Jeotermal kaynaklar bakımından zengin bir ülke olan Türkiye’de yıllık sondajla arama faaliyetleri 2 bin metrelerden 28 bin metrelere çıkarken, Türkiye’nin kullanılabilir ısı kapasitesi 2012 yılı sonu itibari ile son 7 yılda yaklaşık yüzde 46 artarak 4 bin 813 MWt’e yükseldi.
Maden Tetkik ve Arama (MTA) Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı 2012 yılı faaliyet raporundan derlenen bilgilere göre, teorik jeotermal potansiyeli 31 bin 500 Megavat (MWt) olarak kabul edilen Türkiye, bu potansiyeli ile dünyada 7, Avrupa’da ise 1. sırada yer alıyor.
MTA Genel Müdürlüğü’nün yapmış olduğu jeotermal etüt ve sondaj çalışmaları sonunda 2005 yılında 173 olan keşfedilmiş jeotermal saha sayısı günümüz itibariyle 225 adete ulaştı. Bu sahalarda toplam 2012 yılı sonu itibarıyla 145 bin metre sondajlı arama yapıldı. Türkiye görünür ısı kapasitesi özel sektörce yapılan sondajlarla birlikte 2012 yılında toplam 7 bin megavata çıktı ve ülke görünür ısı kapasitesinde yüzde 130 artış sağlandı.
Rapora göre, bugün için jeotermal enerjiden elektrik üretimi, jeotermal kaynaklardan ısıtma (sera ve konut), karbondioksit (CO2) gazı üretimi, termal ve sağlık turizmi, endüstriyel mineral eldesi ve kurutmacılık gibi alanlarda yararlanılan Türkiye’de, 2002-2012 yılları arasında gerçekleştirilen jeotermal uygulamalar ile sera ısıtması; 2002 yılında 500 dönüm iken, 2012 yılı sonu itibariyle 2 bin 924 dönüme çıktı ve bu alanda yüzde 485 artış sağlandı.
2002 yılında 30 bin konut jeotermal kaynaklardan faydalanırken, 2012 yılı sonu itibariyle bu rakam 89 bin 443 konuta çıktı ve bu alanda ise yüzde 198 artış oldu.
Elektrik üretimine uygun potansiyel içeren 25 adet keşfedilmiş saha bulunan Türkiye’de bu sahaların tamamı Batı Anadolu’da yer alırken, jeotermal enerjiden elektrik Üretimi; 2002 yılında 15 megavat iken, 2012 yılı sonu itibariyle 162,2 megavata çıktı ve bu alanda yüzde 661 artış kaydedildi.
Türkiye’nin jeotermal enerjisinin yüzde 90′ı üretiminde kullanılmayı bekliyor
Zorlu Enerji Genel Müdürü Sinan Ak, Türkiye’nin enerji bağımlılığı sorunun çözümünde Türkiye’nin mevcut yenilenebilir enerji potansiyelini değerlendirebilmesinin son derece önemli olduğunu ancak şu anda yerli, yeşil enerji kaynağı olarak değerlendirilen yenilenebilir enerji kaynaklarından yeterli ölçüde devreye alınamadığını kaydetti.
“Bu kaynaklardan yararlanmak, ülkemizin giderek artan enerji ihtiyacını karşılamak ve dışa bağımlılığı azaltmak açısından da son derece etkili olacaktır. Özellikle çok önemli bir jeotermal kuşak üzerinde olan ülkemiz, bin 300′ün üzerinde kaynak barındırmasına ve sahip olduğu potansiyelle dünyada ilk 10 ülke arasında yer almasına karşın jeotermal enerjiden yeterince faydalanamamaktadır. Ülkemizde doğrudan kullanılabilecek jeotermal potansiyelinden mevcut kaynaklarla yakın gelecekte 1.200 -1.800 MWe değerlerinde elektrik üretileceği hesaplanmaktadır. Bu da Türkiye’nin yıllık elektrik tüketiminin yüzde 1′ine karşılık gelmektedir.”
Ak, Zorlu Enerji’nin işletiği Kızıldere Jeotermal Santrali’nin, toplam 600 milyon kilovatsaat/yıl kapasitesi ile 79 milyon ton/yıl fuel-oil ve bunun karşılığında da yılda 86 milyon ABD doları dış kaynaklı enerji giderini ikame etmesini beklediklerini dile getirdi.
Türkiye’nin mevcut jeotermal potansiyeli değerlendirildiğinde ise ekonomiye ve cari açığın düşmesine çok ciddi bir katkısı olacağını söyleyen Ak, “Bugün için öngörülen 31.500 MWt jeotermal potansiyelin ekonomiye katılması halinde ülkemizin enerji giderinde yıllık 10 milyar dolar tasarruf yapması söz konusu olacaktır” dedi.
Zorlu Enerji Genel Müdür Yardımcısı Ali Kındap ise Türkiye’de bugün elektrik üretiminin sadece binde 3′ünün jeotermalden sağlandığını ifade ederek, “Yakın gelecekte hizmete girecek enerji tesisi yatırımları için 5 milyar dolar ve ısıtma, seracılık ve termal amaçlı diğer kullanımlar için ise 1 milyar dolar olmak üzere toplamda 6 milyar dolarlık yatırım potansiyeli önümüzdeki 10 yıl içinde gerçekleşecektir” dedi.
Buna rağmen, Türkiye’de jeotermal yatırımların gerek ısıtma gerekse elektrik üretimi konusunda son 10 yılda oldukça hız kazandığını dile getiren Kındap, şunları kaydetti:
“Şu sıralar Batı Anadolu’da 10′dan fazla yeni jeotermal enerji santrali kurulması için çalışmalar devam etmektedir. Yüksek kapasiteli sahaların yer aldığı Büyük Menderes Grabeni boyunca Aydın, Denizli, Manisa ve Kütahya bölgelerinin bulunduğu Batı Anadolu’da hızla devam eden yatırım çalışmaları nedeniyle kapasitenin 2015 yılında 300 MWe’ye yükselmesi beklenmektedir.”
Kındap, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın, yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi içindeki payını 2023 yılına kadar yüzde 30′lara çıkarma ve de özel sektörün payını yüzde 75′e yükseltme hedefinin sektöre de yol gösterdiğini söyledi.
Türkiye’de jeotermal enerji alanında ciddi bir yatırım potansiyeli olduğunu, son 10 yılda gerçekleşen santral ve ısıtma yatırımları için 1 milyar dolara yakın yatırım gerçekleştirildiğini belirten Kındap, bu yatırımlar neticesinde 5 bin kişilik kalıcı istihdam yaratıldığını da sözlerine ekledi.
Kaynak: Enerji Enstitüsü