Uzak mesafelere haber ve enformasyon iletme ihtiyacı tüm toplumlar açısından geçerlidir. Bunun için farklı tarihsel dönemlerde farklı yöntemler kullanılmıştır.
Günümüzde gelişen teknolojiye paralel olarak elektrik hizmetinin ücretlendirilmesi ve tüketimlerin takip edebilmesi referans olan elektrik sayaçlar
Elektronik alanındaki gelişmelere ilave olarak günümüz koşulları sayaçların elektronik bir yapıya kavuşması ile birçok konuya çözüm üretilebilmektedir. Bunlar arasında ölçümü yapılamayan tüketim, yasadışı bağlantılar, ölçüm hataları, sayaç okuma sırasında oluşan hatalar, sayaca müdahale, tüketim izleme, faturalandırma esnasında yapılan hatalarda daha etkin bir yönetim sağlanabilecektir.
OSOS nedir?
Kısa adı OSOS olan Otomatik Sayaç Okuma Sistemi elektrik sayaçlarının internet vasıtası ile uzaktan okunması hizmetidir. Bu bir online sistemdir. Sistemde, her elektrik sayacına bir modem takılır. Bu modem üzerinden elektrik sayaçları web üzerinden takip edilebilmektedir. Mevcut limiti geçen işletmeler dağıtım şirketine yazılı başvuru yaparak kullanıcı adı ve şifrelerini almak sureti ile bilgisayar başından elektrik tüketimlerini inceleyebilirler. İlk etapta 800 MWh (megavat saat) ve üzeri müşteriler ile kojenarasyon ve üretim sistemleri dahil edilmiştir. Bu limit dağıtım şirketlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Web tabanlı yapısı sayesinde herhangi bir programın kullanıcıların bilgisayarına kurulmasına gerek olmamaktadır.
Ölçemediğiniz Şeyi Kontrol Edemezsiniz, Kontrol Edemediğiniz Şeyi Yönetemezsiniz
Sistem, sahadaki elektrik sayaçlarının tüketim değerlerinin ayrı olarak modem ile uzaktan otomatik olarak okunması, okunan verilerin işlenmesi – depolanması ve raporlanması ve bu bilgilerin internet ortamında kullanıcılara iletilmesinden oluşmaktadır. İnternet erişimine sahip herhangi bir aygıt ile (bilgisayar, tablet, cep telefonu vs.) yazılıma erişilip kullanılabilir. Bu durum işletme personeline Türkiye’nin neresinde olursa olsun bulunduğu yerden bir mobil telefon kullanmak sureti ile tüketimlerini takip etmesine olanak sağlamaktadır.
Eskiden sadece sayaçların başına giderek gerçekleştirilebilen ve endeks değerlerinin kaydedilmesinden ibaret olan sayaç okuma işlemleri günümüz teknolojisinin sunduğu imkânlar neticesinde çok farklı noktalara gelmiştir. Değişen piyasa şartları enerji sektöründe yeni ihtiyaçlar ile zorlayıcı süreç ve uygulamalar doğurmuştur. Enerji maliyetlerinin aşağı çekilmesi ve optimizasyonu açısından doğru verilere dayalı enerji yönetimi giderek artan bir rol oynamaya başlamıştır. Kaçak ve kayıpları eş zamanlı olarak anlayabilen, sayaç verilerini otomatik olarak ve hatasız şekilde okuyan uygulamalar enerji yönetiminin vazgeçilmez parçası haline gelmiştir.
Buradan yola çıkarak EPDK; çıkardığı Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar ile OSOS kapsamında yer alacak faturalandırmaya esas sayaçların belirlenmesine ve sayaçların OSOS’a dahil edilmesi için gerekli teçhizatın kurulmasına dair sorumluluklara ve OSOS kapsamında elde edilen verilerin paylaşımına ilişkin usul ve esaslar belirtilmiştir.
OSOS sitemi sayesinde tüketiciler kadar elektrik dağıtım şirketlerine de önemli fayda sağlamaktadır. Abonelere dağıtılan güç ile dağıtım şirketine gelen güç arasındaki tutarsızlıkları değerlendirmek amacıyla çeşitli raporlar üretilebilir. Sistem kayıpları ve kaçakların kolaylıkla analiz edilmesi sonucunda bu raporlar düzeltici faaliyetlerin yapılmasında kullanılabilir.
Sayaca yapılan tüm müdahaleler, hızlı bir biçimde gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak amacıyla anlık olarak kaydedilir ve sistem uyarılır. Abone tabanlı aylık raporlar ve analizler sayesinde izin verilen güç tüketimini aşan abonelerin tespiti mümkün olmaktadır. Bu sistemin yaygınlaşması ile “Akıllı Şebekeler” hedefine giderek yaklaşacağımızı da unutmamak gerekir.
Elektronik alanındaki gelişmelere ilave olarak günümüz koşulları sayaçların elektronik bir yapıya kavuşması ile birçok konuya çözüm üretilebilecek ve çok daha detaylı raporların ve hizmetlerin ortaya çıkacağını beklemekteyiz.
Yazan: Bülent Çebin