IRENA’nın Eylem Koalisyonu tarafından yenilenebilir enerjinin önemli rolüne işaret eden ve ekonomik iyileşmede kilit bir rol oynayan, sürdürülebilirlik ve enerji güvenliğini sağlayan, istihdam yaratan ve insanların sağlığını ve refahını korumak için esnekliği güçlendiren harekete geçişe yönelik mesaj yayımladı.
Bir eylem çağrısında, IRENA’nın Eylem Koalisyonu, mevcut duruma çözümün bir parçası olarak yenilenebilir enerji için kilit rolü vurgulamaktadır.
COVID-19 salgınının ortaya koyduğu sağlık, insani, sosyal ve ekonomik krizler benzeri görülmemiş ve dünyadaki toplumlar üzerinde geniş kapsamlı etkilere sahiptir. Hükümetler,
Yenilenebilir enerji çözümleri, sağlık, su ve gıda tedariki de dahil olmak üzere temel hizmetler için temiz, güvenilir, mobilize edilmesi kolay ve düşük maliyetli enerji sağlar. Bu onları COVID-19‘a hemen yanıt verirken çok önemli hale getirir. Ayrıca, yenilenebilir enerji ekonomik iyileşmede, sürdürülebilirliğin ve enerji güvenliğinin sağlanmasında, istihdam yaratılmasında ve insanların sağlığını ve refahını korumak için esnekliği güçlendirmede önemli bir rol oynamalıdır. Başka hiçbir endüstri, küresel iklim emisyonlarını eşzamanlı olarak azaltırken bu etkiyle eşleşemez.
COVID-19 pandemisi için acil politika müdahalelerinin geliştirilmesinde, IRENA Eylem Koalisyonu hükümetlere yönelik aşağıda belirtilen maddelere yönelik uygulama çağrısında bulundu:
1- Yakın vadeli teslimat için sözleşme yükümlülükleri ile karşı karşıya olan yenilenebilir enerji projeleri için son tarihleri yeniden ziyaret edin.
Pandeminin işgücü ve küresel yenilenebilir enerji tedarik zinciri üzerindeki etkisini dengelemek için, gecikmeli projelerin aynı şartlar ve çerçeveler altında devam etmesine izin verilmelidir.
2- Yenilenebilir enerji endüstrisini ve ilgili altyapıyı kritik ve temel bir sektör olarak belirleyin.
Temel enerji hizmetlerinin tam olarak işler durumda kalmasını sağlamak için endüstriyel faaliyetlerin tüm tedarik zinciri boyunca devam etmesi gerekmektedir. Yenilenebilir enerji ile ilgili mallar için sınır ötesi ticaret sürdürülmeli ve yenilenebilir enerji çalışanları kriz sırasında gerekli işgücünün bir parçası olarak tanınmalıdır.
3- Hem merkezi hem de merkezi olmayan yenilenebilir enerji çözümlerini destekleyen politikaları teyit edin ve yaygınlaştırın.
Krizin bu zamanında uzun vadeli politika kesinliği sağlamak için, hükümetler mevcut ve düşünülen destek planlarını teyit etmeyi ve ayrıca şebeke geliştirmeyi, depolamayı ve esnekliği destekleyen uygun pazar ve politika çerçevelerini ve yenilenebilir enerjinin daha yüksek penetrasyonu göz önünde bulunmalıdır. İzin ve oturma onayları, yenilenebilir enerji endüstrisinin önceden planlama yapabilmesi ve iş gücünü koruyabilmesi için hızla takip edilmelidir.
Hükümetlerin hızlı ve sürekli ekonomik iyileşme için gerekli teşvik paketlerini göz önünde bulundurdukları durumda, IRENA Eylem Koalisyonu onları aşağıdaki durumlarda teşvik etmektedir:
4- Herhangi bir uyarıcı önlemde yenilenebilir enerjiye öncelik verin ve fosil yakıtlara yönelik desteği aşamalı olarak kaldırmayı taahhüt edin.
