Petkim, Rüzgar Enerji Santrali, Petlim Konteyner Limanı gibi yatırımlarla devasa bir endüstri parkının tam ortasında kapasitesini artırarak büyüyor.
Türk sanayisinin gelişmesinde önemli rol oynayan kuruluşlardan Petkim yarım asırlık geçmişiyle başta plastik olmak üzere ambalajdan boyaya, kozmetikten inşaata kadar pek çok sektörün gelişimine katkı sağlıyor. Yeni ve mod
Petkim, sekiz yıl önceki özelleştirme süreci sonunda ana hissedarı Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) ile yepyeni bir vizyon yakaladı. Ege Bölgesi’nde bulunan sanayi kuruluşları arasında büyüklük açısından ilk sırada yer alan şirket, bu bölgede istihdam konusunda ise ilk üç şirketten biri. Genel Müdür Sadettin Korkut ile Petkim’in köklü büyüme sürecini, sektördeki gelişmeleri ve yeni yatırımları konuşmak üzere İzmir/Aliağa’daki tesislerinde bir araya geldik.
Ülkemizin tek entegre petrokimya tesisine sahip olan, üretime Yarımca Kompleksi’nde işletmeye aldığı beş fabrika ile 1970 yılında başlayan şirket, daha sonra ikinci kompleksini Aliağa’da kurdu. 1985 yılında işletmeye alınan Aliağa Kompleksi bugün 14 ana fabrika ve yedi yardımcı tesisten oluşuyor. Şirketteki görevine 2012 yılında başlayan Sadettin Korkut, yıllardır sektörün içerisinde yer alan bir profesyonel olarak Petkim’i iyi tanıyan bir isim. Göreve başlamadan önce şirketteki yol haritasını belirleyen ve geçtiğimiz dört sene içerisinde de bunları adım adım uygulamaya alan Korkut, “İnsana ve yapabileceklerine gönülden inanan biri olarak, sürdürülebilir başarıların sağlıklı yönetim ikliminde doğru ekip ile geleceğini çok iyi biliyorum. Bu nedenle öncelikle üst yönetimimizden başlayarak her kademede yönetim anlayışımızı değiştirmeye gayret ettik. Uygulamalarımız sistematik ve ısrarcı olunca, farklı bakış açılarını kucaklayan yönetim anlayışımız şirketimize yayıldı ve gerçek potansiyelimizin ortaya çıkmasına oldukça yardımcı oldu” diyor. Bunların Petkim’in iş sonuçlarına sürdürülebilir kârlılık olarak yansıdığı da görülüyor.
Geçtiğimiz yıl tarihinin en iyi finansal sonuçlarından birini açıklayan Petkim yüzde 14 net kâr marjı ile 639 milyon TL net kâra imza attı. Şirketin 2016 yılı ilk çeyrek finansal sonuçları başarısına bu yıl da devam edeceği yönünde mesajlar içeriyor. Bu yılın ilk üç ayında net kâr, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 235 artışla 149 milyon TL’ye yükselirken, cironun 1 milyar 108 milyon TL olarak gerçekleştiği görülüyor.
Petkim için analist değerlendirmeleri de olumlu. Şeker Yatırım analistleri haziran ayında yaptıkları değerlendirmede şirket için alım önerisinde bulundu. KapitalFx Araştırma Uzmanı Enver Erkan ise Petkim’e ilişkin görüşlerini şöyle ifade ediyor: “Petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak şirketin üretim için kullandığı petrolden elde edilen nafta fiyatı üzerindeki baskının devam etmesiyle maliyetlerdeki azalış devam edebilir. Bu da şirket finansallarında geçen yıla göre iyileşme beklentisini gündeme getiriyor. Şirket hisseleri için 5,20 TL hedef fiyatla yüzde 27 yükseliş potansiyeli öngörüyoruz.”
Maksimum üretim ve hızlı satış stratejisi ile 2015 yılında olduğu gibi bu yıl da başarılı bir ivme içerisinde olduklarının altını çizen Korkut ise, “Döviz kurlarında, talepte ve petrokimya ürünlerinin fiyatlarında yaşanan dalgalanma ve belirsizlikler hızlı karar almayı zorunlu kılıyor. Bu dönemde yüksek üretim performansına bağlı olarak yüksek satış miktarlarımız dikkat çekici düzeye ulaştı” diyor. Şirkette geçen yıl yakalanan yüksek kârlılığı bir adım daha ileri taşıyabilmek için operasyonel verimlilik, maliyet azaltma, etkin varlık yönetimi ve süreçlerin uçtan uca iyileştirilmesi çalışmalarına devam ediliyor. Korkut, “21 yıl süren özelleştirme sürecinde, şirketin üretim kapasitesine hemen hiç yatırım yapılmaması, ülke olarak petrokimyada potansiyelimizin çok altında gelişme göstermemize neden oldu. Fabrikalarımıza sadece özelleştirme sonrasından bugüne yaklaşık 600 milyon dolar iyileştirme ve kapasite artışı yatırımı yapıldı. 2016 yılı ilk çeyreğinde, özellikle şubat ayı ortasından itibaren, ham petrol fiyatlarıyla birlikte, hammadde maliyetlerinin ve ürün fiyatlarının arttığını gözlemliyoruz. Bu eğilimin yıl boyu devam edeceğini ve ciromuzun büyüyeceğini öngörüyoruz” diyor. Şirket, fırsatlar ve riskleri iyi değerlendirip yüksek üretim performansına bağlı olarak satış miktarını yükseltmeye odaklanıyor.
