer santrallerden, yüzde 40’nın Rusya’dan gelen doğal gaz ile ve yüzde 20’sinin hidrolik kaynaklardan karşılandığını ifade etti. Birleşik Arap Emirlikleri ile enerji anlaşmasının imzalandığını söyleyen Poghosyan 200 megawatt’lık güneş enerjisi santralinin kurulacağını ifade etti. Gürcistan ve Türkiye’nin önemli bir ihracat pazarı olduğuna dikkat çeken Poghosyan Türkiye ile Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesi için yapılan çalışmaların önemini vurguladı.
Chiragov: “İlişkilerin normalleşmesi güvenlik riskini düşürecek ve iş birliği projelerinin finansmanı için olumlu gelişmeler getirecek”
Azerbaycan Uluslararası Analiz Merkezi Başkanı Fuad Chiragov, Rusya-Ukrayna arasında yaşanan kriz sonrasında, özelikle ABD ve Batı’da Güney Kafkasya Bölgesindeki enerji kaynakları ve kapasitesine yönelik ilginin büyük oranda arttığını söyledi. Ermenistan ile ilişkilerin normalleşmesiyle güvenlik risk oranının düşeceğini söyleyen Chiragov, bu sayede iş birliği projelerinin finansmanı için olumlu gelişmelerin kaydedileceğine vurgu yaptı.