Ruslar 20 milyar dolarlık Akkuyu nükleer santraline şimdiden 3 milyar $ harcadı.
Türkiye’nin ‘Başkasına verebiliriz’ çıkışı sonrasında, konuya yakın isimler, ‘Şu saatten sonra zor’ diyor.
Rusya ile Türkiye arasında tırmanan gerilimin ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yaptığı “Akkuyu’yu Ruslar yapmaz ise bir başkası gelir yapar” açıklaması tartışmaları da beraberinde getirdi. Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği (IAEE) Başkanı, Boğaziçi Üniversitesiöğretim üyesi Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, TAEK’ten lisans bekleyen Rosatom kadar cazip teklif veren şirket olmayacağını belirterek, “Aynı şartlarda yapacak bir başkasını bulabileceğimizi de düşünmüyorum. Feshedilmesi durumunda bundan kim zararlı çıkar? Rusya’nın çok zararlı çıkacağını düşünmüyorum” dedi. DEİK Türkiye-Rusya İş Konseyi Yürütme Kurulu Başkan Yardımcısı İzzet Ekmekçibaşı ise “Her ne kadar Cumhurbaşkanımız gerekirse başka birini buluruz dediyse de şu saatten sonra zor” yorumu yaptı.
Kumbaroğlu, Rusya’yla yapılan hükümetlerarası anlaşma gereği belli zamanlarla karşı tarafahaber vererek projenin el değiştirmesinin teknik olarak mümkün olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Aynı şartlarda yapacak bir başkasını bulabileceğimizi düşünmüyorum. Anlaşmanın detaylarını incelediğimizde, ticari anlamda Türkiye için çok avantajlı bir anlaşma olduğunu görüyorsunuz. O şartlarda başkasını bulmamız çok zor. Aynı anlaşmayı ben sanmıyorum başka şirket yapsın. Hiçbir risk yok Türkiye’nin üzerinde. Finansal risk yok. Atıklar da gidiyor Rusya’ya. Türkiye’nin tek yapacağı bunun denetlemelerini düzgün yapmak. Regülasyonlarını ortaya koymak. Santrallerde son dönemlerde çok yaşandı; maliyet artışları beklenenden çok yüksek çıktı, yatırım maliyetleri vs. Bunun bütün riskleri Rus tarafında. Rus tarafı geliyor, santrali inşa ediyor ve çok ucuz bir fiyata veriyor.”
Ruslar zararlı çıkar mı?
Rusların kabul ettiği elektrik fiyatının da çok uygun olduğunu dile getiren Kumbaroğlu, “12.35 cent/kWh garantili alım fiyatı üretime girdikten sonraki nominal fiyat. Bugünkü değerlere indirgediğinizde çok çok ucuz. Bu anlaşmanın feshedilmesi durumunda bundan kim zararlı çıkar? Rusya’nın çok zararlı çıkacağını düşünmüyorum feshedilmesi durumunda. Rusya’nın burada edeceği çok büyük bir kâr yok. Ruslar şöyle demedi:
‘Ruble değer kaybetti hadi anlaşmayı gözden geçirelim, fiyatları artıralım, 12.35’i yanlış hesaplamışız aslında 18.35 olacakmiş gibi bir şey gelmedi bize” dedi.
‘ÇOK KÜÇÜK BİR İHTİMAL’
DEİK Türkiye-Rusya İş Konseyi Yürütme Kurulu Başkan Yardımcısı İzzet Ekmekçibaşı, “TürkiyeAkkuyu’da ipleri koparabilir mi” sorusu üzerine, “Çok küçük bir ihtimal. Her ne kadar cumhurbaşkanımız ‘gerekirse başka birini buluruz’ dediyse de şu saatten sonra zor.
Bunu 1 sene sonra net bir şekilde söyleyebiliriz. Şu durumda zaten Akkuyu’da çok büyük faaliyet yok. Akkuyu’yla ilgili 1 sene kadar bir beklemeye geçecekler. İki taraf da anlayışla karşılarsa, ki karşılayacaktır” dedi.
‘Türk Akımı’ buzdolabında
İzzet Ekmekçibaşı, Türk Akımı’nın geleceği için ise, “Şu ortamda Türk Akımı’nın olmayacağını artık biz de bilmeliyiz. Olmayacak derken, rafa kaldırıldı” dedi. İki ülkenin iyi ilişkilerinin AB’deki bazı ülkelerde rahatsızlık yarattığını ifade eden Ekmekçibaşı, “Her defasında o demeçleri veren ülkeler bir tarafa geçmiş kıs kıs gülüyorlardır. 2017’den sonra 2011’le 2013 arasındaki pik dönemi tekrar yaşayacağımıza inanıyorum. Türkiye-Rusya arasındaki ilişkiler bence 1-2 yıl durağan döneme girdikten sonra 2017’den sonra eski günlere dönecektir. İki ülkenin de birbirinde aşağı yukarı 10 milyar dolara yakın yatırımı var. Yaklaşık 8 bin tane ev almış Ruslar Türkiye’de, özellikle de tatil bölgelerinde. Birçok evlilikler oldu. Bunları üst üste koyduğunuzda nereden baksanız iki tarafa da zarar verir” diye konuştu.
Devamı için tıklayınız.