Kârlılıktaki devamlılığın yanı sıra yatırımlarına da hız kesmeden devam eden Petkim, 2014 yılı aralık ayında önemli iki projesi olan Etilen ve PTA fabrikalarındaki kapasite artışı yatırımlarını devreye alarak, üretim kapasitesini yüzde 13 oranında arttırdı. Her yıl kapasite maksimizasyonu, enerji verimliliği, maliyet düşürme gibi başlıklarda en az 100 milyon dolar civarında önemli yatırımlar gerçekleştiren Petkim, geçen yıl yaklaşık 125 milyon dolarlık yatırım yaptı. Üç yıldır inşaatı süren Petlim Konteyner Limanı yatırımını tamamlayan Petkim, finansman maliyeti ile birlikte yaklaşık 400 milyon dolara mal olan, Türkiye’nin üçüncü, Ege Bölgesi’nin en büyük konteyner limanının inşasını gerçekleştirdi. Yapılan yatırımla ilgili olarak Korkut, “Bu yatırım aynı zamanda APM gibi bir dünya devini ülkemize yatırımcı olarak kazandırmayı başarmış bir proje. Petlim’in devreye girmesi ile Türkiye, liman işletmeciliğinde dünyanın en son ve en verimli teknolojisi ile tanışmış olacak” diyor. Limanın işletmesini ise 28 yıl süre ile APM Terminals gerçekleştirecek.
Yatırımlar sadece bununla sınırlı da değil. 2016 yılı, Petkim Rüzgar Enerji Santrali için de başlangıç yılı olacak. Toplamda 51 MW kurulu güce sahip santralin devreye girmesiyle elektrik üretim kapasitesinde yüzde 20’lik artış hedefleniyor. Alternatif enerji kaynaklarını değerlendirerek, çeşitliliği sağlamak isteyen şirket sürdürülebilir enerji kaynaklarına bu kapsamda ağırlık veriyor. Rutin yatırımların yanı sıra temel hammadde tedarikçisi oldukları sektörlerin hem gelişim süreci hem de katma değerli üretim yapılmasına katkı sağlamak, mühendislik plastikleri ve ileri teknoloji kimyasalları üretmek amacıyla, geçtiğimiz ekim ayında “Petkim Specialities” şirketi kuruldu. Korkut, “24 bin ton kapasiteye sahip olacak bu şirketimiz Türkiye’de ağırlıklı olarak ithalat yoluyla karşılanan ve ambalaj, otomotiv, savunma, medikal, bilgi teknolojileri gibi sektörlere hitap eden katma değeri yüksek ürünlerde uzmanlaşacak. Yeni şirket için mevcut yatırımlara ek 5 milyon dolar yatırım yaptık. Bünyemizde 14 bin ton üretim kapasitesiyle faaliyet gösteren plastik işleme fabrikamız da tüm varlıkları ile Petkim Specialities şirketine hizmet edecek” diyor. Şirket, özel ürünlere yönelik pazar odaklı esnek bir model ile çalışacak. Burada hedeflenen, müşteriden gelecek taleplere en hızlı şekilde cevap verebilecek çözümler üretebilecek bir yapı oluşturmak.
Petkim, iç pazarın yaklaşık yüzde 20’sine hitap ediyor. Bu oran kimi ürünlerinde yüzde 60’a yaklaşırken, kimi ürünlerinde talebin ancak 7-10’una denk geliyor. Petkim’in sayısı 60’ı aşan ürün gamı plastik, inşaat, tarım, otomotiv, elektrik, elektronik, ambalaj ve tekstil sektörlerinin en önemli girdileri arasında yer alıyor. Temel ürün gamında alçak yoğunluk polietilen (AYPE), alçak yoğunluk polietilen-tubular (AYPE-T), polipropilen (PP), ftalik anhidrit (PA), polivinil klorür (PVC), C4, benzen, ortoksilen, monoetilen glikol, dietilen glikol gibi ürünler bulunuyor. Korkut, “Value-Site 2023” vizyonu çerçevesinde tüm şartlar uygun olduğunda hedefimiz, pazar payımızı 2023 yılında yüzde 30 düzeyine; 3,6 milyon ton olan yıllık brüt üretim kapasitemizi ise 6 milyon tona çıkarmak” diyor. Şirketin 2016 yılı ilk çeyrek finansal sonuçlarına bakıldığında da kapasite kullanım oranını yüzde 92,7 olarak gerçekleştiği görülüyor.
