İran ve P5+1 ülkeleri, Tahran hükümetinin nükleer programıyla ilgili nihai anlaşmaya varılması için süre tanımak amacıyla Viyana’da sürdürdükleri görüşmeleri Cuma gününe kadar uzattı.
Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Marie Harf, “Her konuda önemli ilerleme kaydettik, ancak bu, toplantılara katılan ülkelerin tümü için bu son derece teknik ve önemli sonuçlar doğurabilecek bir konu” dedi.
Harf sözlerine, “Zamandan daha çok yapacağımız anlaşmanın kalitesi üzerine odaklanıyoruz” diye deva
Rus Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ise müzakerelerde bir anlaşmaya varılması yolunda en büyük engelin İran’a uygulanan silah ambargosu olduğunu açıkladı.
Uluslararası Kriz Grubu’ndan Ali Vaez her iki tarafın da kendi içinde tutarlı endişeleri olduğunu belirtiyor:
“İran tarafının sunduğu sav şu, eğer silah ambargosu kalkmazsa öteki taraf bunu kaldırmak için nasıl bir kriter, nasıl bir amaç öne sürecek? Bu ambargo iki, beş veya on yıl içinde mi kalkacak? Veya süresiz olarak kalacak mı? Öteki tarafın tezi ise Orta Doğu bu karışıklık içindeyken silah ambargosunun şartlı olarak kaldırılması durumunda bu bölgesel ülkelere yanlış bir mesaj verir ve bu anlaşmayı kötü bir hale getirir. Bu iki tez de tarafların ciddi politik endişeleri durumunda.”
Avrupa Birliği Dış Politika Sorumlusu Federica Mogherini, “Nihai bir anlaşmaya varabilmek için ihtiyacımız olan zaman ve gün konusunda esnek olduğumuzu düşünüyorum” dedi ve çözülmesi gereken birkaç önemli konu kaldığını bildirdi.
Görüşmelerin bu turu, Nisan ayında varılan çerçeve anlaşmayı nihai hale getirmeyi amaçlıyor. Görüşmelerin süresi 30 Haziran’dan itibaren yedi gün daha uzatılmıştı.
İran’la ABD, İngiltere, Çin, Fransa, Rusya ve Almanya’nın dahil olduğu P5+1 ülkeleri, Tahran’a uygulanan uluslararası yaptırımları kaldırma karşılığında bu ülkenin nükleer faaliyetlerini sınırlayacak bir anlaşma üzerine bir haftadır yoğun bir müzakere yürütüyor.
Üst düzey bir İranlı yetkili, “Öngördüğümüz kesin bir son tarih yok” dedi. Aynı yetkili ayrıca, “ABD’nin bazı konularda görüşleri olduğunu biliyoruz, ancak bu herkesin aynı görüşü paylaştığı anlamına gelmiyor” dedi.
Görüşmeler, İran’a uygulanan yaptırımları hafifletilmesi süreci ve Birleşmiş Milletler denetçilerinin İran’ın nükleer sitelerine giriş ve inceleme yetkileri konusunda tıkanmıştı.
Ancak dün İranlı yetkililerin, BM’den silah ambargosunu kaldırmasını istemesiyle yeni bir anlaşmazlık konusu daha ortaya çıktı. Batılı yetkililer bu talebe karşı çıktı.
Perşembe gününe kadar bir anlaşmaya varılırsa, Amerikan Kongresi anlaşmayı 30 gün içinde inceleyip bazı yaptırımları kaldırıp kaldırmama konusunu görüşüp oylayacak. Anlaşma Perşembe’den sonra gerçekleşirse Kongre’nin inceleyip karar verme süreci 60 güne uzayacak.
Kaynak: Enerji Enstitüsü