“Sessiz katil” Karbonmonoksite Dikkat

İstanbul’a doğalgaz dağıtımını gerçekleştiren İGDAŞ, son günlerde meydana gelen karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı kamuoyunu uyardı.

Isınmada kullanılan başlıca fosil yakıtlardan odun, kömür, doğalgaz, gaz yağı ve tüp gazının yapısındaki karbon nedeniyle karbonmonoksit zehirlenmelerine neden olduğunu hatırlatan İGDAŞ, hangi yakıt kullanılırsa kullanılsın bacaların düzenli kontrol edilmesi ve temizlenmesi cihaz bakımlarının da periyodik olarak her yıl yaptırılması gerektiğini vurguladı. Açıklamada tatsız, renksiz, kokusuz olması nedeniyle “sessiz katil” olarak tanımlanan karbonmonoksitin tam yanmama nedeniyle oluştuğuna ve bu tehlikeden korunmak için yapılması gerekenlere dikkat çekildi.

Havaların soğumasıyla birlikte ısınmada kullanılan fosil yakıtların tam yanmamasından dolayı yaşanan karbonmonoksit zehirlenmelerine dair haberler gündeme gelmeye başladı. İstanbul’a doğalgaz dağıtımını üstlenen İGDAŞ, karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı uyulması gereken kurallara dikkat çekti. Tatsız, renksiz, kokusuz olması nedeniyle “sessiz katil” olarak tanımlanan karbonmonoksit zehirlenmesi yapısında karbon bulunan tüm fosil yakıtlarda tam yanmama nedeniyle oluşuyor. Ortamda yeter miktarda hava olmaması durumunda kullanılan fosil yakıt tam yanmıyor ve baca gazı içinde zehirleyici etkiye sahip karbonmonoksit gazı oluşuyor. Baca sistemi yeterince iyi çalışmıyorsa bu karbonmonoksit yaşam alanına dolarak insanların hayatını tehdit ediyor.

Menfezleri asla kapatmayın

Genel olarak tüm fosil yakıt türlerinde ölümle sonuçlanabilecek karbonmonoksit zehirlenmelerinde ortam havasının yeter miktarda olmaması; yani ortamda yanma için gerekli oksijeninin yeterli miktarda olmaması birinci neden olarak öne çıkıyor. Ortam havasını tamamlayan havalandırma menfezlerinin kapatılmış olması, bacalarda ve duman kanalında oluşan deformasyonların tespit edilip sorunların yetkili kişilerce giderilmemesi en sık yapılan hataların başında geliyor. Bunu, bacaların temizliğinin yılda bir kez yetkili baca temizleme firmalarına yaptırılmamış olması, yakıcı cihazların baca sensörlerinin iptal edilmiş olması veya çalışmıyor olması, yakıcı cihazların yılda bir kez bakımının yapılmamış olması gibi nedenler takip ediyor.

“Renksiz ve kokusuz olan karbonmonoksit gazının ortamdaki varlığının hissedilmesi çok zor iken uyku halinde fark edilmesi ise imkânsızdır” diyen İGDAŞ, özellikle uyku sırasında meydana gelen zehirlenmelerin ölüme yol açabildiğini vurguladı. İGDAŞ, “Bu nedenle özellikle bacalı cihazların bulunduğu mekânlar gaz açıldıktan sonra kullanım amacı değiştirilip yatılan ve uyunulan mekânlara dönüştürülmemeli ve menfezler her ne sebepten dolayı olursa olsun iptal edilmemeli veya işlevsiz hale getirilmemelidir” şeklinde uyarıda bulundu.

Sessiz katil karbonmonoksitin belirtileri

Baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısı ve nezle hali karbonmonoksit zehirlenmesinin ilk belirtileri arasında yer alır. Sessiz katil karbonmonoksitten korunmak için bu belirtiler görüldüğünde hemen bulunulan mekanın havalandırılması, zehirlenen kişinin hızla ortamdan uzaklaştırılması ve acil yardım için 112’nin aranması büyük önem taşır. Zehirlenen kişi açık havaya çıkarıldığında eğer solunum yoksa suni teneffüs yapılarak Temel Yaşam Desteğine başlanmalıdır.

Güvenliğiniz için sadece 1 dakika

Doğalgazın güvenli kullanımı için dikkat edilmesi gerek konuları 10 maddede sıralayan İGDAŞ doğalgaz kullanıcılarını bir dakikalarını ayırarak bu maddeleri okumaya davet ediyor:

1. Tesisatlarınıza kesinlikle müdahale etmeyin ve yetkisiz kişilere müdahale ettirmeyin

2. Bacalı cihazların bulunduğu odalarda, mekanlarda kesinlikle yatmayın, uyumayın. Bacalı cihaz bulunan odanın kullanım amacını değiştirirken mutlaka İGDAŞ’a haber verin

3. Gazınızı açtırdıktan sonra tesisatınıza yeni bir cihaz bağlatırsanız, mutlaka bu durumdan İGDAŞ’ı haberdar ediniz. Bunun için İGDAŞ Çağrı Merkezi 444 36 36’yı arayabilirsiniz.

4. Pencere veya duvarınıza monte edilen, ortama taze hava girmesini ve herhangi bir gaz kaçağı durumunda da doğalgazın dışarıya tahliye edilmesini sağlayan menfezlerinizi asla iptal etmeyin ve kapatmayın.

5. Ocağınızı temizlerken ocağı doğalgaz tesisatına bağlayan esnek bağlantı elemanını çektirmeyin. İşlevselliğini ve sızdırmazlık özelliğini sık sık kontrol etmeyi unutmayın.

6. Yakıcı cihazlarınıza her yıl ısıtma sezonu başında yetkili servisler aracılığıyla bakım yaptırın. Bacalı cihaz kullanıyorsanız, cihazınızın baca sensörünün çalışıp çalışmadığını yetkili servise mutlaka kontrol ettirin.

7. Bacalarınızı baca gazının kimyasal yapısından veya diğer dış etkenlerden dolayı deformasyona uğraması ihtimaline karşı yılda en az bir kez itfaiye tarafından yetkilendirilen baca temizleme firmalarına kontrol ettirin.

8. Doğalgaz tesisatlarınıza her yıl ısıtma sezonu başında sertifikalı firmalar aracılığıyla genel kontrol ve bakım yaptırın. Sertifikalı firmalara www.igdas.com.tr web adresinden ulaşabilirsiniz.

9. Lodoslu havalarda baca çekişi olumsuz yönde etkileneceğinden bacalı cihaz kullanırken baca gazı sızıntısına karşı daha dikkatli olun. Bacalı cihaz bulunan odadaki menfezlerinizin açık olmasını sağlayın.

10. Doğalgaz boru ve bağlantı elemanlarının, antipas üzerine sarı renkli yağlı boya ile boyayın. Boyama işleminde su bazlı boya kesinlikle kullanmayın.

Kaynak: Enerji Enstitüsü