Herhangi bir sektör için teşvik paketleri, emisyonları azaltmak ve temiz, düşük karbonlu bir ekonomiye geçişi hızlandırmak için koşullar içermelidir. Enerji sektöründe fosil yakıt sübvansiyonları, düşük karbonlu altyapı yatırımlarına ve özellikle ulaşım, ısıtma ve soğutma gibi son kullanımlarda daha yüksek yenilenebilir enerji paylarını desteklemek için araştırma ve inovasyona yönlendirilmelidir. Yenilenebilir enerjilere daha fazla bağımlı olan ülkeler ve topluluklar, emisyonları azaltmak ve iklim hedeflerini gerçekleştirmekle birlikte daha istikrarlı enerji fiyatları ve daha fazla enerji bağımsızlığından faydalanabilir.
5- Sektörü korumak ve yenilenebilir enerjiye özel yatırımı seferber etmek için kamu mali desteği sağlamayın.
Krizin yenilenebilir enerji kullanımı için özel finansman üzerinde yıkıcı etkileri oldu. Kısa vadeli yardım tedbirlerini uzun vadeli ekonomik ve sürdürülebilirlik hedefleriyle uyumlu hale getirmek için, hükümetler yenilenebilir enerji sektörü için mali teşviklere öncelik vermelidir. Borç veren alıcılar, hükümetler ve finans kurumları için “zararsız” bir ilke oluşturarak, anahtar enerji yatırımlarını giderek yenilenebilir enerjilere yönlendirebilir. Ayrıca, hükümetler ek kredi ve kredi garantilerinin yanı sıra küçük ve orta ölçekli işletmeler gibi hassas endüstriler için özel yardım fonları sağlayabilir.
6- Sanayi politikalarında yenilenebilir enerjinin rolünün artırın.
Hükümetler, yerel endüstriyel kapasiteleri ve tedarik zincirlerini incelemek için tarihi bir fırsata sahip olup, bunları temiz, düşük karbonlu bir ekonomiye küresel geçiş için uygun hale getirmektedir. Yenilenebilir enerjinin kendisiyle birlikte, hükümetler yeşil hidrojen, depolama ve dijital çözümler gibi etkinleştirme rolü olan diğer endüstrileri destekleyebilir. GSYİH büyümesi, istihdam yaratma ve iyileştirilmiş insan sağlığı da dahil olmak üzere yenilenebilir kaynakların sosyo-ekonomik faydalarını en üst düzeye çıkarmak için mevcut ekonomik faaliyetlerden ve yerel yeteneklerden tam olarak yararlanılmalıdır.
7- Adil bir geçişi teşvik etmek ve çalışanların yenilenebilir enerji işlerine geçiş yapmalarına yardımcı olmak için işgücü ve eğitim politikalarını gözden geçirin.
Enerji sisteminin dönüşümü, yerel değer zincirleri geliştirmek için büyük fırsatlar sunuyor. Hükümetler, toplumlarını temiz, düşük karbonlu ekonomi için gerekli bilgi ve becerilerle donatmak için programlara yatırım yapmalıdır. Yenilenebilir enerji sektörü, işgücü eğitimi ve yeniden eğitim programları yoluyla değerli destek sağlayabilir.
8- Küresel iklim ve sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda yenilenebilir enerji dağıtımını hızlandırmak için uluslararası işbirliğinin ve eylemin güçlendirilmesi.
COVID-19 tüm dünyayı etkiledi ve önümüzdeki aylarda ve yıllarda gelişmekte olan ülkeleri orantısız bir şekilde etkileme riski taşıyor. Uygun fonlarla desteklenen net eylem planları oluşturmak için hükümetler ve uluslararası toplum arasında daha fazla iş birliği gerekmektedir. Uzun vadeli teşvik planları, projelerin riskini azaltmak ve merkezi ve merkezi olmayan yenilenebilir enerji için finansmana erişim sağlamak amacıyla kamu ve özel kaynaklardan sağlanan fonları bir araya getirebilir.
Yukarıda özetlenen eylemler sürdürülebilir bir ekonomik toparlanmayı destekleyecek, toplumları daha esnek hale getirecek ve Paris Anlaşması ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminin amaçlarını gerçekleştirmeye yardımcı olacaktır. Krize yanıt verirken, hükümetler şu anda yenilenebilir enerji kaynaklarının faydalarını tanıyacak, toplumların dönüştürücü karbondan arındırma için geniş kamu desteği oluşturmaya devam edecek ve temiz, düşük karbonlu bir ekonominin önünü açacak durumda.
Kaynakça:
Abdullah ZORLU – Enerji Sistemleri Mühendisi – azorluu@outlook.com