Güneş enerjisi sektörü, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının olumsuz etkileri dolayısıyla 700 milyon dolarlık yatırımın riske girmemesi için Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması’nın (YEKDEM) en az 8 ay uzatılmasını talep ediyor.
Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Başkanı Halil Demirdağ, Güneş Enerjisi Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Başkanı Cem Özkök ve Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü (GÜNDER) Başkanı Kutay Kaleli, Kovid-19’un güneş
GENSED Başkanı Demirdağ, Çin’de güneş enerjisi sektöründe Kovid-19 sebebiyle belirli bir süre faaliyetlere ara verildiğini, şu anda ise fabrikaların % 100 çalışacak kapasiteye ulaştığını dile getirdi.
Çin’deki gelişmelere rağmen Kovid-19 salgınının diğer ülkelerde yayılmaya başladığına işaret eden Demirdağ, “Sistemde domino etkisi oldu. Bu da güneş enerjisi sektöründe teslimat sürelerinin gecikmesine sebep oluyor.” dedi.
Demirdağ, bu gecikmeler sonucunda yatırımların hayata geçmesinde de aksamalar yaşandığını belirterek, şunları söyledi:
“Şu anda finansmanı kapanmış yaklaşık 700 milyon dolarlık santral yatırımı riskte. Bu yatırım kapsamında, yaklaşık 300 megavat lisanslı, 400 megavat seviyesinde de lisanssız güneş enerjisi kapasitesi söz konusu. Güneş enerjisi sektörü finansman kapısının kapanacağı en son sektör ve iklim değişikliğiyle mücadelede önemli olduğu için çok değerli. Yatırımların riske girmemesi için YEKDEM’in 8 – 12 ay uzatılmasını talep ediyoruz. Bu çerçevede ilgili kamu kuruluşlarına başvuruda bulunduk.”
“Sürenin uzatılması sisteme yük getirmeyecek”
GÜYAD Başkanı Özkök de 2020 sonunda biteceği açıklanan YEKDEM başvurularının uzatılması durumunda, söz konusu yatırımların sisteme yük getirmeyeceğini ifade ederek, “Bu projelerin tümünün finansmanı tamamlandı. Kovid-19 salgını ortaya çıkmasaydı projelerde hiçbir problem olmayacaktı fakat şu anda bu süreçten dolayı sürenin uzatılması talebinde bulunduk.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’de 2016’nın başından beri güneş enerjisi kapasitesi açıklanmadığını dile getiren Özkök, “Bu salgın gösteriyor ki, bizim daha çok yeşil enerji santrali inşa etmemiz lazım. Türkiye’nin rüzgar, güneş ve jeotermaldeki potansiyeli çok daha yüksek ve bunu kullanmamız lazım.” dedi.
“Davalarla karşı karşıya kalabiliriz”
GÜNDER Başkanı Kaleli ise Çin’de çalışmaya başlayan fabrikaların şu anda Türkiye’ye gönderdiği ürünlerin yüksek fiyatlı ve gecikmeli şekilde ulaştığını anlattı.
Pandemi sürecinde yaşanan her gelişmenin güneş paneli fiyatını ve temin sürelerini etkilediğini aktaran Kaleli, şöyle konuştu:
“Dolayısıyla yatırımların YEKDEM’in bitiş tarihi olan 2020 sonuna yetişmeme riski çok büyük. Panel üreticilerimiz taahhüt veriyorlar fakat o tarihe üretimini yetiştiremeyebiliyorlar. Santral sahiplerinin devlet nezdinde verdiği çok önemli taahhütler var. Özellikle bu sene, lisanslı projelerin son yılı olarak düşünülürse, bu projeler için ciddi riskler bizi bekliyor. Bu arz ve talep krizinin ortaya çıkması YEKDEM’in de ertelenmesi zorunluluğunu doğuruyor. Silsile halinde devletten yatırımcıya ve ham madde üreticilerine kadar bir teminat ve para alışverişi transferi var. Bu transferin tamamı şu an için taahhüt edilen süreleri, ekipman kaliteleri ve iş yapımını etkiliyor. Tüm bu silsileyi ve insan kaynağını düşündüğümüzde, açılabilecek davaların büyüklüğü öngörülemez durumda. Davalar silsilesiyle karşı karşıya kalma riskimiz var ve bu riskin bertaraf edilmesinin tek yolu da YEKDEM’in uzatılması. Sadece güneş değil, rüzgar ve jeotermal enerji sektörleri de aynı dava silsilesiyle karşı karşıya kalabilir. Söz konusu santraller zaten bu yıl YEKDEM’e girmesi planlanan santraller olduğu için, sürenin uzatılması YEKDEM üzerinde bir yük yaratmayacak.”