Bu yıl Rusya’nın partner olduğu ve Türkiye’nin ilk ve en kapsamlı ticaret fuarı 86. İzmir Enternasyonal Fuarı’nda ana tema “enerji” olarak seçildi.
18 – 27 AĞUSTOS 2017 tarihleri arasında düzenlenen fuarın açılış günü Ege İhracatçı Birlikleri ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonunda “Ticari ve Ekonomik İşbirliğinde Yeni Dönem” başlığıyla İzmir’de düzenlenen Türkiye Rusya İş Forumu kapsamında yapılan “Türkiye – Rusya Enerji İşbirliği Oturumu”nda konuşan Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Alexandr Novak, Türk Akımı ve Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) Projesi’nin iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirerek derinleştirdiğine dikkat çekti. Rusya’nın büyüyen ve gelişen Türkiye’nin enerji talebini karşılama noktasına her türlü desteği vermeye hazır olduklarının altını çizen Novak, ortaklaşa projelerde her iki ülkenin de kendi potansiyelini kullandığını, güçlü olduğu sektörlerde birbirine destek olduğunu belirtti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Rusya Federasyonu Devlet Nükleer Enerji Firması Rosatom işbirliğinde yürüyen, Mersin’e 140 km uzaklıktaki Akdeniz kıyısında, Mersin ilinin Gülnar ilçesinde bulunan Büyükeceli Kasabasının Akkuyu mevkiinde inşaa edilmesi planlanan santral 4 bin 800 megavat kurulu güce sahip, her türlü senaryoda geçerli olacak güvenlik tedbirlerini öngören III+ tipi Rus VVER reaktörlü dört güç ünitesinden oluşacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali Projesi’nde(NGS) Türkiye’nin inşaat çalışmalarına bu yıl başlamayı hedeflediğini belirten Novak, “2023’te Akkuyu’da tam olarak enerji üretimi başlayacaktır. Bana göre de bu projenin gerçekleşmesi için büyük bir aşama olacak. Bence nükleer santralin yapılması ilişkileri pekiştirecek, uluslararası ekonomik ilişkiler için de büyük katkısı olacak.” şeklinde konuştu. Türk yetkilileri ve sektörün öncülerini Ekim ayında Rusya Federasyonunun başkenti Moskova’da gerçekleşecek olan “Russian Energy Week’ Energy Efficiency and Energy Development International Forum –Rusya Enerji Haftası’na” a davet eden Novak, ayrıca Türkiye’nin G20 ülkeleri içinde eşit enerji kaynaklarına ulaşma ve yenilebilir enerji kaynaklarını geliştirme amacıyla yapılan toplantılarda, güvenilir ve sürdürülebilir enerjiye ulaşım konusunda önemli katkılarda bulunduklarını, geleneksel enerji kaynakların etkin teknolojiler içinde kullanılmasına önem verdiklerini de açıklamalarına ekledi.
Bu sene geçtiğimiz ay 9-13 Temmuz tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleşen ve benim de bizzat katıldığım 22. Dünya Petrol Kongresi’nde de Türk mevkidaşı Berat Albayrak’la çeşitli istişarelerde bulunan katılan Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak,10 Temmuz akşam saatlerinde Kongre merkezinin bahçesinde açık havada yapılan TV yayın çekimleri sonrasındaki kısa süren basın demecinde Türk Akımı’nda deniz kısmının inşasında 50 kilometrenin tamamlandığına ve programında bir değiiklik olmadığına yönelik açıklamaların yanısıra Hükümetlerarası anlaşmaya göre Rusya ve Türkiye’nin inşaatı ve işletmesinde ‘yap-sahip ol-işlet’ ‘build-own-operate (ВОО)’ işbirliğinde ilerledikleri Akkuyu’ nükleer güç santraline dair, Türk yetkililerle önemli istişarelerin sürmekte olduğuna dikkat çekerken nükleer santralinin ilk ünitesinin 2023 yılında işletmeye alınmasını planlandığını ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıl dönümünde işletmeye alınması için çabalandığını belirtti. Novak, Akkuyu nükleer santralinin inşaatına dair ise nihai iznin bu yıl verileceğini ve inşaatın 2018’de başlayacağını söylemişti.
18 Ağustos’ta İzmir fuarına geri dönersek forum oturumunda haber kaynakları Akkuyu Nükleer Genel Müdürü Yuriy Galanchuk’un Rusya’nın nükleer alanında çok deneyimli bir ülke olduğuna işaret etti. Şirket olarak aynı anda birden fazla ülkede nükleer santral yaptıklarını belirten Galanchuk, Akkuyu Nükleer Santrali’nin ise bunlardan en önemlisi olduğunu dile getirdi. Akkuyu’nun projeye uygun gittiğini anlatan Galanchuk, “Ülkelerimizin liderleri tarafından bütün süreçler çok yakından izleniyor. İki lider de bu projeye çok önem veriyor.” şeklinde konuştuğunu bildiriyordu.
