Kemal Öztürk / Yeni Şafak
Büyük fotoğrafı kaçırmayalım. Geçen haftaki tezimizi hatırlayalım. Suriye’de süren iç savaş bir Akdeniz Savaşı’na evrildi.
İki sebebi var:
1. ABD Jeolojik Araştırma Kurumu 2013’te, Doğu Akdeniz’de, Suriye, İsrail, Mısır, Kıbrıs açıklarında 3 trilyon 450 milyar metreküp doğalgaz bulunduğunu açıkladı. Bu oran, tüm bölge ülkelerinin kaderini ve Ortadoğu’daki dengeleri etkileyebilir. Onlarca ülkeden, yüzlerce savaş gemisi bu yüzden Doğu Akdeniz’e doluştu.
2. Dünyanın en çok silah satan ülkeleri (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda, İtalya, İsrail), Arap Baharı ve Suriye iç savaşından sonra, satışlarını % 47 oranında arttırdı, silah şirketlerinin borsadaki kazancı %210 oldu. İslam ülkeleri de silah alımını % 74 arttırdı. Bu yüzden Ortadoğu’da savaş ve kaosun bitmesini kimse istemiyor. Zira BM Daimi Temsilcisi olan 5 ülke, aynı zamanda en çok silah satan ve petrol/gaz çıkartan ülkeler.
Silah satan ülkeler petrolü de çıkartıyor
Şimdi yeni bir konu daha inceleyelim. Ortadoğu’da bulunan doğalgaz ve petrolü hangi ülke şirketleri çıkartıyor?
Şaşırmayın, en çok silah satan ülkeler, aynı zamanda Ortadoğu’da petrol ve doğal gazı çıkartan şirketlere de sahip.
Bu şirketler ülkelerindeki ekonominin ana direği konumundalar. Çok muazzam büyüklükte şirketler var. Mesela ExxonMobil (ABD) şirketinin son 12 aylık cirosu 263 Milyar, kazancı 127 Milyar Dolar. British Petrol (İngiltere) şirketinin son 12 aylık cirosu 243 Milyar, kazancı 44.5 Milyar Dolar. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin 2015 bütçesi 163 Milyar Dolar (473 Milyar TL). Ülkemizin iki katı büyüklükte şirketlerden bahsediyoruz.
Çıkardıkları petrolden çok büyük paralar kazanıyorlar. Ayrıca öyle anlaşmalar yapıyorlar ki, çıkarılan petrol/gazın çoğu (%50’den fazlası), masrafları da üstlendiği için şirkette kalıyor. Bazı devletler bu anlaşmalardan dolayı topraklarından çıkan petrol ve doğal gazı istediği gibi satamıyor bile.
Şirketler işgal gerekçesi olabilir mi?
Şimdi çok kritik bir durum var: İtalya, geçtiğimiz hafta, Irak’ta petrol çıkartan şirketi ENİ’yi korumak amacıyla Irak’a asker göndereceğini açıkladı. Yakın gelecekte, bir ülke kendi şirketlerinin güvenliğini korumak bahanesiyle başka bir ülkede işgalci konumunda bulunabilir mi? Eğer Exxon ve BP gibi, ülkelerin ekonomisini etkileyecek kadar büyük şirketlerin çıkarları söz konusuysa, neden olmasın? Daha tartışacağız bu konuları.
Buyurun “Akdeniz Savaşı”nın enerji şirketlerini öğrenelim şimdi:
IRAK
Petrol: * BP (İngiltere) * China National Offshore Oil Corporation (Çin)
* China National Petroleum Corporation (Çin) * Eni (İtalya) * ExxonMobil (ABD) * Gazprom (Rusya)
* Japan Petroleum Exploration Company (Japonya) * Korea Gas Corporation (Kore)
* Kuwait Energy (Kuveyt) * Lukoil (Rusya) * Petronas (Malezya) * Shell (İngiltere-Hollanda) * Total (Fransa) * TPAO (ortak ve lojistik sağlayıcı) (Türkiye)
* South Oil Company (Irak)
Doğalgaz: * South Gas Company (Irak) * Shell (İngiltere-Hollanda) * Mitsubishi (Japonya) * Basrah Gas Company (Irak) * Dana Gas (Abu Dabi) * Pakistan Petroleum (Pakistan) * Genel Energy * Marathon Oil (ABD)
* Korea Gas (Kore) * DNO International (Norveç)
Kuzey Irak
Petrol: * North Oil Company (Irak) * OMV (Avusturya) * Talisman Energy (İspanya) * Gazprom (Rusya) * Korean National Oil Company (Kore) * Genel Energy (İngiltere) * Dogan Energy (Türkiye) * Gulf Keystone Petroleum (ABD) * Chevron (ABD) * Hess (ABD) * Sinopec (China)
KATAR
Petrol: * Chevron International Gas (Katar) * ConocoPhillips (ABD) * ExxonMobil (ABD) * General Electric Oil and Gas (ABD) * Gulf Petroleum Ltd. (Katar) * Maersk Oil Qatar (Danimarka) * Occidental Petroleum of Qatar (Katar) * Talisman Energy (İspanya) Doğalgaz: Ras Gas (Katar) Qatargas (Katar) * ExxonMobil Qatar (İngiltere-Hollanda-Katar)
* ConocoPhilips (ABD) * Dolphin Energy (Katar-Fransa)
KUVEYT
Petrol: * Shell (İngiltere-Hollanda) * ExxonMobil (ABD) * Total (Fransa) * HERA (İspanya) * GS Engineering and Construction (Kore) * TERI (Hindisten * Kuwait National Petroleum Company (Downstream) (Kuveyt) * Kuwait Oil Company (Kuveyt) * Kuwait Gulf Oil Company (Kuveyt) * Kuwait Petroleum Corporation (Kuveyt) Doğalgaz: * Shell (İngiltere-Hollanda) * Kuwait Petroleum Corporation (Kuveyt)
İSRAİL
Doğalgaz: * Noble Energy (ABD) * Delek Group (İsrail) * Isramco (İsrail) * ATP Oil and Gas (ABD)
Not: Bu bilgiler ve daha fazlası, İngilizce ve Türkçe olarak, Anadolu Ajansı Enerji Haberleri Editörlüğü tarafından günlük olarak hazırlanıyor. (www.aaenergyterminal.com). Fırat Gazel’in başkanlığındaki bu ekip, gelecekte Türkiye’nin en iyi uluslararası enerji uzmanları olamaya adaydır. Umarım destek verilmeye devam edilir.
SUUDİ ARABİSTAN
Petrol: * Saudi Aramco (Suud-ABD yeni millileştirildi) * Saudi Arabian Chevrom (Suud-ABD) * Kuwait Gulf Oil Company (Kuveyt) * Japan’s Arabian Oil Company(Suud-Japon) Doğalgaz: * Saudi Aramco (SUUD) * South Rub al-Khali Company, or SRAK (Suud-İngiltere-Hollanda) * Luksar Energy Limited (Suud-Rusya) * Sino Saudi Gas Limited (Suud) * EniRepSa Gas Limited (Suud-İtalya)
MISIR
Doğalgaz: * Egyptian Natural Gas Holding Company (Mısır) * Eni (İtalya) * BG Group (İngiltere-Hollanda) * Shell (İngiltere-Hollanda) * Apache (ABD) * The Egyptian General Petroleum Corporation (Msır).