Konutlarımızda kullandığımız ısıtıcı, soğutucu ve aydınlatma sistem ve cihazlarının çalıştırılmasında tüketilen enerjiye çok yüksek bedeller ödenmesine karşın, beklediğimiz yararı görememekteyiz. Bunun üç temel nedeni var. Birinci nedeni, ülkemizde elektrik enerjisi ve doğalgaz başta olmak üzere enerji fiyatlarının çok yüksek olmasıdır. İkinci neden, konutlarımızda kullandığımız ısıtıcı, soğutucu, aydınlatma sistem ve cihazlarının verim düşüklüğü ile verim düşüklüğüne neden olacak şekilde bilinçsiz çalıştırılması ve kullanılmasıdır. Üçüncü neden ise, konutlarımızın soğuğa ve sıcağa karşı korunacak ve aydınlatmayı sağlayacak şekilde mimari tasarımı ile izolasyonunun iyi yapılmamış olmasıdır.
Ülkemizde tüketilen enerjinin yaklaşık üçte biri binalarda; ısınma, aydınlatma ve elektrikli cihazların çalıştırılması amacıyla kullanılmaktadır. Ülkemiz enerji gereksiniminin çok büyük bir kısmı; petrol, kömür ve doğalgaz olarak ithal edilmekte ve giderek dışa bağımlılığımız artmaktadır.
KONUTLARDA ISI YALITIMI VE ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN SAĞLANMASI
• Pencere ve kapıların hava sızdırmazlığı kontrol edilmelidir. Hava sızıntısı olabilecek yerler, sünger ve benzeri bantlarla kapatılmalıdır.
• Gevşek camların çerçeveye birleştiği yerler bant veya macunla tıkanmalı veya bantlanmalıdır. Pencere çerçevesi ile duvar arasında boşluk olmaması sağlamalıdır. Çift cam yapacak maddi gücümüz yoksa, kış aylarında pencereler şeffaf tabaka naylon ile kaplanabilirse, ısı kaybı bir miktar daha önlenmiş olur.
• Tamiratı mümkün olmayan eskimiş doğramalar mutlaka yenilenmelidir.
• Kış aylarında geceleri pencerelerin perdeleri kapalı tutulmalıdır (radyatör vb. ısıtıcıların üstünde ısı dolaşımını da engellemeyecek şekilde).
• Gündüzleri güneş ışığını direkt alan pencerelerin perdeleri açılmalıdır.
• Enerjiyi etkin, verimli kullanan projeler, teknolojiler uygulanmalıdır; yeni yapılan konutlarda ısı yalıtım kuralları standardı olan TS 825’in ve Isı Yalıtım Yönetmeliğinin uygulandığından emin olunmalıdır.
• Yalıtımsız veya yetersiz yalıtımlı ise; çatının, duvarların ve döşemelerin ısıtılmayan mekanlarla komşu olması durumunda yalıtılmalıdır. Yalıtırken de; TSE 825’ te belirtilen iklim bölgelerine uygun malzemeler seçilmelidir.
• Konutlarda uygun yalıtım ile ısı kayıplarının en az aşağıdaki oranlarda azaltılabileceği unutmamalıdır.
– Çatı izolasyonu yapıldığı takdirde : ~%20
– Dış duvar izolasyonu yapıldığı takdirde : ~% 15
– Pencere – kapı izolasyonu yapıldığı takdirde : ~%15
– Sızdırmazlık önlemleri alındığı takdirde : ~%10
• Isıtılmayan bölgelerden geçen sıcak su boruları yalıtılmalıdır.
• Radyatörlerden taşınım ve ışınım yoluyla çıkan ısı radyatörün arkasındaki duvarı ısıtır. Dışarıya olan ısı kaybını önlemek için radyatörle duvar arasına alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirmeli ve radyatörlerin üstleri ve önleri dekoratif amaçla da olsa kapatılmamalıdır.
• Kare taban planlı olan binalar, ısı kaybeden yüzeyleri daha az olduğundan dikdörtgenlere nazaran daha enerji verimlidirler.
• Mümkünse sıcak su elde etmek için, güneş panellerini kullanılmalıdır.
• Evde kullanılacak ısıtma sistemleri ve cihazları en yüksek enerji verimliliği ve tasarrufu sağlanacak şekilde seçilmelidir.
• Cihaz kapasitesi (soba, kombi, elektrikli ısıtıcı, kat kaloriferi, kalorifer kazanı, klima vb.), ısıtılacak/soğutulacak yerin gereksinimine göre seçilmelidir. Cihaz kapasiteleri belirlenirken geniş alanlarda veya büyük kentlerde coğrafi şartlar ile inşaat malzeme yapıları dikkate alınmalıdır.
• Elektrik ve yakıt tüketimleri düşük, verimliliği yüksek cihazlar tercih edilmelidir.
• Çevreci cihazlar ön planda tutulmalıdır (düşük yanma emisyonuna sahip cihazlar).
• Cihazların yanma ve ısıl verimleri (anma ısı gücü), soğutma ve ısıtma kapasiteleri (klima) yüksek olmalıdır.
• Cihazların katalog, broşür ve etiketlerinde; hem “yanma verimi” hem de “ısıl verimi” değerlerinin ayrı ayrı belirtilmiş olmasına dikkat edilmelidir.
• Rüzgarlı havalarda ısıtıcı, sönmez özellikte olmalıdır.
• Isıtıcının/soğutucunun, mümkünse elektronik ısı ayarlı (termostatlı) olanları tercih edilmelidir.
• Sessiz çalışan cihazlar tercih edilmelidir.
• Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi gibi elektrikli cihazların A sınıfından olanları seçilmelidir.
• Ocak-fırın, elektrik süpürgesi, ütü gibi elektrikli cihazların enerji kullanımında verimliliği en yüksek olanlar tercih edilmelidir.
• Aydınlatmada enerji tüketimi az, uzun ömürlü, kompakt elektrik lambaları kullanılmalıdır.
Kaynak: Enverder