Trans Afgan gaz boru hattının (TAPI) inşaatına başlandı. 2005 yılında Asya Kalkınma Bankası tarafından hazırlanan projenin tarafları Türkmenistan’ın Mary kentinde bir araya geldi.
Türkmenistan, Afganistan, Pakistan, Hindistan’ı kapsayan projenin amaçlarından biri bölgede barış ve enerji güvenliğine hizmet etmek.
Projeyle Türkmen gazının Hindistan’a kadar ulaştırılması hedefleniyor. Kaynak ise dünyadaki en büyük gaz rezervlerinden birine sahip Galkynysh sahası.
Boru hattı buradan bin 800 kilometre uzaktaki Hindistan-Pakistan sınırındaki Fazilka köyüne ulaşacak. Projenin üç yıl içinde hayata geçirilmesi planlanıyor.
TAPI boru hattından yılda 33 milyar metreküp gaz taşınacak. Boru hattı Afganistan’ın Kandahar bölgesi ve Pakistan’da Taliban’ın merkezi Quetta gibi tehlikeli alanlardan geçecek.
Hindistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Hamid Ansari, bu sorunun aşılacağını düşünüyor:“Önümüzdeki zorlukların farkında olmalıyız. Şiddet ve bölünmüşlük artık halkımızın güvenliği ve ekonomik kalkınması için bir tehdit olmaktan çıkmalı.”
20 yıldır düşünülen projede ilk doğal gaz sevkiyatının 2019 yılında gerçekleştirilmesi bekleniyor.
Projenin inşaat maliyetinin 7,6 milyar Dolar olacağı tahmin ediliyor: “Afganistan’daki en büyük maden projesi için güvenlik önlemlerini başarıyla hayata geçirdik. Bu modeli aynı zamanda TAPI için uygulayacağız. Dışarıdan Afganistan’a gelen teröristler TAPI projesinin hayata geçmesinden sonra buradaki yapı tarafından dışlanacaktır.”
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbankulu Berdimuhammedov, projenin bölge istikrarı için büyük önem taşıdığını söyledi: “Geniş kapsamlı projenin ekonomik anlamda büyük önemi var. Bu sadece enerji tedarikçileri için değil aynı zamanda transit ülkeler ve tüketiciler için de geçerli. Sürdürülebilir kalkınma ve barışın güçlendirilmesi için güçlü bir ivme olacak.”
Projenin ana ortağı Türkmengaz’ın başkan yardımcısı Muhammetmirat Amanov bölge dışından şirketlere de açık olduklarını kaydetti: “Projenin yüzde 85 hissesi Türkmengaz’a ait. Diğer üç ülkenin yüzde 5’er hisseleri var. Aynı zamanda yabancı şirketleri ve finansal kurumları TAPI projesine katılmaları için davet ettik. Umarım karşılıklı mutabık kalırız.”
Türkmenistan’ın hali hazırda Türkiye, Japonya ve Güney Kore ile de gaz anlaşmaları bulunuyor. Ülke Avrupa Birliği ile de bu konuda görüşmeler yürütüyor.
Kaynak: Enerji Enstitüsü