Rusya’nın gelirlerinin yarıdan fazlasını karşılayan ham petrolün varil fiyatı haziran ortasından bugüne yüzde 20’den fazla değer kaybederken, bu düşüşün arkasında ABD ve Suudi Arabistan’ın “siyasi hesapları” olduğu yorumları artıyor.
Dört ay içinde fiyatın 115 dolardan 90 doların altına inmesi Rusya’da dün dolara ruble karşısında yeni “tarihi zirveyi” yaptırdı.
Piyasalarda petrol fiyatlarındaki hızlı düşüşün Rusya için resesyon tehlikesine kapı araladığı konuşuluyor. Zaten ABD ve AB yaptırımları altında sıkıntılı bir döneme giren Rusya, petroldeki düşüşle bu yıl büyümede yüzde 0.4’lük oranı zor bulacağa benziyor. Bloomberg’in son anketine bakılırsa iş dünyası resesyonun ihtimal dahilinde olduğunu
Uzmanlar petrol fiyatındaki her 1 dolarlık düşüşün Rusya’da federal bütçe gelirlerini yıllık 2.1 milyar dolar azalttığını hesaplıyor. Son düşüş periyoduyla yıllık gelirlerde 30-40 milyar dolar azalma tahmin ediliyor.
Hükümetin federal bütçeyi dengede tutması için yıllık ortalama petrol fiyatının 105 dolar olması gerekiyordu.
Şimdi petrol gelirlerinin azalmasıyla rublede değer kaybı önlenemezken artan enflasyon baskısı da hissediliyor. Bir başka negatif faktör, yaptırımlar yüzünden Rus bankaları ve şirketleri yurtdışından uzun vadeli borçlanma zorluğu çektiği için devlet rezervlerinin bu amaçla kullanılması mecburiyeti.
RUBLEDE DÜŞÜŞE DEVAM
Moskova’da dün RTS endeksi yüzde 2,19 düşerek 1082 puana indi. MICEX ise yüzde 1.7 kayıpla 1379 puandan kapandı.
Doların 40,14 rubleyi görmesiyle de yeni rekor kırıldı. Euro da ilk defa 57 rubleyi gördü. Böylece yüzde 55 dolar, yüzde 45 eurodan oluşan döviz sepeti dün gece 45 rubleyi bularak tüm zamanların rekorunu kırdı. Merkez Bankası sepette koridoru dün sabah 44,65 rubleye genişletmişti.
SİYASİ OPERASYON MU?
Petroldeki hızlı düşüş farklı senaryoları da öne çıkardı. Moskova’da en çok konuşulan senaryo ABD’nin Rusya’ya darbe vurmak için Suudi Arabistan’la anlaştığı yönünde. Suudi rejiminin IŞİD’in güçlenmesi sonrası bölgede duruma müdahil olması için ABD’ye muhtaç olduğu, Irak’ta petrol satışından finansman sağlayan IŞİD’e darbe vurmak için düşük petrol fiyatına razı olduğu iddia ediliyor. Bu yüzden Suudiler fiyat düşüşünü önleyecek olan petrol üretimini kısma adımını atmıyor. Suudi rejiminin kendi koltuğunu korumak için de ABD’ye mecbur olduğu vurgulanıyor. ABD’nin ise Rusya’yı daha da zor duruma düşürmek için OPEC üretiminin düşmemesi için baskı yaptığı söyleniyor.
Diğer yandan Suudilerin bu politikası, ABD’de son yıllarda hız kazanan kaya gazı devrimini de çelmeleme girişimi olarak değerlendiriliyor. Ham petrolün fiyatı düştükçe, daha pahalı bir teknoloji isteyen kaya gazının petrole alternatif enerji kaynağı olma şansının azalacağı iddia ediliyor.
Amerikan WTI petrolü dün akşam 87,39 dolara, Brent petrolü ise 91 dolara kadar düştü.
Kaynak: turkrus