Dicle Elektrik Dağıtım AŞ (DEDAŞ) Sözcüsü Gökay Üstün, Türkiye’de elektrik üretiminin yarısından fazlasının ithal kaynaklarla yapıldığını belirterek, israf ve kaçak elektrik kullanımının Türkiye’nin cari açığa etkisinin yaklaşık 700 milyon dolar olduğunu kaydetti.
Üstün, bölgede uzun elektrik kesintileri ve yaşanan olaylarla ilişkin düzenlediği basın toplantısında, bölgede 7-8 saate varan kesintilerin nedeni hakkında bilgi verdi.
Özellikle yaz sıcakları sebebiyle aşırı tüketimin yaşandığını, klima ve tarımsal sulamadaki yoğunlukla birlikte ortaya çok büyük bir tüketim rakamı çıktığını, bu sebeple hatlara aşırı yük olduğunu ve arızaların yaşandığını anlatan Üstün, bölgede tüketimin özellikle tarımsal sulamanın gerçekleştiği Temmuz-Ağustos ve Ocak-Şubat aylarında en üst noktaya ulaştığını, haziran ayı başında 38 bin megavatlarda bulunan bölge içi tüketimin, bir anda 70 bin megavata ulaştığını kaydetti.
Bölgedeki tüketimin ana oyuncularının, tüketimin beşte birini yapan “sulamacılar” olduğunu, bölgede tüketimin Türkiye ortalamasının 2,2 katı olduğunu, Türkiye genelinde aylık abone başına ortalama tüketim 550 kilovat saat olarak hesaplanırken bölgede 1.234 kilovat saate çıktığını belirtti.
Gökay Üstün, Türkiye ortalaması abone başına tahsilat tutarının 162 lira iken bölgede 60 lira seviyesinde olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Eğer bir kaynağın bedelini ödemezseniz, kendinizi o kaynağı tüketirken dizginleme gibi bir davranışınız gelişmez. Böyle olunca da elektrik tüketiminde çok büyük oranlarda tüketim ve israf ortaya çıkar. Bu israfın bedeli ise 2 milyar 720 milyon lira civarında… Bu rakamla 24 derslikli 420 okul, 75 yataklı 115 devlet hastanesi ve 300 öğrenci kapasiteli 150 öğrenci yurdu yapılabiliyor. DEDAŞ’ın sorumluluk alanı içinde yaklaşık 30 bin tarımsal sulama abonesi bulunuyor. Yani toplam abone sayısının yaklaşık yüzde 3′ü sizin elektriğinizin beşte birini kullanıyor. Sonra sulama, mesken tüketimiyle birlikte sistemin aşırı yüklenmesi ve bunun sonucu olarak da trafonun patlaması, elektrik iletim hattının erimesi ya da yanarak çökmesi gibi sorunların ortaya çıkmaması için sistem kendini kapatmak zorunda. Sonuç olarak elektrik kesintileri ve bu tepkiler karşınıza çıkıyor. Tepkilerin bu döneme denk gelme sebebi, evinde serinde oturmak isteyen insanlar ve parasını ödemeyen çiftçilerin tarlasını sulamak için suya ihtiyaç duymasından kaynaklanıyor.”
Çiftçilerden aynı anda sulamaya çıkmamaları, tüketim yoğunluğunu dağıtmaları konusunda özel olarak ricada bulunduklarını ancak çiftçilerden tepki aldıklarını ve genel müdürlüklerinin basıldığını belirten Üstün, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak’ı kapsayan 6 ilde toplam tüketimin yaklaşık yüzde 75′nini yani yaklaşık 14 milyar 450 milyon kilovat saat elektriğin, kaçak olarak kullanıldığını ifade etti.
Tahsil edilemeyen miktarın 4 milyar 900 milyon liraya ulaştığını belirten Üstün, şöyle devam etti:
“Kaçak elektriğin, 5′te 1′i yani 3 milyar 609 milyon kilovat saat elektrik tarımsal sulamada kullanılıyor. 6 ilde kaçak elektrik kullanım oranı, Keban ve Karakaya barajlarının yıllık ürettiği elektrik miktarının üzerinde. Dicle DEDAŞ, aldığı toplam elektrik bedelinin 1 yılda yaklaşık yüzde 18′ini tahsil edebiliyor. Dicle EDAŞ’ın özelleştirilmesinden sonra geçen 11 aylık dönemde, toplam 1,4 milyon elektrik abonesinin 344 bin adedinden yani tüm abonelerin yaklaşık yüzde 25′inden aylık hiçbir tahsilat yapılamıyor. Toplam 1,4 milyon elektrik abonesinin yaklaşık 1 milyon adedinden yani tüm abonelerin yüzde 72′sinden aylık 45 liranın altında tahsilat yapılamıyor. Dicle EDAŞ’ın özelleştirilmesinden sonra geçen 11 aylık dönemde, toplam 359 bin köy abonesinin 163 bin adedinden aylık hiçbir tahsilat yapılamıyor. Toplam 359 bin köy abonesinin yaklaşık 331 bin adedinden yani tüm köy abonelerinin yüzde 92′sinden aylık 45 liranın altında tahsilat yapılamıyor.”
640 milyon liraya ulaşan faiz bedellerini silme kampanyasının ilk çalışmalardan biri olduğunu, yüksek meblağda elektrik tüketen her aboneye taksitlendirme yaklaşımına gidildiğini, her borçlu için özel anlaşmalar gerçekleştirilmeye çalışıldığını anlatan Üstün, 33 bin çiftçiyi kapsayan Helalleşme Kampanyası’na da değindi.
DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ>>>
Kaynak: Enerji Enstitüsü