Anayasa Mahkemesinin, Elektrik Piyasası Kanunu’nun bazı hükümlerini iptaline ilişkin gerekçeli kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. CHP’nin açtığı davayı esastan inceleyen Anayasa Mahkemesi heyeti, kanunun geçici 8 ve geçici 14. maddelerinin iptaline karar vermişti.
Kanunun iptal edilen geçici 8. maddesi, EÜAŞ veya bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarına ve 4046 sayılı kanun kapsamında oluşturulacak kamu üretim şirketlerine, bunların özelleştirilmeleri halinde de geçerli olmak üzere, çevre mevzuatına uyumuna yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması amacıyla, 31 Ar
Anayasa’nın 56. maddesi uyarınca devletin, herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkını korumakla yükümlü olduğu vurgulanan gerekçede, devlete bu konuda verilen görevlerin elektrik üretim faaliyetlerinin belli bir plan ve program çerçevesinde yapılması ve bu faaliyetlerin gözetimi, denetimiyle yerine getirilebileceği kaydedildi. İptali istenen kuralın, belirtilen süre zarfında elektrik üretim faaliyetlerinin çevreye uygunluğunun idare tarafından denetimini olanaksız kıldığı aktarılan gerekçede, elektrik üretim faaliyetleri açısından denetimsiz bir alan oluşturduğu, bunun da devletin bu konudaki gözetim ve denetim görevini yerine getirmesini engellediği ifadesine yer verildi. Gerekçede, şu ana başlıklara değinildi: “Sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı, getirilecek kuralın, ekonomik, bürokratik ve fiili yükümlülüklere yol açacağı ve üretim faaliyetlerinin etkileneceği gerekçeleriyle uzun süreli olarak vazgeçilecek haklardan değildir. İnsanın, toplumun ve çevrenin varlık, sağlık ve güvenliği ile bu konuda anayasa’nın devlete yüklediği görev göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu kuralla belirtilen süre zarfında EÜAŞ’a bağlı santraller ile özelleştirilen santrallerin elektrik üretim faaliyetlerinde çevre mevzuatına tabi olmaması kabul edilemez.” Bu düzenlemeyle ilgili iptal kararı, 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
– Geçici 14. madde İptal edilen geçici 14. maddesinin birinci fıkrası ise “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce geçerli bir üretim lisansına dayalı olarak santral inşaatına başlamış ancak lisansı herhangi bir sebeple iptal edilmiş veya durdurulmuş lisans sahiplerine; Bakanlıkça üretim tesisi yatırımının geri dönülemez bir noktaya geldiğinin tespit edilmesi ve kamu yararı görülmesi şartıyla, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kuruma başvurulması halinde kurum tarafından lisans verilir. Bu fıkra hidroelektrik üretim tesislerini kapsamaz” hükmünü içeriyordu. İptal gerekçesinde, düzenlemenin yargı kararlarıyla yürütmesi durdurulmuş veya iptal edilmiş lisansları da kapsadığı belirtildi.
Gerekçede, şunlar kaydedildi: “Dava konusu kuralla bir taraftan üretim lisanslarının durdurulmasına veya iptaline ilişkin yargı kararlarının ilgili idarece gecikmeksizin ve derhal yerine getirilmesinin yolu kapatılmakta, diğer taraftan hakkında lisans iptali veya durdurulması kararı bulunan üretim santrallerine yeni lisans verilmesinin öngörülmesi suretiyle yargı mercilerince verilmiş mahkeme kararlarının sonuçsuz kalmasının yolu açılmaktadır. Dava konusu kural uyarınca yeni lisans verilmesine ilişkin kararlara karşı yeniden yargı yoluna başvurulabilmesi de bu sonucu değiştirmeyecektir. Açıklanan nedenlerle dava konusu kural, Anayasa’nın 2. ve 138. maddelerine aykırıdır.” Anayasa Mahkemesi heyeti, maddenin birinci fıkrası iptal edildiğinden, uygulama kabiliyeti kalmayan diğer fıkralarını da iptal etmişti.
Kaynak: Enerji Enstitüsü