Bu anlamda bir de projeye dair sendika ve çalışan boyutunu incelediğimizde yakın zamandaki bir gelişme olarak Rusya Devlet Nükleer Enerji Kurumu Rosatom’da örgütlü Rusya Nükleer Enerji ve Endüstri İşçileri Sendikası (Rtunpiw) ile Türkiye Enerji, Su ve Gaz İşçileri Sendikası (TES-İŞ) nükleer santrallerde çalışanlar için işbirliği yapmaları hususunu görmekteyiz. Zira Türkiye’nin ilk nükleer santrali Akkuyu Nükleer Santralini kuracak olan Rus nükleer enerji kurumu Rosatom firmasında örgütlü, Rusya Nükleer Enerji ve Endüstri İşçileri Sendikası’nın Genel Başkanı Igor Fomichev ile TES-İŞ Genel Başkanı Mustafa Şahin, İzmir Fuarının bitiminden üç gün önce 24 Ağustos 2017 tarihinde saat 11.00’de Ankara TES-İŞ Genel Merkezi’nde iki sendika arasında uzun vadeli işbirliği anlaşmasına imza atacaklar.
Hatırlayacak olursak içinde bulunduğumuz 2017 senesinin Haziran ayında da Moskova’da düzenlenen ATOMEXPO IX. Uluslararası Nükleer Enerji Forumu kapsamında, Türkiye’deki ilk nükleer santrali inşa edecek ve işletecek olan AKKUYU NÜKLEER A.Ş. ortaklığına Türk şirketlerinin temel katılım koşulları konusunda sözleşme imzalanmıştı. Bu bağlamda, Rus devlet nükleer enerji şirketi Rosatom, Türkiye’nin madencilik ve sanayi sektörünün en büyük holdinglerinden ve “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesinde (ENR) 10 yılı aşkın süredir yer alan Cengiz Holding A.Ş, Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesinde (ENR) 230’uncu sırada yer alan Kolin İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret A. Ş’nin yanısıra Rusya, Libya, BAE, Suudi Arabistan, Irak, Katar gibi birçok ülkede faaliyetlerini sürdüren, Türkiye’deki inşaat ve sanayi sektörünün en önde gelen holdinglerinden biri olan Kalyon İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin yer aldığı Türk şirketlerinden oluşan konsorsiyumu projeye dahil etme kararını almışlardı. Ancak Sözleşme bedelinin, 2017 yılının sonuna kadar imzalanması planlanan Pay Sahipleri Sözleşmesi (Shareholders Agreement) imzalanana kadar açıklanmayacağı duyurulmuştu.
TES-İŞ Genel Merkezi’nde iki sendika arasında imzalanacak sözleşme bu anlamda yeni katılımcıları da etkileyecek. Diğer yandan bu işbirliğinin de katkılarıyla TES-İŞ santrallerde çalışacak kişilerin hakları, çalışma koşulları, iş sağlığı ve güvenliği, nükleer enerjinin çevreye ve sosyal yaşama ilişkin etkileri konusunda kapasite geliştirmesi öngörülmekte.
Bu meyanda, eş zamanlı olarak, Rosatom’un nükleer santral inşasına başladığı Belarus’ta örgütlü Belarus Enerji, Gaz ve Akaryakıt İşçileri Sendikası’nın (Btuegfw) Genel Başkanı Viladimir Diklov ile TES-İŞ Genel Başkanı Mustafa Şahin, iki sendika arasında uzun vadeli işbirliği anlaşmasına imza atacaklar.Umarım önümüzdeki ay Belarus Minsk ziyaretimde bu gelişmelere ilişkin haberlerin yankılarını da yerinde izleme olanağı bulurum.
Hazırlayan: H.Çiğdem Yorgancıoğlu http://www.cigdemyorgancioglu.org/
Ref : http://www.akkunpp.com/iletisim
[1]İzmir Enternasyonel Fuarı http://ief.izfas.com.tr/
[1] http://www.mfa.gov.tr/86-izmir-enternasyonel-fuarinin-acilisi_en.en.mfa
[1] http://roscongress.org/en/russian-minister-energy-invites-turkish-representatives-rew-2017/
[1] http://politikaakademisi.org/2017/07/11/upa-yazari-cigdem-yorgancioglu-22-dunya-petrol-kongresine-katildi/
[1] Çiğdem Yorgancıoğlu http://www.cigdemyorgancioglu.org/article/108/22.petrol-kongresinde-turkiye-nukleer-santral-vizyonu
[1] TES-İş & Rtunpiw ve TES-İŞ & Btuegfw Enerji’nin nükleerde ikili işbirliği anlaşmaları imza töreni 24 Ağustos’ta gerçekleştirilecek Anlık Borsa Haberleri – 17 Ağustos 2017, 17:33 http://m.borsagundem.com/anlik-borsa-haberleri/20170817173347