Rusya ile uçak krizi nedeniyle yaşanan sorunlarla bunalan Türk iş dünyası, Putin’in Rus hükümetine verdiği ‘ilişkiler normale dönsün’ talimatını sevinç içerisinde karşıladı.
Türkiye’nin Rus uçağını düşürmesinin ardından, 29 Kasım 2015 tarihinde Türkiye’ye yönelik 6 maddelik
Yaşanan bu gelişmelerin turizmden tarıma kadar birçok sektöre moral olacağına işaret eden Türk iş dünyası temsilcileri, “Rus turistler tekrar Türkiye’ye gelecek, ihracatçı kaybettiği bir pazarı geri kazanacak, inşaat sektörü yeni ihaleler alabilecek ve kapanan Türk mağazaları tekrar açılacak. Ancak tamamen normale dönüş 2017’de mümkün olacak” yorumunu yaptı.
ESKİ GÜCÜMÜZE YENİDEN GELİRİZ
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi: En önemli ticaret ortaklarımızdan olan Rusya ile yara alan ticari ilişkilerimizin tekrar eski seviyelerini yakalayabileceğini düşünüyoruz. Krizin yaşandığı 2015 Kasım ayından önce de Rusya’ya ihracatımız daralma göstermekteydi. 2014 yılının tamamı ile 2015 yılı ilk 11 ayına bakıldığında ise ihracatın aylık bazda ortalama yüzde 26 küçüldüğünü görüyoruz. Kriz, bu oranı tetikleyerek Kasım 2015–Nisan 2016 arası düşüşün yüzde 57’ye çıkmasına yol açtı. Rusya ile tekrar gelişecek ilişkiler krizden kaynaklı ihracat düşüşünü azaltacak, ancak Rus halkının satınalma gücünün eski haline gelmesi biraz zaman alacak. 2015’in ilk 4 ayında Rusya’ya en çok sattığımız 5 ürün grubu sebzeler, meyveler, makine ve cihazlar, kara taşıtları ve aksamları ile plastik ve mamulleri oldu. Bu 5 fasılda 2016’nın ilk 4 ayında ortalama yüzde 62 ihracat kaybı yaşadık. Rusya ile ilişkilerimizin tekrar rayına girer ise, bu rakamların yükselişe geçmesi, Türk ürünlerinin Rus pazarında eski gücünü yakalaması işten bile değil.
YENİ SÖZLEŞMELER GELİR
TÜRKİYE Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün: Rusya ile ilişkilerde yaşanan kriz sonrasında yarım kalan işlere devam ediyorduk. Ancak başka işler alamadık. İlişkilerin yeniden canlanacak olması bizi çok ümitlendirdi. Güzel bir gelişme. Bir nevi mola vermiş olduk. Mekanizmalar zaten durmuştu. Ancak mekanizmalar yeniden devreye girmesiyle yılbaşında önce sözleşme imzalarız diye tahmin ediyorum. Şu anda tüm hazırlıklarımız tam. Ayrıca Rusya ile vize imkanı kolaylık sağlıyordu. Umarız bu sorunda en kısa zamanda çözülür.
TÜRK AKIMI TEKRARDAN CANLANABİLİR
Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin normalleşmesine yönelik adımlar dev enerji projelerini yeniden hızlandırabilir. Bu süreçte, Türk Akımı Doğalgaz Boru Hattı Projesi’ne dair gelişmelerin de önemli gündem maddelerinden biri olması bekleniyor. Rus doğalgaz devi Gazprom’dan önceki gün Türk Akımı için diyaloğa açık oldukları mesajı geldi. Gazprom, Rus haber ajanslarına yaptığı açıklamalarda askıya alınan Türk Akımı boru hattı görüşmelerini devam ettirmeye hazır olduklarını belirti. Şirketin sözcüsü Sergei Kupriyanov, “Gazprom, Türk Akımı konusunda diyalog için hazır ve her zaman öyle olmuştur” dedi. Gazprom’un,Türkiye’ye sattığı doğalgazda daha önce anlaşmaya varılan yüzde 10.25’lik indirimi sözleşmeye yansıtmaması nedeniyle Türk Akımı Projesinde ilerleme kaydedilememiş, Türk hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından da iki ülke yetkilileri projedeki görüşmelerin dondurulduğuna dair açıklamalarda bulunmuştu. Rus gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıması planlanan Türk Akımı projesinin ilk etapta yaklaşık 32 milyar metreküp kapasiteye sahip olması, bu miktarın yaklaşık 16 milyar metreküplük kısmının Avrupa’ya iletilmesi, geri kalan kısmının da Türkiye’nin iç piyasasında tüketilmesi hedefleniyor.
Enerjide diğer bir önemli proje ise Rusya’nın 22 milyar dolara inşa edeceği Akkuyu Nükleer Santrali. İki ülke arasındaki ilişkilerin bozulmasıyla Akkuyu santralinin inşa edeceği sahada yapılan çalışmalar yavaşlayarak, durma noktasına gelmişti. Akkuyu’nun liman inşaatını alan Cengiz Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Cengiz, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada Rusya’nın 800 milyon dolar yatırım yaptığını, 3 milyar dolar da sermaye koyduğunu söyleyerek, “Ruslar personel çıkardılar ama biz tam olarak orada işlerimizi durdurmadık. Akkuyu’da bu yatırımın yapılacağını düşünüyorum. Çünkü büyük para harcadılar, bu parayı yakıp çıkmak istemezler” yorumu yapmıştı.
Rusya ile Türkiye arasındaki doğalgaz fiyatıyla ilgili tahkim davasının da mahkeme salonu dışında, karşılıklı görüşmelerle masa başında çözülebileceğine yönelik yorumlar, sektör temsilcileri tarafından dile getiriliyor. Türkiye halen doğalgazının yüzde 55’ini Rusya’dan alıyor ve en büyük doğalgaz tedarikçisi Rusya. Diğer yandan Gazprom’un Almanya’dan sonraki en büyük müşterisi ise Türkiye
Kaynak: Hürriyet