Teksas Üniversitesi Kıdemli Enerji Ekonomisti Gürcan Gülen, kaya gazını bulmadan önce Amerika’nın sıvılaştırılmış doğalgaz ithal etmekten bahsettiğini belirterek, “Çünkü konvansiyonel üretim azılıyordu. Sonuçta kaya gazı Amerika’nın imdadına yetişti. Amerika için bir mucize oldu diyebiliriz” dedi. Enerji Ekonomisi Derneği tarafından Boğaziçi Üniversitesi Vedat Yerlici Kültür Merkezi’nde düzenlenen toplantıda “kaya gazı” konulu bir konuşma yapan Gülen, Türkiye’de kaya gazı kaynağıyla ilgili net bir rakam söylemenin zor olduğunu söyledi.
Gülen, “kaya gazı Türkiye için fizibıl” demek için çok erken olduğunu, araştırmalara yeni yeni başlandığını belirterek, Türkiye için kaya gazı anlamında en büyük kaynağın Güneydoğu Anadolu’da olduğunun tahmin edildiğini söyledi.
Bölgede kaya gazı araştırması için ancak 5-6 kuyu açıldığını, bunun kesin bir karar vermek için yeterli olmadığını zira kaya gazı araştırmaları için Amerika’da binlerce kuyu açıldığını kaydetti.
Gülen, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ve Shell’in arama yaptığını ifade ederek, bu çalışmalar için zamana ve alt yapı çalışmalarına ihtiyaç olduğunu dile getirdi.
Kaya gazı arama işlemlerinin maliyetinin çok yüksek olduğunu o nedenle son döneme kadar gerek dünyada gerekse Türkiye’de kaya gazı konusunun pek gündeme gelmediğini ifade eden Gülen, Türkiye’nin son dönemdeki fırsatları değerlendirirse enerji kavşağı olabileceğini dile getirdi.
Gülen, ilk olarak “Türkiye doğal gaz fiyatlandırmada hub (merkez) olabilir mi?” diye de sormak gerektiğini belirterek, “Avrupa ve Amerika’da bu hub’lar çok önemlidir. Irak, Azerbaycan, İran ve Türkmenistan’dan doğalgaz gelirse bir hub oluşturulabilir. Ancak bu hub’un Avrupa ile rekabet edebilmesi için daha volumlü olması gerekir” diye konuştu.
Petrol çıkan bölgelerin doğal olarak kaya gazı için de üretim alanı olduğunun altını çizen Gülen, Türkiye’de kaya gazının Güneydoğu Anadolu, Trakya Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi’nde Sivas ve Tuz Gölü civarında bulunduğunu söyledi.
“Türkiye’nin kaya gazı konusuna ağırlık vermesi gerekir”
Gülen, kaya gazı araması için her türlü imkanın değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, şöyle konuştu:
“Yeni kuyular açılarak daha çok veri toplanması gerekir. Ancak araştırma işlemleri çok maliyetli, milyonlarca dolar harcarsınız ama bir şey elde edemeyebilirsiniz. Kaya gazını bulmadan önce Amerika sıvılaştırılmış doğalgaz ithal etmekten bahsediyordu. Çünkü konvansiyonel üretim azılıyordu. Sonuçta kaya gazı Amerika’nın imdadına yetişti. Amerika için bir mucize oldu diyebiliriz.”
Gülen, kaya gazının Amerika’ya ekonomik katkısının çok büyük olduğunu vurgulayarak, 2008′den sonra kaya gazı üretimi artmasaydı Amerika ekonomisinin şu anki durumdan daha kötü olabileceğini söyledi.
Amerika’da kaya gazı araştırmaları için binlerce kuyunun açılmasının istihdama katkı sağladığını anlatan Gülen, “Aynı zamanda yeni üretim kaynakları gaz fiyatlarının da ucuzlamasını sağladı. Bu da göreceli olarak hayatın her alınana yansıyarak, ekonomik bir ferahlama getirdi” değerlendirmesinde bulundu.
Gülen, şöyle konuştu:
“Amerika ‘Benim nasılsa gazım var, bol bol ihracat yapabilirim’ gibi bir hayale kapılmasın. Yine kimse ‘Amerika’da ucuz gaz var, bol bol alabilirim’ demesin. Arz talep dengesini iyi ayarlamak lazım. Avrupa, Amerika’ya bakarak plan yapmasın. Zira Amerika’da bir sürü belirsizlik var. Çevresel nedenlerden bir çok kömür madeni kapatılabilir. Bu da dışarıya daha az gaz vereceği anlamına geliyor.”
Gülen, Türkiye’nin kaya gazı konusuna ağırlık vermesi gerektiğini belirterek, “Eğer eldeki kaya gazı çıkarılırsa Türkiye’nin 3-4 yıllık enerji ihtiyacı karşılanabilir diye tahmin ediliyor. Son dönemde Türkiye’nin nükleer enerji konusunda yaptıkları çalışmaları geçte olsa çok olumlu buluyorum “dedi.
Kaynak: Enerji Enstitüsü