Shell ve RWE gibi enerji devlerinin Türk ortağı Turcas, Azeri petrol şirketi Socar’la dev bir yatırıma hazırlanıyor. İmzası atılan Star Rafinerisi için 18 yıllık 5 milyar dolarlık kaynak eximbanklardan bulundu. Yatırım son çeyrekte başlıyor.
Turcas, Türkiye’nin ilk Türk akaryakıt dağıtım markalarından Türk Petrol’ün mirasçısı. 82 yıldır yabancı devlerin ortağı olarak yatırımlarını sürdüren ve enerji sektöründe sessiz sedasız bir dev haline gelen bir grup. Kurucusu Erdal Aksoy grubun başında olsa da ikinci kuşak Batu ve Banu Aksoy da artık yönetimde. Akaryakıt dağıtımında Shell’le, rafineri yatırımında Socarla, alternatif enerjide ise RWE ile ortak olan Turcas’ın gündemde önemli bir yatırımı var: Türkiye’nin ikinci rafinerisi olacak, 5 milyar dolarlık Star Rafinerisi.
“Japon, Kore, Avrupa ve ABD eximbanklarından 18 yıl vadeli kaynağımız bulundu. Yılın son çeyreğinde yatırım başlıyor.”
Aksoy’la grubun hedeflerini konuştuk:
Turcas’ın kökeni 82 yıl önce kurulan Türk Petrol’a kadar uzanıyor. Enerjide hangi alanlarda varsınız?
Turcas bugünkü haline gelene kadar birkaç evrdeden geçti. Önce Türk Petrol kuruldu. Bir Türk markası olan Türk Petrol uluslararası akaryakıt dağıtım şirketleri ile rekabet ediyordu. Daha sonra yabancı ortaklıklar başladı. Önce Castrol’le madeni yağ işbirliği, 1960’ta mobil BP ve Shell’le Ataş’ın kurulması. 1996’da Aksoy grubu olarak biz girdik. Shell’le ortaklık yapılarak Shell-Turcas kuruldu. Başarılı olunca da benzer modeli enerjinin farklı segmentlerinde tekrarlamak istedik. Rafinericilikte Socar-Turcas’ı kurduk. Elektrik sektöründe de Alman RWE ile birlikte RWE-Turcas’ı kurduk.
Enerjide hedefiniz ne?
Elektrik, petrol ve doğalgaz ana başlıklarında faaliyet göstermek hedefimiz. Doğalgazın taşıması ve ticaretini hedef olarak belirledik. Projelerimiz bunları içeriyor. Turcas iştiraklerinin tedarik ve alıcı olduğu bir sistem yaratmak. Stratejimiz bu. Shell-Turcas amiral gemimiz. Bugün 1050 civarında istasyonumuz var. Benzin, dizel ve madeni yağ satışlarında ilk üç içindeyiz.
Akaryakıt piyasası son 5 yılda ciddi anlamda değişti. İrtifak hakkı yani istasyonlara 5 yıl sınırı özellikle Shell’i etkilemişti. Yeniden büyüme kararı mı aldınız?
O dönem bu durum tüm büyük oyuncuları etkiledi. Bayiliklerimiz çok eskiydi. Hepsini yenilemek mümkün olmadı. Son yıllarda yeni bayiliklerle 1050’ye geldik. 12 milyar TL’lik ciromuz var. Net kârımız ise 150 milyon TL oldu.
Akaryakıt istasyonlarında kar marjları oldukça geriledi değil mi?
Ciroya göre kârımıza baktığımızda durum ortada. Kârlılıklarımız çok düştü. Yüzde 1.2’ye geliyor. Sektöre yönelik siz çok kâr ediyorsunuz iddiaları artık geçersiz. Buna rağmen bu lider pozisyonumuzu koruyacağız. Pazar payımızı yüzde 18’lerden 19’a çıkartmaya çalışacağız. Yüzde 30 ortak olarak bu taraftan kazandığımız temettüleri de diğer yatırımlara yatırıyoruz. Denizli’deki RWE ile yatırımımız ilk defa test aşamasına geldi. Jeotermal gibi yenilenebilir kaynaklara bakıyoruz. Kömür de gündemde olacak.
Şu anda önemli bir yatırım aşamasındasınız. Socar’la birlikte rafineri yatırımınızın imzaları atıldı.
Bu yatırım bizim üçüncü ama büyük hedefimiz. 18.5 hissemiz var. 5 milyar dolarlık bir yatırım. Tek noktaya yapılan en büyük sabit yatırımlardan bir tanesi olacak. Bu proje önemli bir yerlileştirme projesi.
Ekonomiye katkısı ne olacak?
Üretilecek ürünler dizel ve nafta, jet yakıtı gibi çok değerli ürünler. Tamamı ithal ediliyor. Biz bunları Petkim’e ve diğer şirketlere satacağız. Ham petrol ithalatını çıkardığımızda Türkiye’nin cari açığına 2.5 milyar doların üzerinde net katkı sağlayacak. Yaklaşık bin kişi direkt istihdam, 10 bin kişiden fazla dolaylı istihdamdan söz ediyoruz. Hem istihdam hem katma değer açısından petrol sektöründe çok ciddi bir proje.
Socar’ın Türkiye’ye yerleşmesi açısından da çok önemli değil mi?
Socar’ı biz Türkiye’ye getirerek çok önemli bir iş yaptığımıza inanıyorum. Türkiye için büyük bir şans. Hem Petkim’in sahibi. Bir elektrik santralı projeleri var. Bütün bunları düşündüğümüzde Socar Türkiye’ye 15 milyar dolar sabit yatırım yapmayı konuşan ve somut adımlarla ilerleyen yegâne şirket.
Star Rafinerisi için kaynak arayışı vardı. Yoğun ilgi görmüştü. Sonuçlandı mı?
Kaynağımızı bulduk. Japonya, Kore, ABD ve Avrupa eximbankları ile 18 yıllık vadeye varan çok uygun kredi paketi üzerinde anlaşmaya vardık. Yılın son çeyreğinde imzalayacağız. Yatırım da başlayacak.
Jale Özgentürk’ün yazısının devamı için TIKLAYINIZ >>.