Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic, Rusya’nın ‘Türk Akımı’ adlı boru hattı projesinin uygulanabilir bir proje olmadığını söyledi. Aynı zamanda Komisyon’un, Güneydoğu Avrupa’da Rus doğalgazına alternatifleri tartışmak için 9 Şubat’ta Sofya’da, bakanlar düzeyinde ‘gizli’ bir toplantı organize ettiği ortaya çıktı.
Enerji Birliği’ne ilişkin ilk görüşmelerin sonuçlarını Brüksel basınıyla p
Projenin amaçlarından biri Ukrayna’yı by-pass etmek, bir diğeri ise Rusya’nın Güney Akım’ın topraklarından geçmesini engellemekle suçladığı Bulgaristan’ı cezalandırmak olarak görülüyor.
Sefcovic, yaptığı açıklamalarda Rus firmanın yaptığı gibi müşterilerle basın toplantıları aracılığıyla iletişim kurmanın son derece ‘sıra dışı’ olduğunu tekrarladı. Moskova’nın planlarındaki değişiklik, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Türkiye’deyken düzenlenen bir basın toplantısında açıklanmıştı.
Komisyon Başkan Yardımcısı aynı zamanda Güney Akım projesinde yer alan ülke veya şirketlerden hiçbirinin projenin iptaliyle ilgili olarak resmen bilgilendirilmediğini söyledi.
‘Radikal bir teklif’
Sefcovic, ‘radikal bir teklif’ olarak nitelediği ve taraf ülkelerle Rusya arasındaki, her birinde teslim noktalarının açıkça belirtildiği ikili anlaşmalara da pek uymayan Türk Akımı’nda da aynı durumun söz konusu olduğunu söyledi.
Rusya’nın, Türk Akımı’nın doğalgazı Yunanistan-Türkiye sınırındaki bir merkeze taşıyacağı açıklamalarına işaret eden Sefcovic, ‘[Belirtilen] bu teslim noktasının Yunanistan-Türkiye sınırı olduğuyla ilgili şüphelerim var’ dedi.
Sefcovic bunun haricinde projenin ekonomik açıdan da uygulanabilirliğinin sorgulanması gerektiğini, çünkü Türkiye’nin yılda 15 milyar metreküp (bcm), bölgedeki diğer ülkelerin de 15 bcm doğalgaza ihtiyaç duyduğunu söyledi.
‘Dünyanın o bölgesine neden 60 bcm’nin üzerinde doğalgaz göndermeniz gereksin?’ diye soran Sefcovic, Rusya’nın, Türk Akımı’nın da Güney Akım ile aynı, yani 63 bcm kapasiteye sahip olacağını söylediğine işaret etti.
Sefcovic, ‘Bu işe yaramaz. Nihai çözümün bu olacağını sanmıyorum ve sanırım bu proje için de, genel olarak Gazprom ile Avrupa ülkeleri arasında doğalgaz işbirliği konusunda da daha mantıklı bir tartışmaya geri dönmemiz gerekecek’ dedi.
Sefcovic’e Rusya’nın neden doğalgazı Yunanistan sınırına getirmek istediğini ve bunun, Yunanistan’ın AB hukukuna uymamasıyla ilgili bir senaryoyla bağlantılı olup olmadığı sorusu yöneltildi.
Doğrudan bir cevap vermekten kaçınan Sefcovic, 14 Ocak’ta yeni görevinde Moskova’ya ilk ziyaretini gerçekleştirirken gördüğü üzere Rusya’nın yürüttüğü tek mantığın Ukrayna’yı by-pass etmek olduğunu, çünkü bu ülkenin Moskova açısından fazla güvenilmez ve doğalgaz şebekesini yenilemenin de fazla maliyetli olduğunu söyledi.
Bu düşünceye katılmadığını belirten Sefcovic, Kiev’in enerjide reform konusunda kararlı olduğunu ve AB ve diğer finans kuruluşlarının da doğalgaz sevkiyat sisteminin modernleştirilmesi için gereken finansmanı sağlayacağını söyledi. Sefcovic aynı zamanda şu anda akan, 100 bcm’nin üzerindeki Rus doğalgaz hacmini bir anda farklı bir rotaya kaydırmanın mümkün olmadığını belirtti.
‘Gizli’ toplantı
Güney Akımı’nın alternatifleriyle ilgili bir soruyu yanıtlayan Sefcovic, Pazartesi günü bölgedeki AB ülkelerinin bakanlarının, ‘Güneydoğu Avrupa’daki enerji coğrafyasını yeniden oluşturmak için derinlemesine görüşmelere başlayacağını’ söyledi.
Komisyon Başkan Yardımcısı, ‘Avrupa’nın bu bölgesi Avrupa enerji sistemine yeterince entegre değil. Büyük altyapı projelerine halen büyük bir ihtiyaç var’ dedi.
Sefcovic, Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov’un Varna kenti yakınlarında bir Avrupa doğalgaz merkezi inşa edilmesi teklifiyle ilgili olarak ise, şeffaf, uygulanabilir olmaları ve komşu ülkelerin desteğini de almaları halinde AB’nin bu tür projelere destek olacağını söyledi.
Sofya’daki toplantıya Bulgar otoriteler ev sahipliği yapacak, ancak toplantı Sefcovic’in ekibi tarafından yürütülecek. Yalnızca AB ülkeleri Bulgaristan, Avusturya, Hırvatistan, Yunanistan, Macaristan, Romanya, Slovenya ve Slovakya’dan enerji bakanları katılacak. Aday bir ülke olan Sırbistan’ın da daha sonra toplantının sonuçlarıyla ilgili bilgilendirileceği belirtiliyor.
Başka herhangi bir paydaşın katılımı beklenmiyor. Aynı zamanda toplantı öncesinde yapılacak açıklamalar dışında herhangi bir basın etkinliği de öngörülmüyor. Rus gazeteciler de akreditasyon başvurusunda bulundu, ancak toplantıyı takip edip edemeyecekleri henüz belli değil.
Azeri doğalgazının 2019-2020 tarihlerinde TANAP boru hattıyla Türkiye üzerinden ve TAP (Trans-Adriyatik) boru hattıyla Yunanistan ve Arnavutluk üzerinden ulaşmasına kadar, bölgede Rus doğalgazına hangi alternatiflerin söz olacağı belirsizliğini koruyor.
Kaynak: euractiv