KPMG’nin petrol ve gaz piyasaları analizine göre, bu ay dünyada yükselen elektrikli araç trendi gündemde öne çıktı. Analize göre petrol piyasaları elektrikli araçların giderek artan popülaritesi karşısında endişeli. Analizi yorumlayan KPMG Türkiye Enerji Sektör Lideri Ümit Bilirgen, “OPEC üyeleri ve onlara destek veren OPEC dışı ülkeler, küresel arz fazlasını gidermek amacıyla getirilen üretim kısıntılarını 2018 yılının sonuna kadar uzatma kararı alsa da elektrikli araçların yol açacağı fırtına şimdiden sektörü endişelendiriyor” dedi.
KPMG’nin petrol ve gaz analizine göre, OPEC üyesi ülkeler ile onlara destek veren OPEC dışı ülkelerin
Kusursuz fırtına korkusu
“Bu durum petrol piyasalarının, önümüzdeki 10 yıl içinde bir kusursuz fırtına yaşama ihtimalini güçlendiriyor” diyen Bilirgen, şöyle devam etti:
“Elektrikli araç teknolojisinde yaşanan gelişmeler ve yatırım haberleri fosil yakıt üretim yatırımlarının yavaşlamasına yol açıyor. Örneğin Tesla elektrikli kamyonunu tanıttı. Elektrikli araçlarla yük taşımacılığının da yapılabileceği vizyonu somutlaştı. Diğer tarafta ise bu gelişmeler fon yatırımcıları tarafından yakından takip ediliyor. Örneğin Norveç Ulusal Varlık Fonu fosil yakıtları portföyünden çıkarma sinyali verdi. Norveç gibi bazı ülkeler, fosil yakıt kullanan araçların satışını tamamen sona erdirme planlarını şimdiden yaptı. Bunlara karşılık OPEC ülkelerinin elinden gelen ise üretimde kısıntıya giderek fiyat istikrarını sağlamak ve arz fazlasını engellemek. Hatta bu defa alınan karara, daha önce muaf tutulan OPEC üyeleri Nijerya ve Libya da dâhil edildi. Kısa vadede kısıntının devam etmesi olumlu karşılansa da bu, söz konusu hedeflerde gerçek bir fikir birliğinin ya da sürekli uyumun sağlanacağı anlamına gelmiyor.”
Stoklar 5 yıllık ortalamalar seviyesinde
OPEC’in arz talep tahminlerine de değinen Bilirgen “Arz ve talep OPEC’in tahminine ve hedeflerine göre ilerlediği takdirde, ticari ham petrol stoklarının düşüşü devam ederek 2018’in üçüncü çeyreği sona ermeden 5 yıllık ortalama seviyesine gerileyecek. Başta Rusya olmak üzere diğer önemli oyucular ise temkinli davranıyor. Öte yandan Suudi Arabistan’ın politikası, Veliaht Muhammad bin Salman’ın iktidarını sağlamlaştırmaya dönük kısa vadeli hedeflere yoğunlaştı. Bu durum muhtemelen kesintileri 2018’de kaldırmama ısrarının süreceği anlamına geliyor” diye konuştu.
Kaya petrolü dengeleri bozabilir
Bilirgen, 2018’in ilk çeyreğiyle ilgili şu perspektifi çizdi:
“ABD kaya petrolünde üretimi artırarak rekabeti daha da hızlandırma niyetinde. Petrol fiyatlarında artışla birlikte ABD’li üreticiler de üretimlerini artırıyor. Bu gelişme karşısında OPEC üyelerinin verebileceği tepki, kısıntı kararlarını kademeli olarak geri almaya başlamak ya da üretim hedeflerini daha sık gözden geçirmeyi içeren bir stratejiyi hayata geçirmek olabilir. Böylece stok tehdidi ortadan kalktıktan sonra pazar payını aşamalı olarak geri alma politikası izleyebilirler. Ancak Suudi Arabistan’ın üretim kısıntısının 2018 yılı sonuna kadar devamında ısrarcı olması ve hiçbir tarafın anlaşmayı 2018’in ilk çeyreğinin sonunda aniden kesmeyi istememesi nedeniyle, anlaşmayı aynı üretim hedefleriyle 2018 sonuna kadar uzatma kararı alındı.
2018’de hileye başvuranlar olabilir
Bununla beraber pazar paylarını geri almak isteyen anlaşma katılımcıları 2018’de muhtemelen daha fazla hile yapmaya başlayacak, fiyat artışlarını sınırlandıracak ve yılın ikinci yarısında Suudi Arabistan’ı üretim hedeflerini gerçekleştirme yolunda daha yalnız bırakacak.