9 milyondan fazla bina stoğu ile çatı üzeri güneş enerjisi potansiyeli en yüksek ülkelerden biri olan Türkiye’de yeni bir dönem başladı. Enerji tüketicilerinin aynı zamanda enerji yatırımcısı olmasının önünü açan aylık mahsuplaşma yönetmeliğini de içeren “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği” Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Resmi Gazete’de yayımlanarak 12 Mayıs 2019 tarihinde yürürlüğe girdi.
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebileceği belirlenirken işletmeler ya da vatandaşlar
Ülkemiz güneş enerjisi sektörünün son yıllarda yakaladığı bu hızlı gelişim süreci, Dünya Bankası ve Enerji İşleri Genel Müdürlüğü çatısı altında çalışmalarına hız katan Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) tarafından başlatılan “Türkiye’de Çatı Kurulumlarının Değerlendirilmesi” çalışmaları ile 2017 yılında başladı. GÜNDER Ailesi olarak, tüm bu süreç boyunca gerek güneş enerjisi yatırımcılarını gerekse güneş enerjisi kullanıcısı ve dostlarını asla yalnız bırakmayan sayısız kurum, kuruluş ve sektör temsilcimize teşekkürlerimizi sunmak isteriz.
Çatı tipi uygulamaları etkin ve verimli kılacak olan mahsuplaşma süresinin aylık olarak belirlenmesi noktasında, başta değerli kurumlarımızın temsilcileri, sektör paydaşlarımız olmak üzere, asla umudunu yitirmeden sürecin tamamlanmasını bekleyen kamuoyu desteği var. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Fatih DÖNMEZ’in sonsuz desteği ve ilgisi, Bakanlığımızın çok değerli çalışanlarının kesintisiz çabaları, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) tüm tarafların görüşlerine eşit şekilde yer verdiği titiz çalışmaları ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (TEDAŞ) uygulamayı kolaylaştıracak özverili desteği sonucunda bugünlere ulaştık. Bugünden sonra da güneş enerjisinin gücünün her geçen gün katlanarak artacağına olan inancımız tamdır.
SEKTÖRÜMÜZÜN GÜNEŞİNİ PARLATAN SON GELİŞMELER
Aylık mahsuplaşma uygulamasının önünü açan yönetmelik düzenlemesi ile güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yapabilecek atıl haldeki çatı, cephe gibi alanlar değerlendirilecek, üretim ve tüketim noktası aynı olmak şartıyla mevcut “Bağlantı Gücünü” aşmamak üzere, güneş ya da rüzgar santrali kurulabilecek.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Dayalı üretim faaliyeti gösteren tesisler için uygulanacak fiyat ve süreler ile yerli katkı ilavesine ilişkin kararda değişiklik yapan Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’nin 10 Mayıs 2019 tarihli sayısında yayımlandı. Lisanssız yönetmeliği için ön koşulları belirlemiş olan bu karar ile üretim tesislerinde kurulu güç üst sınırı 1 MW’den 5 MW’ye yükseltilerek üretilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi üretiminin EPDK tarafından ilan edilen kendi abone grubuna ait aktif elektrik enerjisi bedeli üzerinden ücretlendirileceği belirlendi.
Sanayi, ticarethane ve aydınlatma aboneleri için kurulan çatı ve cephe uygulamalı güneş enerjisi kaynaklı üretim tesisleri ile diğer yenilenebilir elektrik üretim tesislerine getirilen 1,000 MW’lik sınırın kaldırılması ile tarımsal sulama aboneleri ile içme suyu tesisleri ve atık artıma tesisleri ile birden fazla tüketim tesisinin ihtiyacını karşılamak üzere kamu kurumları tarafından kurulan çatı, cephe ve arazi uygulamalı yenilenebilir elektrik üretim tesisleri de uygulama kapsamına dahil edildi.
12 Mayıs 2019 tarihinde EPDK tarafından Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile lisanssız elektrik üretim tesisleriyle ilgili olarak özellikle güneş enerjisi sektörünün merakla beklediği “Aylık Mahsuplaşma” düzenlemesi hayata geçirildi. Düzenleme ile işletmeler ya da vatandaşlar lisans alma ya da şirket kurma zorunluluğu olmadan daha fazla elektrik üretebilecek. Mesken aboneleri için 10kW, tüm işletmeler ve kamu kurumlarında 5 MW’ye kadar kurulacak enerjinin öz tüketim fazlasının satılabilmesi imkanı getirildi.
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebileceği belirlendi. Çağrı mektubu düzenlenen, bağlantı anlaşması imzalanan ya da geçici kabulü tamamlanarak işletmeye alınan çatı ve cephe uygulamalı elektrik üretim tesislerine ilişkin olarak, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 (altmış) gün içerisinde ilgililerce başvuruda bulunulması halinde, başvuruyu izleyen aydan itibaren belirlenen “Aylık Mahsuplaşma” hükümleri ile işlem yapılacak.
