İsrail’in Akdeniz’deki kendi doğalgaz alanlarını birlikte geliştirmek üzere Türkiye ve Kıbrıslı Rumları bir araya getiren bir planının bulunduğu belirtiliyor. Uluslararası Kriz Grubu’nun Türkiye/Kıbrıs Projesi Direktörü Hugh Pope, Yunan Kathimerini gazetesince yayınlanan “İsrail’in Kıbrıs ve Türkiye’yi bir araya getirme planı” başlıklı makalesinde “İsrail, sessizce Türkiye ve Kıbrıs’a, bir tercih yapmaları için meydan okuyor. Ya İsrail’in Akdeniz’deki doğalgaz zenginliğindeki payını geliştirmek için birlikle hareket edecek ya da kenarda durup Kıbrıs konusunda on yıllarca devam eden açmazı sürdürecekler” diye yazdı.
İsrailli bürokrat: Türkiye, gaz için doğal çıpa pazarı
İsrail’in hem Türkiye’ye hem de Rum Kesimi’ne boruhatların döşenmesi yönündeki tercihini dile getirdiğini ve aralarında işbirliğini sağlamak konusunda güçlü bir konumda olduğunu düşünen Pope, İsrail’in stratejisinin bu yıl daha odaklı hale geldiğini belirerek şöyle devam etti:
“Ocak ayında üst düzey bir İsrailli enerji bürokratı, Türkiye’nin, gaz için doğal çıpa pazarı olduğunu ima etti. Haziran ayında da hükümet, önemli miktarda gaz ihracatını taahhüt ederken İsrail dışında bir LNG tesisine gaz tedarik edebileceğini söyledi ve muhtemel evsahibi sadece Kıbrıstır.”
İsrail’in Leviathan alanı
Buna karşın, İsrail’in Enerji Temsilcisi Michael Lotem’in ülkesinin tüm yumurtaları aynı sepete koymama yönündeki net bir eğiliminin olduğunu belirttiğini anımsatan Pope, bu çerçevede hem İsrail yetkililerinin hem de Türk özel sektör temsilcilerinin İsrail’in Leviathan alanından Türkiye’ye gaz taşıyacak boru hattından söz ettiklerine dikkat çekti.
Hugh Pope, bir İsrailli yetkilinin Türkiye’ye boru hattı projesinin yılda 8-10 milyar metre küp gaz taşıyabileceğini söylediğini belirttiği makalesinde Türkiye’ye gidecek boru hattının Rumların ilan ettikleri münhasır ekonomik bölgeden geçmesi gerekeceğine işaret etti.
“Erdoğan’ın boru hattı’na Onay vereceği yönünde işaret yok”
BM Deniz Hukuku Sözleşmesine göre bir boru hattının döşenmesi için Rumlardan resmen izin alınması gerekmezse de pratikte böyle bir talepte bulunmamanın düşünülemeyeceğini savunan Pope, “İsrailli plan, elbette ki Kıbrıs sorununun atmosferine yardımcı olur” dedi.
Buna karşın Pope, Rum yetkililerinin böyle bir boru hattına izin verilmesini tamamen dışladıklarını, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın da “İsrail’e yardımcı olacak bir boruhattına onay verebileceği yönünde herhangi bir işaretinin bulunmadığını” da yazdı.
“Gaz başka yere giderse Türkiye ve Rumlar kaybeder”
Makalede “Ancak İsrailli gaz başka yerlere giderse açık ki Türkiye kaybeder” görüşünü dile getirildikten sonra İsrailli yetkililerin Rumların Türkiye’ye boru hattına izin vermemesi durumunda da muhtemelen İsralli gazın Kıbrıs’taki bir LNG tesisine gitmeyeceğini söylediklerine dikkat çekildi.
İsrail’in gelecek yılın başlarından Rumlardan bir yanıt istediğini belirten Pope, olumsuz bir tutum durumunda “İsrail’in doğalgaz ihraç rotası, Rumlar, Kıbrıslı Türkler ve Türkiye’nin labirentten bir çıkış yolu bulması için kaybedilmiş yeni bir fırsat olabilir” görüşünü savundu.
Kaynak. Enerji Enstitüsü