Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın geçtiğimiz ay elektrikte kayıp ve kaçak kullanımla mücadele kapsamında açıkladığı ve enerjinin trafodan çıkışından aboneye ulaşana kadar şifreleneceği kriptolu sistem, Eksim Yatırım Holding bünyesindeki Dicle Elektrik Dağıtım tarafından üretilen “şifre çözücü” ile hayata geçirilmektedir. Pilot bölgelerde uygulanan sistemden olumlu sonuçlar alan yetkililer, kayıp ve kaçak kullanımının önüne geçmeyi hedeflemektedir.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın geçtiğimiz ay, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da elektrikte yüzde 72 oranında kayıp ve kaçak kullanımıyla mücadeleye ilişkin kriptolu sisteme geçileceğini açıklamıştı. Açıklamadan 15 gün sonra
Enerjinin trafodan çıkışından aboneye ulaşana kadar şifreleneceği sistemin uygulanmasına ilk olarak en çok kayıp kaçak oranına sahip olan Dicle Elektrik Dağıtım bölgesinde başlandı. Yapılan uygulamada yetkililer olumlu sonuç alırken, sistemle birlikte kayıp ve kaçak kullanımının önüne geçilmesi hedefleniyor. Buna göre, kaçak elektriği engellemek için cep telefonlarındaki kripto sistemi artık elektrik sayaçlarında da kullanılacak. Enerji, trafo çıkışlarında kripto sistemi ile şifrelenecek. Abonenin akıllı sayacına enerji ulaştığında şifrelerin eşleşmesi beklenecek ve şifrenin çözülmesi ile elektrik aboneye ulaşacak. Trafo, sayaçtaki şifreyi tanımazsa aboneye elektrik verilmeyecektir.
Üretilen kriptolu sistem hakkında açıklamalarda bulunan Eksim Yatırım Holding Teknoloji Başkanı Kürşad Karaman, Dicle Elektriğin Türkiye’de en fazla kayıp ve kaçak bedeline sahip olan bölge olduğunu belirterek, “Özelleştirme sonrası biz kayıp ve kaçakla mücadele için israfı tekrar milli servete döndürmek için ciddi yatırımlar yaptık. Bu yatırımlar arasında neredeyse dünyada eşi ve benzeri bulunmayan bazı teknolojilere sahibiz. Cihazla trafoda şifrelediğimiz elektriği sayaca kadar şifreli olarak konumlandırıyoruz. Şifreli olduğu için de sayaca ulaşmadan önce herhangi bir kanca atıldığında ya da sayaç by-pass edildiğinde kaçak kullanımın önüne geçmiş oluyoruz. Şifreli elektriğin çözülebilmesi için mutlaka bizim sayacımıza ulaşması ve oradaki şifre çözücüden geçmesi gerekiyor. Eğer bu çözücüden geçmezse evdeki cihazlar çalışmıyor. Bu yüzden de ciddi anlamda kayıp ve kaçak kullanımda mücadelede kullanabileceğimizi düşündüğümüz ve şuan prototip aşamasında olan bir cihazdır” dedi.
“Cihazın denemeleri yapıldı, bizim pilot çalışmalarımız da var” diyen Karaman, “Bütün cihazlarda bunu deniyoruz, çünkü vatandaşlarımızın evlerindeki cihazlara zarar vermek istemiyoruz. Bu yüzden de çok ciddi testlerden geçiriyoruz. Yapmak istediğimiz şey belli seviyede çalışır durumda olan özellikle yazın ciddi bir şekilde kaçak klima kullanımını önlemek istiyoruz. Böylece kayıp ve kaçak kullanımı minimize etmeye çalışıyoruz” ifadelerine yer verdi.
Kaynak: Enerji Enstitüsü