Avrupa elektrik şebekesinin inşası için sınır ötesi bağlantılar ve etkin iletim altyapıları gerekmektedir. AB Üye Devletlerinin farklı gereksinimlerine burada uyulmalıdır.Avrupa elektrik piyasasının inşası rekabetçi enerji sektörünün temellerinden birini ve arz güvenliğini oluşturur. Buna ek olarak, şeffaf ve rekabetçi bir AB elektrik piyasasının, tüketici dostu elektrik fiyatları üzerinde olumlu bir etkisi olabilir.
Dengenin gözetilmesi. Polonya hâlihazırda AB enerji politikasının üçayağı -rekabet, dengeli piyasa gelişimi ve arz güvenliği- arasında bir dengenin hüküm sürmesi gerektiğine birkaç defa işaret etmiştir. Çünkü ancak o zaman bu elektrik piyasası teknik ve ekonomik olarak sorunsuz çalışabilir.
Piyasa ekonomisi olgunlaştı. Yenil
Şebeke güvenliği önceliklidir. Avrupa elektrik piyasasında, sınır ötesi işbirliği çeşitli düzeylerde gereklidir. Bu, elektrik borsaları ve tüketici dernekleri için olduğu kadar ulusal düzenleyiciler ve sistem operatörleri için de geçerlidir. Şebeke operasyonu -yani altyapı- alanında işbirliği, her şeyden önce elektrik şebekesinin güvenliğine hizmet etmelidir. Çünkü yabancı şebekelerdeki yenilenebilir enerji kaynaklarından kaynaklanan hesapta olmayan elektrik akımları orada büyük rahatsızlıklara neden olabilir. Ancak bunların girişi, şebeke güvenliği pahasına olmamalıdır. Her bir taraftaki şebeke operatörleri bu yeşil elektrik yönetimine hâkim olmalı ve bu güvenliği sağlamalıdırlar – hatta bazen yenilenebilir kaynaklardan gelen elektriğin geçici olarak kısıtlı kullanımı pahasına.
Ülkelerarası bağlantıları oluşturma. Bir pan-Avrupa elektrik piyasasının gelecekteki gelişimine bakıldığında ayrıca, ulusal sınırlar ötesi bağlantılar anlamında birbiriyle bağlantının önemi artmaktadır. Ancak oraya kadar giden yol, sadece yeni kapasite inşası üzerinden değil, aynı zamanda mevcut şebeke altyapısının -özellikle maliyet olarak etkin- iyileştirilmiş akış kapasitesi üzerinden de gitmektedir. Yani, örneğin, Alman ve Polonyalı şebeke operatörleri elektrik akımlarını uygun şekilde düzenlemek ve iki ülkenin şebekelerini güvence altına almak için faz kaydırıcı kurulumu üzerinde mutabık kalmışlardır. Bu işbirliğinin şebeke performansı üzerinde olumlu bir etkisi vardır.
Avrupa Konseyinde, sınır ötesi iletim kapasitesi düzeyinin tüm Üye Devletler için bağlayıcı olarak belirlenip belirlenmeyeceği hâlihazırda tartışılmaktadır. Ben bunun anlamlı olmadığı kanaatindeyim. Çünkü performans pik seviyesi, ticari potansiyel, enerji karışımı ve her bir ülkedeki şebeke operatörlerinin sistemi dâhil olmak üzere çeşitli boyutlar bir rol oynamaktadır.
Ilona Antoniszyn-Klik
2011’den beri Polonya Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı
http://www. dena. de/fileadmin/user_upload/Presse/dena-magazin/dena_magazin_Nr4_ 11- 14.pdf
Bu yazı EİGM Dünya Enerji Görünümü 107. sayısında yayınlanmıştır.