Yerküremiz, sanayi dönemi öncesi sıcaklık ortalamalarına göre sadece 1,5°C daha sıcak olursa, geri dönüşü mümkün olmayan bir yıkıma maruz kalacağız. Fosil yakıt tüketimi ile artan sera gazı emisyonlarının verdiği zararlar, gün geçtikçe daha da artmakta ve insanoğlunu içinden çıkılması zor bir duruma sokmaktadır. Dünyanın önde gelen bilim insanları bir araya gelerek özel bir 1,5°C raporu hazırlamaktadırlar. Aralık 2015’te Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) kapsamında hazırlanması kararlaştırılan bu önemli çalışma, küresel iklim değişikliğinin etkilerini ve bu etkileri engellemek için ne kadar sürede ve ne kadar miktarda sera gazı azaltımı yapılması gerektiğini gözler önüne serecek.
Yerküre sıcaklığının 1,5°C artışı sonucunda oluşabilecek durumlardan bahsedecek olursak;
- Aşırı sıcaklıklar
Dünya şuanda 1°C’lik sıcaklık artışının etkilerini yaşamaktadır. Bu etkiler ülkemizde de fark edilebilir şekilde görülmektedir. 2017 yılında Yalova’nın yüz ölçümünün 1,3 katı kadar orman alanı yangınlarda zarar gördü. 1120 km2 alan yandı. 2100 yılında bugünden 1,5°C daha sıcak olacak bir dünyada, aşırı sıcaklıkların görülme sıklığının en az iki katına çıkması beklenmektedir.
- Su kıtlığı
1,5°C’lik sıcaklık artışı, tatlı su kaynakları üzerindeki baskıyı ve Türkiye gibi hassas bölgelerde su kıtlığı riskini artırmaktadır. 5°C’lik sıcaklık artışı, nehir ve göllerdeki tatlı su miktarını Akdeniz havzasında %9, Avustralya’da %10, Brezilya’nın kuzeydoğusunda ise %7 oranında azaltması beklenmektedir.
- Ekosistem hasarları
Sadece insanlar değil, dünyadaki bitki ve hayvan türlerinin önemli bir kısmı iklim değişikliğinden etkilenecek. Sıcaklık artışının 1,5°C sınırında tutulması, canlılar üzerindeki risklerin yarı yarıya azaltması beklenmektedir. Olası bir aşımda ise kara ve deniz yaşamı olumsuz etkilenecek, türler üzerindeki olumsuz etkiler artacak. Ekolojik hasarlar ile birlikte tarımsal üretim düşecek ve besine ulaşım zorlaşarak kıtlıklar oluşacak.
1-5 Ekim 2018 tarihleri arasında Hükumetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) gerçekleştirilecek. Bu panelde sera gazı emisyonu azaltılması hakkında hükumetler arasında tartışmalar yapılacak ve alınan kararlar onaylandıktan sonra, 8 Ekim 2018’de Türkiye saati ile sabaha karşı 04:00’de Güney Kore’de yapılacak bir basın toplantısı ile açıklanacak. Dünya gözünü buradan çıkacak karara çevirmiş durumdadır.
Arif Kaan Doğan – Enerji Sistemleri Mühendisi – arif.kaan06@gmail.com