KIBRIS’ta iş yapan bir dostum “Su” dedi, “Kıbrıs’ta tüm dengeler değişecek farkında mısınız” diye ekledi… Aslında haklıydı. Asrın projesi lafı çok ucuzladı farkındayım ama Türkiye’nin Kıbrıs’a kesintisiz su temini, adanın kaderini değiştirecek… Asrın değişimi yaşanacak. Sadece içme değil sulama suyu da sağlanacağından, toprak yeşerecek. Ve bitmekte olan bir baraj elektrik kesintilerini sona erdirecek… Doğalgaz bulduğu için sevinen susuz Rum kesimi, Türkiye güzergâhını kullanmadan gazı Batı ya nasıl satacağını hesaplarken, su ve elektrik sağlamış Türk tarafıyla ilişkilerini eskisi gibi sürdürebilir mi? Su isteyecek yeri gelecek “Elektrik verin” diyecek. Yani Kıbrıs sorununu kökten çözme iradesi oluşacak…
*
Her şey böylesine mekanik işlemeyecek elbette. Herkes sindire sindire ve kozlarını göstere göstere sonuç alacak. Ancak her türlü politik manevranın, ekonomik atağın, kurulan ilişkinin varması gereken tek yer var: Ucuz enerji temin etmek ve Türkiye’nin enerji giderlerini düşürerek sürdürülebilir büyümenin devam ettirilmesi. Türkiye’nin çıkarlarına uygun bir senaryonun oluştuğunu söyleyebiliriz.
Kıbrıs’a, Anamur-Dragon çayından inşa edilen Alaköprü Barajı’ndan 106 kilometrelik hatla Türk bölgesine yıllık 75 milyon metreküp su temini bu amaca da hizmet edecek. Kıbrıs’ın hangi bölgesinde olursa olsun çıkan gazın veya bulunacak petrolün sadece Rumlara ait olmadığı, herkesin bundan faydalanması gerektiği tezi anlatılılıp duruyor. Bu görüş su ve elektrik desteğiyle Rumlara daha iyi anlatılacaktır.
*
Bir başka başarı ise tüm zikzaklarına ve haklı eleştirilere rağmen Türkiye nin Barzani ile bozulmayan ilişkisidir. Irak ın Kürdistan bölgesiyle ilişkiler PKK ile ateşkes yapılmasıyla daha da pekişti. Ve Merkezi Irak Hükümeti’nin sert muhalefetine prim verilmedi. Gelinen nokta şu: Kürdistan bölgesi gaz boru hattını inşa edecek ve birkaç yıl içinde Türkiye ye, başlangıçta yıllık 10 milyar metreküp gaz verecek. Ve muhtemelen Türkiye nin satın aldığı en ucuz gaz olacak. Fiyatı bilmemekle birlikte, Kürdistan bu gazı bizim dışımızda kimseye satamayacağı da düşünüldüğünde şu an bin metreküp gaz için ödediğimiz 500 dolar civarındaki maliyet en azından yarı yarıya azalacaktır…
*
Üstelik zengin gaz rezevlerini Batı’ya satmak isteyen Irak (Kürdistan bölgesi) Türkiye ile ilişkisini katolik nikâh gibi koruyacaktır. ABD ile flört eden İran’ın bu ilişkiyi dinamitlemesine izin vermeyecektir. Bu nedenle Rusya ve İran ı yakın bir gelecekte Türkiye kanalıyla Batı ya gaz satışında yeni ortaklıklar kurmak isterken görürsek şaşırmayın…
*
Özetle Türkiye başarısız Suriye politikasına rağmen en önemli kozunu elinde tutmuş, Kıbrıs a su sağlayarak bölgede çözüm isteyenlerin elini güçlendirmiştir. Çözümle birlikte Kıbrıs ta çıkarılacak gazdan pay alma ve bu gazın Batı ya ulaştırılması konusunda ağırlığını artırmıştır. O günler geldiğinde, İsrailli firmalarla gaz çıkarma işinde ortaklık kuran Türk firmaları da (örneğin Zorlu) vizyonları nedeniyle tebrik edilecektir.
Kaynak: Enerji Enstitüsü