Enerjide dışa bağımlılığı azaltarak ülke bütçesine katkı sağlayan rüzgar santralleri, istikrarlı getiri imkanıyla yatırımcısını da memnun ediyor. 2,5 milyon avroya mal olan 2,5 megavatlık bir tribün, yıllık ortalama yüzde 30 kapasiteyle 371 bin 250 avroluk ciro yaratıyor ve kendisini 7 yılda amorti ediyor.
Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği rakamlarından derlenen bilgilere göre ağırlığı Ege ve Marmara kıyılarında olmak üzere halen 61 adet olan rüzgar enerjisi santrali, 2 bin 312 megavat kurulu güce sahip. 604 megavatlık 23 santralde yapım çalışması devam ederken toplam 6 bin 252 megavat kurulu güce sahip 185 santral de lisans almış durumda.
Türkiye’nin ilk rüzgar santrallerinden olan Alaçatı ARES Rüzgar Santrali İşletme Müdürü Mehmet Tarakçı, 2 yıllık ölçümleme sonrası belirlenen alanlara yerleştirilen tribünlerin, rüzgarın etkisiyle oluşan hareketi jeneratörde 690 voltluk elektrik enerjisine çevirdiğini ve tribünlerin altında bulunan trafoda bunun 34 bin 500 volta yükseltilerek enterkonnekte sisteme verildiğini belirtti.
Sisteme verilen enerjinin öncelikle yakın bölgelerin ihtiyacı için kullanıldığını anlatan Tarakçı, örneğin 100 megavatlık kurulu rüzgar gücüne sahip olan Çeşme’de kış aylarında tamamen rüzgardan elde edilen enerjinin tüketildiğini ifade etti.
Tribünlerin saniyede 4,5 metre esen rüzgarda çalışmaya başladığını, saniyede 15 metrelik rüzgarda maksimum güce ulaştığını, fırtına olarak tanımlanan saniyede 25 metrelik rüzgarda ise kendisini korumak için durduğunu anlatan Tarakçı, Ege kıyılarında en yüksek üretimin Nisan, Mayıs, Eylül ve Ekim aylarında sağlandığını, yılda 2-3 kez fırtına nedeniyle duraklama yaşandığını söyledi. Rüzgarın estiği yönü takip eden tribünlerin yıllık ortalama yüzde 30-35 kapasiteyle çalışabildiğini belirten Tarakçı, Türkiye’nin ilk rüzgar tribünlerinin 600 kilovatlık kurulu güce sahipken son dönemde kurulanların ağırlıklı olarak 2,5-3 megavat düzeyinde bir güce sahip olduğuna dikkati çekti.
Tarakçı, Türkiye’nin kendi tribününü üretememesi nedeniyle istenen gelişim hızını yakalayamadığını belirterek tribün üreticisi firmaların geçmişte 2-3 yılı bulan teslim sürelerinin son dönemde 6-8 aya kadar düştüğünü, tribünlerin maliyetinin ise megavat başına 1 milyon avro seviyesinde olduğunu kaydetti.
“2023 hedeflerine bu hızla yetişemeyiz”
Ortalama hesaplamaya göre 2,5 megavatlık bir tribün, maksimumda günlük 60 megavat saat, yılda ise 21 bin 900 megavat saatlik kurulu güce sahip olmasına rağmen yüzde 30 kapasite kullanımıyla yıllık 6 bin 570 megavat elektrik üretebiliyor.
Kilovatsaat başına 5,5 eruo/centlik alım fiyatı üzerinden hesaplandığında 2,5 milyon avroya mal olan bu tribün, yıllık ortalama 371 bin 250 avro ciro yaratıyor. Tribün yaklaşık 7 yılda kendisini amorti edebiliyor.
Türkiye’de 180 civarında şirketin yatırım yaptığı santrallerde, yatırımcılar en sık karşılaşılan sorun olarak izin sürecinin uzunluğuna dikkati çekiyor.
Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği Başkanı Mustafa Serdar Ataseven, yatırımların ilerlemesi için son yıllarda büyük düzenlemeler yapılmasına rağmen uygulama alanında halen engellerin bulunduğunu, tribün kurmak için 18 farklı kurumdan inşaat izni alınması gerektiğini, bunun da yaklaşık 1,5-2 yıl sürdüğünü savundu.
Tek bir kurumdan maksimum 3 ay içinde inşaat izinlerinin alınması gerektiğini belirten Ataseven, devletin sunduğu elektrik alım fiyatı teşvikinden yararlanabilmek için konulan yerli katkı sınırının yüzde 100′den yüzde 55′e indirildiğini belirtti. Ataseven, santrallerin 4-5 yıllık süreçlerde devreye alınabildiğini bildiren Ataseven, teşvikin hedefine ulaşması için, 2015 yılı sonuna kadar sınırlı tutulan sürenin 2023′e uzatılmasını talep ettiklerini ifade etti.
Türkiye’de 54 bin megavatlık kurulu gücün yüzde 3-4′ünün rüzgar enerjisi olduğunu anlatan Ataseven, şöyle konuştu:
“Ülkenin gelişimine paralel olarak 2023 yılında 100 bin megavat kurulu güce ulaşılması hedefleniyor. Bunun yüzde 20′sinin de rüzgardan elde edilmesi öngörülüyor. 2023 yılı için rüzgardan sağlanacak enerji hedefimiz 20 bin megavat. Buna ulaştığımız takdirde elektriğin yüzde 18-20′sini rüzgardan elde etmiş olacağız.
Son üç yılda, her yıl 500 megavat civarında rüzgar santrali işletmeye alındı. Fakat 2023 yılındaki 20 bin megavat hedefine ulaşmak için her yıl en az bin 800- 2 bin megavat civarında santrali işletmeye almamız gerekiyor. Mevzuat değişiklikleri gerçekleşmezse 2023 yılı hedefine ulaşmamız zor görünüyor.”
Kaynak: Enerji Enstitüsü