AYLIK MAHSUPLAŞMA UYGULAMASININ DETAYLARI
– Lisanssız elektrik üretim tesisleriyle ilgili olarak özellikle güneş enerjisi sektörünün merakla beklediği aylık mahsuplaşma düzenlemesi ile artık gerçek veya tüzel kişilikler, lisans alma veya şirket kurma yükümlülüğü olmaksızın elektrik enerjisi üretebilecek, ihtiyaç fazlası üretimlerini şebekeye verebilecek ve şebekeye verilen elektrik enerjisi YEKDEM kapsamında değerlendirilecek. Yönetmeliğin aylık mahsuplaşma düzenlemesi ile güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebileceği kuralı getirildi. Yönetmelik ile çatı ve cephe tipi güneş enerjisi santrallerinin önü açılırken lisanslı üretim dışındaki arazi tipi güneş enerjisi santrallerinin artık lisanssız üretim için kullanılamayacağı belirlenmiş oldu.
– Yönetmelik kapsamında kurulacak tesislerde üretim ve tüketim tesislerinin aynı dağıtım bölgesi içinde olması gerekecek.
– Üretim tesisi fiili olarak üretim faaliyetine geçmeden önce ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi şebekeye verilemeyecek.
– Şebekeye verilecek enerji ile şebekeden çekilen enerji, her ayın 6’ncı günü yapılacak hesaplamalarla aylık mahsuplaşmaya tabi olacak.
– İlgili şebeke işletmecisi, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yapılacak başvurular neticesinde bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu almaya hak kazanan ve üretimi ile tüketimi aynı ölçüm noktasında olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için, üretilerek şebekeye verilen elektrik enerjisi miktarını bağlantı anlaşmasında belirlenen yere takılan sayaç verilerinden saatlik bazda tespit edecek.
– İlgili şebeke işletmecisi, elde edilen saatlik verileri abone grupları ve kaynak bazında bir araya getirerek fatura dönemi bazında şebekeye verilen ve şebekeden çekilen elektrik enerjisi miktarını belirleyecek ve her ayın altıncı gününe kadar ilgili görevli tedarik şirketine bildirecek. Piyasa Yönetim Sistemi vasıtası ile her ay saatlik bazda, uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümlerinde uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonlarında yer alan sayaçların değerlerinin bildirilmesine ilişkin düzenlenmiş takvime uygun olarak bildirecek.
– Geçici kabul alan ve işletmeye giren tesislerde bir ay içinde sistem kullanım anlaşması (SKA) imzalanması gerekecek.
– Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapmak amacıyla ilgili şebeke işletmecisi ile bağlantı anlaşması ve sistem kullanım anlaşmasını imzalayan üreticilere, talep etmeleri halinde şebeke işletmecisi tarafından Üretim Kaynak Belgesi alabilecek. Aynı fatura dönemine ilişkin sadece bir kez Üretim Kaynak Belgesi verilecek.
– YEKDEM mekanizmasına tabi tesislerde üretilen ihtiyaç fazlası elektrik için kendi abone grubundaki tek zamanlı aktif enerji bedeli tesis işletmeye alındıktan itibaren 10 yıl geçerli olacak. Kurulan üretim tesislerinde aylık mahsuplaşma sonucunda şebekeye enerji verilmesi halinde, söz konusu enerji miktarı ilgili mevzuat uyarınca YEKDEM kapsamında değerlendirilecek. Ancak bu enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilecek ve bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılamayacak. Bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınacak.
– Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ve işletilen üretim tesislerinde aylık mahsuplaşma sonucunda her fatura döneminde şebekeye verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi görevli tedarik şirketi tarafından, 10 yıl süreyle satın alınacak.
– Görevli tedarik şirketi on yıl süre ile satın almakla yükümlü olduğu bu ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için kaynak bazında toplayarak yapılacak ödemeyi belirleyecek ve ilgili fatura dönemi için piyasa işletmecisine bildireceği lisanssız üreticilere ödenecek toplam bedele (LÜYTOP) ekleyecek.
– Görevli tedarik şirketleri piyasa işletmecisi tarafından kendilerine yapılan ödemeden, gerçekleştirdikleri ihtiyaç fazlası elektrik üretimi için hesaplanan tutarı üreticilere kendilerine ödeme yapılan ayı takip eden ayın beşinci gününe kadar ödeyecek. Üreticiler tarafından sistemden alınan elektrik miktarının şebekeye verilenden daha yüksek olması halinde ise aradaki fark üreticiler tarafından kendilerine ödeme yapılan ayı izleyen ayın beşinci gününe kadar tedarikçilere ödenecek.
GÜNEŞLİ GELECEKLERE…
Çatılarla ilgili gelişmeleri sektörün temsilcisi ve öncü sivil toplum kuruluşu olarak, yakın plandan takip ve desteğe devam edeceğiz. Enerji arz güvenliği, istihdam, yerli sanayinin gelişimi ve enerjinin toplumsal olarak yaygınlaşması açısından konutlarda uygulamanın önünü açacak en büyük etken olan mahsuplaşma süresinin aylık olarak belirlenmesi tüm ülkemize hayırlı, uğurlu olsun. Güneşli geleceklere…
Saygılarımızla,
Kutay KALELİ
GÜNDER Başkanı