ABD’de federal bir mahkeme, Irak’ta kendi kendilerini yöneten Kürtlerin ABD’de petrol satma çabalarına taş koydu. Bu durum, Kürtlerin Bağdat’taki merkezi hükümetten mali bağımsızlık elde etme çabalarını müşkül hale getirdi.
New Orleans’taki temyiz mahkemesi, Kürdistan Bölge Hükümeti’nin, ABD’de kimliği tespit edilemeyen bir alıcıya petrol satma planına karşı daha önce bir mahkeme tarafından verilen kararın iptali için yaptığı başvuruyu reddetti.
Dava, Irak merkezi hükümetinin, ülkedeki Kürt bölgesinden kalkıp Meksika Körfezi’ne gelen ve Texas sahillerinin 97 kilometre açığında demirleyen petrol yüklü tankere el konulmasına karşı suç duyurusunda bulunmasıyla geçen sene açılmıştı. Temyiz mahkemesi, Houston’daki hakimin, gelecekte Texas’ın Güney Bölgesi’nde petrol satmaya çalışmadan önce KBH’nin kendisine bilgi vermesi gerektiğini bildiren kararının yerinde olduğuna hükmetti.
Mahkeme, pazartesi günü 13 sayfalık kararında, “KBH, kargoyu gönüllü olarak İsrail’de boşaltma kararıyla bu başvuruyu tartışmalı hale getirdi” dedi. “KBH, böyle yapmakla iddiasını ciddi şekilde zayıflattı.”
ABD Bölge Hakimi Gray Miller, ocak ayında Houston’da Kürtlerin egemenlik dokunulmazlığı iddiasını reddetti ve bölgesel hükümetin ABD’de petrol satma planlarının, davaya bakması için kendisine yetki verdiğini ifade etti.
Kontrole direniyorlar
Irak’ta Bağdat’taki merkezi hükümet tarafından kontrol edilmeye tarihi boyunca direnen azınlık Kürtler, toplam 45 milyar varil olduğunu söyledikleri petrol rezervlerini bağımsız olarak işliyorlar. BP verilerine göre bu rakam neredeyse Irak’ın toplam mevduatının üçte birine denktir. KBH, petrolü geçen sene kendi kendine ihraç etmeye çalıştığında merkezi hükümet Kürt kargolarının boşaltılmasını önlemek için hukuki mücadele başlattı. Buna Texas sahillerine ulaşan tanker de dahil.
Bağdat’taki Petrol Bakanlığı’nın hukuk bölümü genel direktörü Laith El Şaher, salı günü telefonla yaptığı açıklamada, merkezi hükümetin tüm millete ait olduğunu düşündüğü petrolü ihraç etmeye çalışmaya devam ederlerse bakanlığın Kürtlere karşı daha fazla kanuni işlemde bulunmasının ihtimal dışı olmadığını söyledi.
KBH Doğal Kaynaklar Bakanlığı, mahkeme kararının Irak Petrol Bakanlığı’nın ABD’de açtığı davadan vazgeçmek zorunda kalacağı anlamına geldiğini, zira tartışmalı kargonun zaten satılmış ve dağıtılmış olduğunu bildirdi. Kürt bakanlığı, kendi internet sitesinde yaptığı açıklamada, “KBH’nin Amerika Birleşik Devletleri ya da başka bir yere petrol ihraç etmesinde herhangi bir yasak yoktur. KBH, Irak anayasası izin verdiği için hidrokarbon ihraç etmeye devam edecektir” dedi.
Gelir ihtilafı
DNO ASA ve Genel Energy de dahil, Kürt bölgesinde faaliyet gösteren petrol şirketleri de petrol satışından kaynaklanan gelir konusunda KBH ile merkezi hükümet arasında yaşanan anlaşmazlıktan etkilendi. Kuzey Irak’taki Kürt bölgesi, petrolü boru hattıyla Türkiye’nin Akdeniz sahilindeki Ceyhan üzerinden ihraç ediyor.
Gemi takip bilgilerine göre dev United Kalavryta gemisi, 22 Haziran 2014’te Ceyhan’dan ayrıldı. Mahkeme kararına göre gemi, Texas’ta Galveston’da demir attı ama 1,03 milyon varil petrolden oluşan yükünü boşaltamayarak ocak ayında İsrail’in Aşkelon limanına yöneldi. Mahkeme, tankerin Aşkelon’da 23 Şubat’la 3 Mart arasında petrolünü boşalttığını bildirdi.
Mahkeme kararı, Irak Kürtlerinin petrol ihracatının bir kısmının İsrail’e yapıldığının doğrulandığı nadir vakalardan biridir.
KBH, petrolün doğrudan da dolaylı olarak da İsrail’e satılmadığını bildirdi. Şubat ayındaki gemi takip bilgileri ise Kürt petrolü taşıyan 51 yük gemisinden 40’ının İsrail limanlarında yüklerini boşalttığını gösteriyor.
Kürt parlamentosu doğal kaynaklar komitesi başkan yardımcısı Dilşad Şaban, bir mülakatta Türkiye’de devlete ait Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada, KBH’nin, 2015 sonuna kadar mevcut halde günlük 700.000 varil olan petrol ihracatını günde 900.000 varile çıkarmayı planladığını söyledi.
Kaynak: Bloomberg