Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve elektrik ile doğalgaz piyasası kanunlarından çok önemli değişiklikler öngören yasa değişikliğinin yıl sonunda gündeme gelmesi bekleniyor. Enerji IQ Bilgi Servisleri’nde yayımlanan habere göre yasa, yılın son çeyrek dönemi içerisinde gündeme gelecek.

Taslak yasa teklifi, 31 Aralık 2020 tarihinden sonra işletmeye girecek olan santraller için YEKDEM fiyatının TL olarak uygulanmasını ve fiyatların güncellenmesine ilişkin usul ve esasların Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesini öngörüyor. Yasa, 31 Aralık 2020 tarihine kadar işletmeye giren lisanslı veya lisanssız üretim faaliyeti kapsamındaki tesisler için mevcut fiyatların geçerli olacağını da güvence altına alıyor. Doğalgazda son kaynak tedariği ve OTSP’ye zorunlu satış için EPDK’yı yetkilendiren taslak, özellikle yenilenebilir enerji yatırımları için önemli değişiklikler de öngörüyor.

Piyasa koşullarının daha detaylı incelenmesi gerekliliği ve özellikle yenilenebilir enerji yatırımları için öngörülen TL bazlı alım fiyatının detaylı simülasyonuna gerek duyulması, yasa teklifinin, TBMM’nin bu ay sonunda başlaması planlanan tatilinden sonraya bırakılmasının nedeni olarak gösteriliyor.

Yasa taslağı, lisanssız santraller için 10 yıllık sürenin bitiminden itibaren EPDK tarafından kuruş/kWh olarak ilan edilecek fiyatların uygulanmasını öngörüyor. Uygulanacak fiyat, kendi abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedelini geçmeyecek ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar yine Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.

İşletmeye giren lisanslı elektrik üretim tesislerinden YEKDEM’e bir sonraki takvim yılında tabi olmak isteyenler, YEK Belgesi almak için EPDK tarafından belirlenecek tarihe kadar EPDK’ya başvurmak zorunda olacak. Taslak metin, daha önce büyük tartışmalara konu olan 31 Ekim tarihini kaldırıyor.

Yasa taslağı ile YEKDEM’den faydalanacak HES’ler için de yeni kriter tanımlandı. Buna göre, YEKDEM’den nehir tipi veya rezervuar alanı 15 km2’nin altında olan HES’ler ile dalga, akıntı ve gel-git enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerinin faydalanabilecek.

İlgili kamu kuruluşları ve bakanlıkların 4 ayı aşkın süredir üzerinde çalıştığı taslak uyarınca, 31 Aralık 2020 tarihinden sonra işletmeye girecek lisanslı ve lisanssız santraller için TL olarak uygulanacak yerli katkı fiyatları, bu fiyatların güncellenmesi ile ilgili usul ve esaslar da yine Cumhurbaşkanı tarafından belirlenerek ilan edilecek.

Yasa taslağı, mevzuatın uygulanmasında ihtilafa neden olan bazı konulara da açıklık getiriyor. Bu kapsamda, daha önce yapılan kapasite yarışmalarında sıfır veya negatif teklif vererek YEKDEM’den faydalanamayacak olan santrallerin, yerli katkı fiyatlarından da faydalanamaması hükmü getiriliyor.

Kanuna eklenmesi öngörülen geçici madde ile 10-14 Haziran 2013 tarihlerinde yapılan yarışmalar ile lisanslandırılan GES’lerin TEİAŞ’a ödeyecekleri TL/MWe cinsinden katkı paylarının, 2020 yılından sonra işletmeye girilmesi halinde de TEİAŞ’a ödenmesi hükme bağlanıyor.

Benzer şekilde, 1 Kasım 2007 tarihinde RES lisans başvuruları kapsamında, henüz işletmeye girmemiş RES projeleri için TEİAŞ’a ödenmesi gereken RES katkı paylarının 2020 yılından sonra işletmeye girilmesi halinde de ödemesi şart koşuluyor.

Yasa değişikliği taslağı, jeotermal yatırımları ile ilgili de önemli düzenlemeler öngörüyor. En önemli değişiklik ise şirketlerin bir önceki yılın gayrisafi hasılat bilançosunun %1’i tutarında ödediği idare payının hesaplama yönteminde yapılıyor. Bu kapsamda, idare payı hesaplamalarına, akışkanın kullanılmadığı tesislerin bilançosunun dahil edilmesiyle ortaya çıkan anlaşmazlıkların önlenmesi amaçlanıyor.

Elektrik dağıtımında, fiyat eşitleme mekanizması ile birlikte uygulanan ulusal tarifenin geçerli olacağı süre de uzatılıyor. Daha önce 31 Aralık 2015 olarak belirtilen ancak Cumhurbaşkanı kararı ile uzatılan süre, 31 Aralık 2025 olarak öteleniyor ve Cumhurbaşkanı, sürenin 5 yıla kadar uzatılması konusunda yine yetkilendiriliyor.