Havaların Soğumasıyla Doğalgaz Krizi Başladı…

BOTAŞ’ın elektrik üretim santrallerine zaman zaman gaz sağlayamadığı ortaya çıktı. Adapazarı, Gebze, Bursa, OMV Samsun, RWE Turcas ve  gibi dev doğalgaz santralleri zaman zaman devre dışı kalarak üretim yapamıyor. Santraller arızanın sebebini, ”doğalgaz basıncı ve gaz arzı’ şeklinde bildiriyor.

Elektrik arz ve talebine göre elektrik fiyatının belirlendiği Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM) üzerinde referans fiyat olarak alınan Gün Öncesi Piyasası Piyasa Takas Fiyatı (PTF), Aralık ayı başından bu yana yüzde 44 artış gösterdi. Bugün, piyasa fiyatı ortalaması MW başına 206 TL’ye ulaştı. BOTAŞ, gaz santrallerine ikincil yakıta geçin talimati verdi.

2011′de kriz yaşanmştı

Bazı kaynaklar, dondurucu soğuklarla birlikte artan doğalgaz tüketiminin planlanmadığını ve enerji yönetiminin hazırlıksız yakalandığını söylüyor. Bazı kaynaklar ise, yaşanan sıkıntının BOTAŞ altyapısındaki problemlerden kaynaklandığını ve 2011 yılında yaşanan doğalgaz krizinin benzeri olduğunu söylüyor. 2011 yılında doğalgaz kompresör sistemlerinin arızalanmasıyla boru hatlarındaki gaz basıncı ayarlanamamış ve elektrik üretim santralleri bir süre için üretim yapamamıştı. Arz tarafının düşmesi ile hazırlıksız yakalanan Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM) yönetimi, fiyat ayarlamasını yapamamış, serbest piyasada 2000 lira gibi piyasa tavanından rekor fiyatlar gerçekleşmişti.

Boru hattı depo işlevi görüyor

Hafta başından itibaren ülkeyi bir uçtan diğer uca etkisi altına alan soğuklar, doğal gaz tüketiminin de aşama aşama günlük bazda hızla artmasına yol açtı. Tüketim, günlük 180- 185 milyon metreküpe kadar çıktı. Türkiye’nin sahip olduğu doğal gaz boru hattı da depo işlevi görüyor. Boru hattında 315 milyon metreküp düzeyinde doğal gaz bulunuyor. Kaynaklardan gaz girişi düştüğünde, boru hattında bulunan gazdan tüketim noktalarına gaz takviyesi yapılabiliyor. Ancak, boru hattındaki gazı sürekli kullanmak mümkün değil. Bir süre sonra basınç düşüyor

Yıdız: Doğalgaz Sıkıntımız Yok

Piyasa, 2011 yılından beri altyapının hala nasıl geliştirilemediğini merak ediyor. Bir kaynak, iki senedir kompresör istasyonlarının ihtiyaca uygun yapılandırılamadığını belirtiyor.  Enerji Bakanı Taner Yıldız, iki gün önce yaptığı açıklamada, “Doğalgaz sıkıntımız yok” dedi. Geçen hafta, Katar’dan 350 milyon dolar değerinde 5 kargoluk sıvılaştırılmış doğalgaz siparişi (LNG) verilmesi dikkat çekti.

Alınan bir diğer bilgiye göre, doğalgaz sisteminin yüzde 90 kapasite faktörü ile çalışıyor ve havaların daha soğumasıyla krizin büyüyebileceği söyleniyor.

Serbest piyasada artan elektrik maliyeti nihai tüketiciye gelecek aylarda yansıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 3 aylık dönemlerde yapılan hesaplar doğrultusunda tüketici tarifesini hesaplıyor.

Bu yazı, 8 Aralık tarihinde tekrar güncellenmiştir.

Kaynak: Enerji Enstitüsü