YEKDEM Düzenlemesi Resmi Gazete’de Yayımlanarak Yürürlüğe Girdi!

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) mevzuatı değişti. Portföy yönetimi ve dengesizlik konusunda değişikler getiren YEKDEM düzenlemesi Resmi Gazete’de yayımlandı.

Buna göre, YEKDEM santrallerinde üretilen elektrik sadece gün öncesi piyasasına değil, gün öncesi dahil olmak üzere gün içi piyasası, dengesizlik piyasası, serbest tüketici ve ikili anlaşmalar yoluyla tezgahüstü piyasalara satılabilecek. Değişiklikle, gereken durumlarda gün içi piyasasında ticaret yapılarak  dengesizliklerin en aza indirilmesi, portföyün doğru bir biçimde yönetilerek  üretim tahminlerinin en doğru şekilde yapılması ve piyasaya arz edilmesi,  rezervuarlı hidrolik santrallerin üretimlerinin portföy gelirini maksimize edecek  şekilde optimize edilmesi ve YEKDEM kapsamındaki tesislerin dengeleme güç  piyasasında yer almaya devam ederek hizmet sağlayabilmesi amaçlanıyor.

Dengesizliğe %2 tolerans verildi

YEKDEM santrallerinin dengesizliklerini artık yönetmeleri gerekiyor, EPDK tarafından yönetmelikle tolerans başlangıç katsayısı 0,98 olarak belirlenerek %2 tolerans payı verildi. Buna göre, gün öncesinde oluşan ve referans olacak Piyasa Takas Fiyatı (PTF) ile dengeleme piyasasında oluşan Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) arasındaki farka bağlı olarak %2’ye kadar oluşan dengesizlikler bir maliyet oluşturmayabilecek. Mesela, santral gün öncesinde gerçekten daha düşük veya yüksek üretim planlaması yaparsa, dengeleme piyasasında belirlenen SMF’nin PTF ile farkına bağlı olarak dengesizlik maliyetine maruz kalacak.

Portföyünü iyi yöneten ek gelir elde edebilir

Önceki dönemde, üreticiler, basit bir hesap ile ürettiği elektrik miktarı ile teşvik fiyatının çarpımı üzerinden ödemesini alabiliyor, herhangi bir dengesizlik riski bulunmuyordu. Yeni dönemde, portföyünü düzgün yöneten, piyasalarda iyi pozisyon alan ve dengesizliklerini en aza indiren katılımcıların sağlıklı üretim planlaması, dengesizliklerin  azaltılması, tersiyer yedek ve yan hizmetler gibi sağladıkları ek hizmetler karşılığı eski teşvik mekanizmasına göre ek gelir elde edebilecek.  Diğer taraftan, piyasalarda iyi ticaret yapamayan ve dengesizliklerini azaltamayan katılımcıların riskleri kendilerine yüklenmiş oldu.

Haksız rekabet ortamı giderildi

2016 yılı itibari ile yaklaşık 15.000 MW kurulu güce ulaşan dev YEKDEM portföyü iletim operatorü (TEİAŞ) tarafından yönetilmeye çalışılıyor, sistem işletim problemleri ortaya çıkıyordu. Santraller herhangi bir yükümlülükleri bulunmadığı için üretim planlaması yapmıyorlardı, bu durum gün öncesi ile gün içinde gerçek üretim değerlerinden sapmalara neden olarak piyasada pozitif dengesizlik oluşturuyordu. Aynı zamanda, YEKDEM dışındaki piyasa katılımcılarının dengesizlik yükümlülüğü düşünüldüğünde katılımcılar arasında haksız rekabet ortamı vardı. YEKDEM kapsamındaki santrallerin doğru bir şekilde yönetilmesini teşvik eden bu düzenleme ile tüketicilerin üzerindeki yük azalacak.

Gün içi piyasasında hacimler artacak

Özellikle, rüzgar enerjisi santrallerinde dengesizlik oranının ortalama %6 civarında olduğu biliniyor, bu nedenle rüzgar santrallerinde, önceki döneme göre rüzgar üreticileri açısından yaklaşık %4 gelir kaybının oluşabileceği belirtiliyor. Dengesizlik maliyetini düşürmek için, gün öncesinde üreteceği elektriği tam tahmin edemeyen rüzgar santrallerinin daha kesin üretim tahminler elde etmeleriyle gün içi alım-satım piyasasına yoğunlaşmaları gerekecek. Dolayısıyla, yeni düzenleme ile birlikte gün içi piyasasının likiditesinin artması ve piyasanın canlanması bekleniyor.

Resmi Gazete Bağlantısı İçin Tıklayınız>>>

Kaynak: Bültenler