Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığı azaltacak, petrol ve doğalgaza alternatif olacak kaya gazı rezervleri uluslararası örgütlerin raporlarına girdi.Uluslararası Enerji Ajansı tarafından yayınlanan raporda, kaya gazı konusunda dünyanın hatırı sayılır ülkeleri arasında gösterilen Türkiye, rezervlerini 2020′den önce piyasaya sürerek enerjide dışa bağımlılığı azaltmayı planlıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayınlanan raporda Türkiye, kaya gazı konusunda dünyanın hatırı sayılar ülkeler arasında gösterildi. Raporda Güneydoğu Anadolu havzasında Dadaş ile Trakya havzasında Hamitabat formasyonlarında çıkarılabilir kaya gazı miktarı 680 milyar metreküp olarak verildi. Bu miktar Türkiye’nin bugünkü yıllık tüketimi (46 milyar metreküp) esas alınırsa yaklaşık 14-15 yıllık bir tüketime denk düşüyor.
Bu gelişmeler üzerine , Türkiye de henüz mevcut kaya gazı rezervlerinin belirlenmesi ve 2020′den önce piyasaya sokulması için atağa geçti. TPAO ile dev petrol şirketleri Shell, TransAtlantic ve Valuera sismik çalışmalar başlattı. Diyarbakır Sarıbuğday-1 kuyusunda yapılan sondaj çalışmalarında 3 bin 850 metreye ulaşıldı. Sondajın 4 bin 500 metrede sonuç vereceğini belirten Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ve Shell yetkilileri, son 650 metrelik bölümün yakında tamamlanacağını ve Türkiye’nin enerji üretimiyle ilgili tarihi bir dönemin başlayacağını belirtiyor.
Petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki artış, dünyanın en güçlü ekonomilerini de alternatif enerji arayışına yöneltti. Geçtiğimiz yıl dünyada açılan toplam yaklaşık 49 bin kuyunun (petrol ve gaz) 45 bini ABD’deydi. Bugün Çin’de kaya gazı için açılan yaklaşık 10 kuyu var. Avrupa’da kaya gazı denince ilk akla gelen ülke olan Polonya’da kaya gazı için açılan kuyu sayısı 34, hidrolik çatlatma yapılan kuyu sayısı sadece 5. Almanya’da açılan kaya gazı kuyu sayısı 3, Britanya’da ise sadece 1. ABD’nin ise son 10 yılda yaptığı çalışmaların sonucunda, Texas’ta 2010 yılında 51 milyar metreküp doğalgaz ürettiği biliniyor.
Teksas’ta kaya gazı çıkarma ve işletmesinde istihdam edilen personel sayısı ise 12 bin kişi. 2000 yılında sadece 9 milyar metreküp olan ve toplam üretimin yüzde 1.6′sına denk düşen kaya gazı üretimi, 2012 yılında toplam üretimin yüzde 34′üne, 230 milyar metreküpe ulaştı. Kaya petrol üretiminin de etkisiyle ABD geçtiğimiz ay 1997′ten beri ilk defa olarak ithal ettiğinden fazla petrol üretmeyi başardı. Bu gidişat toplam ham petrol ithalinin beşte birini Irak ve Suudi Arabistan’dan yapan ABD’nin Orta Doğu’ya olan ekonomik bağımlılığını azaltacak.
ABD, kaya gazı ile Avrupa’dan 5 kat daha ucuz gaz kullanıyor
Kaya gazı üretimi ABD’de doğalgaz fiyatlarının 2008′den bu yana yarı yarıya düşmesinde önemli bir faktör oldu. Artan kaya gazı üretimi sebebiyle ABD’de doğalgaz fiyatları Avrupa’dan 5 kat, Japonya’dan ise 8 kat daha ucuz oldu. ABD’nin kısa sürede petrol üretiminde Suudi Arabistan’ı geçerek en büyük petrol üreticisi konumuna ulaşacağı bekleniyor. ABD’nin doğalgaz üretiminde de dünyanın en fazla üretim yapan ülkelerinden biri olacağı tahmin ediliyor. Peki nedir bu kaya gazı? Yeraltında şist adı verilen kayaçların içine sıkışmış doğalgaza kaya gazı denir. Kaya gazı, kömür yatağı metanı, sıkı kumtaşı ve metan hidratlarla birlikte, “geleneksel olmayan” doğalgaz kaynakları arasında yer alıyor. Son yıllarda petrol ve doğalgazın alternatifi olarak adından söz edilen kaya gazı, kayaçların gözeneklerinde yer alan küçük miktardaki doğal gazlardır.
Kaynak: Enerji Enstitüsü