(Turkish) Analiz: Kurun BOTAŞ’a Maliyeti 5 Milyar TL’yi Aştı, Doğalgaza Zam Kapıda!

Sorry, this entry is only available in Turkish. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

İsmail Altunsoy

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Merkez Bankası’na ‘Faizi indir’ baskısı, BOTAŞ’a pahalıya mal oldu. Kamu şirketi 2015 yılı mali hesaplarını Hazine’nin verdiği ortalama 2,2874 dolar kuru üzerinden yaptı. Ancak kurun 2,6488 liraya çıkması şirketin doğalgaz maliyetini yaklaşık 6 milyar lira artırdı. Uzmanlara göre kamu şirketi kur baskısından kurtulmak için ya zam yapacak ya da maliyeti kasasından (Hazine) karşılayacak.

Merkez Bankası’na (MB) ‘Faizi indir’ baskısıyla artan dolar kuru, BOTAŞ’ı vurdu. Hazine, kamu şirketi BOTAŞ’a 2015 yılı bütçe hesaplamaları için dolar kurunu ortalama 2.2874 TL olarak bildirdi. Bu rakam üzerinden bütçe hazırlayan şirket, 2015 yılı doğalgaz maliyetini 38,9 milyar TL (17 milyar dolar) olarak hesapladı. Ancak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Merkez’e faiz baskısı dolar kurunu 2,6488 lira ya çıkardı. Kamu şirketinin yıllık 42,8 milyar metreküp doğalgaz ithal edeceği dikkate alındığında gaz maliyeti, mevcut kur üzerinden yaklaşık 6 milyar TL artarak 45 milyar liraya çıktı. Dolardaki yükselişin devamı halinde rakam daha da büyüyecek. Uzmanlarda aynı konuya vurgu yapıyor: BOTAŞ, kur baskısından kurtulmak için ya zam yapacak ya da maliyeti kasasından (Hazine) karşılayacak. Ayrıca, Ruslar’ın Türkiye’ye verdiği doğalgazda yaptığı yüzde 10,25’lik indiriminde kurdaki artış nedeniyle faturaya yansıması mümkün görünmüyor. Enerji Bakanı Taner Yıldız da geçen hafta yaptığı açıklamada enerji ürünlerinin dolarla alınıp TL olarak satılması nedeniyle kurdaki dalgalanmaların sektörü olumsuz etkilediğine dikkat çekmişti.

Doğalgaz pazarının yaklaşık yüzde 80’i, kamu şirketi Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ’nin (BOTAŞ)’ın elinde bulunuyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre geçen yıl ithal edilen toplam 49,2 milyar metreküp doğalgazın 39,9 milyar metreküpü BOTAŞ’a ait. EPDK’nın 2015 yılı doğalgaz tüketim tahmini ise 50,8 milyar metreküp. Rakamın 42,8 milyar metreküpünü BOTAŞ ithal edecek. İthal edilen doğalgazın yüzde 52’lik bölümü elektrik sektörüne satılırken geri kalan miktar sanayi, konut (Dağıtım şirketi), gübre sektörü ile ihracata ait. Türkiye; Rusya, İran ve Azerbaycan’dan boru hatlarıyla, Cezayir ve Nijerya’dan ise sıvılaştırılmış (LNG) doğalgaz ithal ediyor. Ani tüketim artışlarını karşılamak için de spot piyasadan LNG alınıyor.

Enerji Bakanlığı kaynaklarından Za-man’a ulaşan bilgi ve belgelere göre BOTAŞ bu yıl 42,8 milyar metreküp doğalgaz ithal edecek. Kamu şirketi, dolar kuru üzerinden ithal ettiği gazı TL fiyatla tüketicilere (sanayi kuruluşu, elektrik santralleri, dağıtım şirketlerine) satıyor. Bu nedenle kurdaki değişim anlık olarak şirketin bütçesini etkiliyor. BOTAŞ, Hazine kuru üzerinden bu yılki doğalgaz maliyetini 38,9 milyar lira olarak hesapladı. Ancak yılın daha üçüncü ayında dolar 2,64 lira aştı. Yapılan hesaplamalara göre, petrol ve enflasyondaki değişimler hariç tutulduğunda kur artışının yıllık maliyeti 6 milyar lirayı buldu. Kurdaki yükseliş devam ederse rakam daha da yukarı çıkacak.

DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ>>>

Kaynak: Enerji Enstitüsü