İyi haberlerle, tedirgin edici haberlerin, neredeyse aynı anda alındığı günler yaşıyoruz. Mesela şu Türkiye üzerinden Batı’ya akacak olan Kuzey Irak petrolleri konusu…
Ama önce sizi biraz geçmişe götüreyim. Geçen martta çalışmalarını ABD‘de sürdüren siyaset bilimci Prof. Kemal Kirişçi’nin bir gözlemine değinmiştim:
“Eskiden Türkiye, Irak çözülecek ve bir Kürt devleti ortaya çıkacak diye korkuyordu. Şimdi Amerikalılar, Irak çözülecek ve kalan kısmı İran’ın etkisi altına girecek diye korkuyor. Obama‘ya, ‘Aman Türkiye’yi Maliki’yi kızdırmayacak bir çizgiye çekmeye çalışalım‘ diyorlar.”
Özetle: Türkiye ile Kürdistan yakınlaşınca… ABD, Irak’ın bölünmesinden korkmuş.
Gerçek sebep farklıymış
Halbuki bugün gerçek sebebin daha farklı olduğunu görüyoruz.
ABD, bir yıl kadar önce İran ile el altından görüşmeye başlıyor. Ancak Türkiye de dahil müttefiki olan ülkelere bunu söylemiyor.
Türkiye, Kürdistan ile yakınlaşınca, İran görüşmelerinin bozulmasından çekiniyor… Çünkü Irak Merkezi (Federal) Hükümeti, İran yanlısı… Ayrıca Irak Hükümeti, başı belada olan Suriye yönetimiyle, onu destekleyen İran’ı birbirine bağlayan hatta duruyor.
Amerikalılar, İranlıların, “Sen bizimle müzakereye oturdun ama bak senin müttefikin olan Türkiye, bizim dostumuz olan Irak Federal Hükümetini takmıyor… Bu ne iştir” demesinden korkuyor.
ABD taş koyuyor
İşte bugünlere oralardan geldik. Dediğim gibi, haber güzel: Kürdistan petrolü Türkiye üzerinden Batı’ya sevk edilecek.
Tabii burada Türkiye sadece boru hattı işlevi görmeyecek. O petrolden kendisi de yararlanacak. Enerji ihtiyacını garantiye alacak. Bu sayede cari açığını azaltma imkânını bulacak.
Tam bu umut verici haberin keyfini çıkarıyorduk ki… Hevesimiz kursağımızda kaldı.
Bir gazeteci, “Kürdistan Başbakanı Barzani, Kuzey Irak’tan Türkiye’ye yeni yıldan önce petrol pompalamaya başlayacaklarını açıkladı… Ne diyorsunuz” diye sordu…
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki de… “Irak Federal Hükümeti’nin onayı olmadan, Irak’ın herhangi bir kesiminden petrol ihracını desteklemiyoruz. Irak federal hükümeti ve Kürt bölgesel yönetimini anayasal bir çözüme varmaya çağırmayı sürdürüyoruz” dedi.
Her yazının, turası var
Daha geçen gün İran’ın ABD ve ortaklarıyla (İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya) yaptığı anlaşmanın Türkiye’nin yararına olacağından konuşuyorduk.
Üzerindeki ambargo kalktıkça… İran daha fazla petrol satacak… Ülkeye para girecek. Tüketim artacak… Haliyle bu süreç Türkiye’ye de yarayacak.
Ama işte olayın bir de öteki yüzü olduğu ortaya çıktı: ABD -İran anlaşması sayesinde eli güçlenen Irak Federal Hükümeti… Kuzey Irak Kürdistan Özerk Bölgesi’nin bilhassa ekonomik girişimlerini kontrol altına almaya çalışacak.
Daha da ötesi var: Başbakan Erdoğan, mükemmel bir manevra yaparak Barzani’yle işbirliğine girmiş… Bu da tehditler savurmaya başlayan PKK‘yı zorda bırakmıştı…
Soru: Bu gelişmeler PKK’nın bitini kanlandırır mı?
Yazan: Emre Aköz
Kaynak: Enerji Enstitüsü