Yıllardır farklı ürün gruplarında üretim yapan şirket uzun zamandır dış pazarlarla da ilgileniyor. Ürünlerin bir kısmını Türk imalat sanayi için kullanılırken bazı ürünler ihracatta değerlendiriliyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin “Türkiye’nin En Fazla İhracat Yapan İlk 1000 Firması” sıralamasında Petkim, 2015 yılında gerçekleştirdiği 484,2 milyon dolar ihracat ile 19’uncu, kimyevi maddeler sektörü sıralamasında ise üçüncü. Avrupa Birliği ülkeleri ağırlıklı olmak üzere, 50’ye yakın ülkeye ihracat yapan şirket, ihracattaki yükseliş grafiğini sürdürüyor. Yatırımlarında çevre olgusunu maliyet değil, rekabetçi yapının vazgeçilmez bir unsuru olarak gören şirket, son 15 yılda çevre yatırımlarına 210 milyon doların üzerinde kaynak aktardı. Özelleştirme sonrası yılda ortalama 100 milyon dolar düzeyindeki yatırımda çevreye ve verimliliğe yönelik iyileştirmeler önemli pay alıyor. Bu kapsamda Aliağa ve çevresinde bulunan farklı alanlarda son beş yılda 500 dönümden fazla alanın çam, zeytin gibi bölgeye uygun bitkilerle ağaçlandırıldı. Enerji verimliliği ve tasarrufunun da en önemli gündem maddeleri arasında yer aldığı şirketin bu konuda ortaya koyduğu her iyileştirme, tasarruf ve sürdürülebilirliği sağlayan proje doğrudan sonuçlarına yansıyor. Şirket, 2016 Yılı ocak ayında SENVER (Sanayide Enerji Verimliliği) Proje Yarışması’nda sekiz adet enerji verimliliği projesi ile SEVAP-3 kategorisinde ikinci kez birincilik ödülünü kazandı.
SADETTİN KORKUT İLE…
İş dışında nelerle uğraşırsınız?
Zaman buldukça gezmeyi, yeni kültürleri tanımayı seviyorum. Bir bahçem var. Orada erik, şeftali vb. yetiştiriyorum.
İşinizi severek mi yapıyorsunuz? Başka bir alternatifiniz olsa yine de bu mesleği seçer miydiniz?
İşletme eğitimi aldığım için hedeflediğim bir noktada bulunuyorum. Petkim gibi önemli bir şirketin başında olmak gurur verici bir durum.
Başarılı bir yönetici hangi özellikleri taşımalı?
Öncelikle dinlemeli, anlamalı ve takdir etmeli. Dinlemeyi bilmeyen yönetmeyi bilemez. Daha sonra sabırlı olmalı. Çünkü sabır ikinci akıldır. Ayrıca mütevazılığı hiçbir zaman elden bırakmamalı ve itibarlı olmalı. Ekibindeki potansiyeli ortaya çıkarmaya önem vererek zıtlıkların uyumunu sağlamalı. Satrancı icat edenin söylediği gibi “Yönetici olarak çok yetenekli, çok güçlü, çok becerikli olabilirsiniz ama kaleleriniz, vezirleriniz, askerleriniz ve adamlarınız yoksa hiçbir şey yapamazsınız.” Dolayısıyla başarılı bir yönetici ekibini iyi yöneten ve başarıya ulaşılmasını sağlayandır.
ÖNÜMÜZDEKİ BEŞ YILDA PETKİM
Sadettin Korkut önümüzdeki beş yılda Petkim’i nerede gördüğünü anlatıyor:
“Petkim, Socar’ın 2023 vizyonu çerçevesinde Petkim Yarımadası’nda devam eden Star Rafineri, tamamlanan Petlim Konteyner Limanı, yılsonunda üretime başlaması beklenen Rüzgar Enerji Santrali (RES) gibi yatırımlarla devasa bir endüstri parkının tam ortasında yer alıyor. Petkim şirketi olan liman ve RES faaliyete geçtiğinde Petkim’in değerine değer katacak ve piyasa değerini yukarı taşıyacak. Rafineri üretime başladığında şirket, hammaddesi olan naftayı doğrudan buradan alabilecek ve böylece hammadde güvenliği başta olmak üzere rekabette öne çıkmayı sağlayacak birçok avantajlar elde edecek. Bununla birlikte 2023 yılı Türkiye vizyonunda şartlar uygun olduğunda pazar payını yukarı taşımak için gerekli yatırımları da değerlendiriyoruz. Bu yıl içerisinde faaliyete geçecek olan Petkim Specialities şirketimiz katma değerli üretim konusunda attığımız önemli bir adım. İthalatı yapılan birçok özel ürünü bu yatırımımızla ülkemizde üreteceğiz.”
Satış gelirleri (Milyon TL)
2010 2.909
2011 3.891
2012 4.349
2013 4.159
2014 4.133
2015 4.533
Net dönem kârı (Milyon TL)
2010 130
2011 102
2012 25
2013 49
2014 6
2015 626
Kaynak: Fortune Turkey