Köşe Yazısı: Avrupa, Rusya’ya Karşı Enerji İşbirliği…

Ukrayna’daki durum giderek kötüye gidiyor. Ancak bu seferki sorunlar ne tür siyasi veya ekonomik sonuca varırsa , ne şekilde sonuçlanırsa sonuçlansın, bilinmesi gereken şey Rusya’ya enerji bağımlılığının Avrupa’nın tümü için çok uzun vadeli bir sorun ve bir tehdit unsuru olarak kalacağıdır. Bu nedenle Avrupa’nın bir an evvel bu sorundan kurtulmak için organize olması gerekiyor. Kaldı ki Rusya kavga çıkarmasa bile, zaten monopolcü olarak kaynaklarını ucuz da satmıyor!

Avrupa’nın akıllı insanlarından Polonya Başbakanı Donald Tusk bu tezi 22 Nisan tarihli Financial Times’ta gündeme getirdi.

Tusk der ki aslında bu konu temel bir ekonomi sorunudur.

İkili anlaşmalar ortadan kalkmalı

Duruma hakim bir arzcı arzı daha azaltıp fiyatı yükseltme gücüne sahiptir. Piyasada böyle bir durumu düzeltmek için yapılacak şey de basittir. Rusya’nın enerji monopolü varsa Avrupa da Rusya’ya karşı birleşerek tek bir ses halinde Rusya’nın doğalgazı konusunda pazarlık etmelidir. Bu tabii Avrupa ülkelerinin hükümetlerinin müşterek hareket etmesini gerektirir. Bu tür yaklaşımlar daha evvel gerçekleşmişti. Avrupa Bankalar Birliği, veya 28 ülkenin müştereken, nükleer enerji santralları için uranyum pazarlığı yapması ve satın alma gerçekleştirmesi gibi! Rusyaya karşı da bir enerji birlikteliği gerçekleştirilmesi artık gerekiyor. Hatırlanırsa 60 yıl evvel de Avrupa kömür ve çelik işbirliği gerçekleştirilmişti. Avrupa Birliği dayanışma ve ortak çıkarlar felsefesi üzerine kurulmuştur zaten.

Avrupa enerji kontratlarını müşterek pazarlık ile yapmalıdır. Bütün gaz kontratları için tek bir anlaşma hazırlanmalıdır. İkili anlaşmalar ortadan kaldırılmalıdır. Ve bütün bu işler için Avrupa Komisyonu devreye sokulmalıdır. Ayrıca 2009 yılındaki gibi Rusya gazı keserse de müştereken Rusya’ya cephe alınmalıdır. Bu nedenle de gaz depolama ve dağıtım sistemi acilen kurulmalıdır. Bu da altyapının geliştirilmesi gerekmektedir. Bugün en az 10 ülke tek satıcı olan Gazprom’dan gaz almaktadır. Gazprom bu on ülkenin gaz gereksinmesinin yarısını sağlamaktadır. Bazı ülkeler ise tamamen Rusya’ya muhtaçtır. Bu nedenle depolama altyapısı ve nakliye ağının geliştirilmesi için gerekli finansmanın yüzde 75 kadarı Brüksel tarafından sağlanmalıdır. Tabii Avrupa kömür ve kaya gazı olanaklarını da kullanmalıdır. Aslında Avrupa’nın doğu ülkelerinde, kömür enerji temini açısından güvenliği sağlar. Temiz bir dünya iyidir ama Rusya tehdidinden kurtulmak da önemlidir.

Tek gaz piyasası oluşturulabilir

Kaldı ki Avrupa’nın Avrupa dışında Avrupa’ya yardım edebilecek dostları da vardır. Eskiden gemi ile taşınamayan gaz Avrupa’yı Rusya’nın kucağına itmişti. Ama bugün likit gaz gemi ile nakledilebiliyor. Bu nedenle de Avrupa çapında tek bir gaz piyasası oluşturulabilir. ABD veya Avustralya gibi ülkelerden bile doğalgaz likit halde taşınabilir. Polonya bu yönde adımlar atış bir ülkedir. Polonya Rusya ile gaz pazarlığında Avrupa Birliği’nin de toplantılarda taraf olmasını kabul ettirmişti. Üstelik son yedi yılda 2 milyar dolar harcayarak gaz depolama kapasitesini de büyütmüştür.Ve gaz ağını da Almanya ve Çek Cumhuriyeti ile ortak hale de getirmiştir. Bugün zaman, enerji konusunda da bir Avrupa Birliği kurma zamanıdır…

Yazan: Deniz GÖKÇE

Yazının Devamı İçin TIKLAYIN>>

Kaynak: Akşam